1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش. 16
1-4 اهداف پژوهش. 16
1-4-1 هدف اصلی 16
1-4-2 اهداف فرعی 16
1-5 سوال های پژوهش. 17
1-6 تعاریف مفهومی و عملیاتی 17
1-6-1 تعاریف مفهومی 17
1-6-1-1 سندرم روده تحریک پذیر. 17
1-6-1-2 ویژگی های شخصیت. 17
1-6-1-3 سبک های تفکر. 18
1-6-1-4 کیفیت زندگی 18
1-6-2 تعاریف عملیاتی 18
فصل دوم: پیشینه پژوهش. 20
2-1 شخصیت. 21
2-1-1 نظریه های شخصیت. 22
2-1-1-1 نظریه بقراط 22
2-1-1-2 نظریه کرچمر. 23
2-1-1-3 رویکرد صفات. 23
2-1-2 تیپ های روانشناختی یونگ. 25
2-1-3 عوامل پنج گانه شخصیت. 26
2-1-3-1 روان نژندی N 26
2-1-3-2 برونگرایی E 27
2-1-3-3 انعطاف پذیری O. 28
2-1-3-4 دلپذیر بودنA 29
2-1-3-5 مسئولیت پذیری وبا وجدان بودنC 29
2-1-4 شخصیت و کیفیت زندگی 30
2-2 سندرم روده تحریک پذیر. 32
2-2-1 تظاهرات بالینی 33
2-2-2 معیارهای تشخیصی 35
2-2-3 معیارهای تشخیصی روم 3. 36
2-2-4 برخورد تشخیصی 37
2-2-5 پاتوفیزیولوژی سندرم روده تحریک پذیر. 38
2-2-5-1 حرکات دستگاه گوارش. 39
2-2-5-2 افزایش حساسیت احشایی آوران. 39
2-2-5-3 التهاب میکروسکوپیک. 41
2-2-5-4 سندرم روده تحریک پذیر بعد از عفونت. 42
2-2-5-5 اختلال عملکرد روانی 43
2-2-5-6 سایر مکانیسم های احتمالی 44
2-2-6 درمان. 44
2-2-6-1 اصول کلی 44
2-2-6-2 ارتباطات درمانی 45
2-2-6-3 آموزش بیمار. 45
2-2-6-4 اصلاح رژیم غذایی 45
2-2-6-5 درمانهای روانی- اجتماعی 46
2-2-6-6 درمان دارویی 47
2-2-6-6-1 داروهای آنتی اسپاسمودیک. 47
2-2-6-6-2 داروهای ضد افسردگی 48
2-2-6-6-3 داروهای ضد اسهال. 49
2-2-6-6-4 بنزودیازپین ها 50
2-2-6-6-5 آنتاگونیستهای گیرنده 3هیدروکسی تریپتامین(سروتونین) 50
2-2-6-6-6 آگونیستهای گیرنده 4هیدروکسی تریپتامین(سروتونین) 50
2-2-6-6-7 لوبی پروستون. 51
2-2-6-6-8 آگونیستهای گوانیلاتسیکلاز. 51
2-2-6-6-9 آنتی بیوتیکها 52
2-2-6-6-10 درمانهای جایگزین 52
2-3 سبک های تفکر. 53
2-3-1 تفکر. 53
2-3-2 انواع تفکر. 53
2-3-2-1 تفکر منطقی 53
2-3-2-2 تفکر انتقادی 54
2-3-2-3 تفکر خلاق 55
2-3-3 سبک تفکر. 58
2-3-5 انواع سبک‌ها 60
2-3-6 انواع سبک‌های تفکر. 62
2-3-6-1 سبک‌های تفکر هریسون و برامسون. 63
2-3-6-2 سبک‌های تفکر رابرت جی و استرنبرگ. 63
2-3-6-2-1 بخش عملکرد‌ها 63
2-3-6-2-2 سطوح 64
2-3-6-2-3 یادگیری‌ها 64
2-3-6-2-4 اشکال. 64
2-3-6-2-5 حوزه‌ها 64
2-4 کیفیت زندگی 68
2-4-1 تعاریف. 68
2-4-2 بررسی نظریه های مختلف در مورد کیفیت زندگی 70
2-4-2-1 نظریه های مبتنی بر فرد و خانواده 70
2-4-2-2 نظریه های روانشناختی 72
2-4-2-3 نظریههای انسان شناسی 72
2-4-3 مدلهای مطرح در بحث کیفیت زندگی 74
2-4-3-1 مدل فلس وپری 74
2-4-3-2 مدل فرایند ارزیابی کیفیت زندگی دی و جانکی 74
2-4-3-3 مدل مفهومی فرانز. 75
2-4-3-4 مدل مفهومی فرل. 76
2-4-4 ابعاد کیفیت زندگی 76
2-4-4-1 بعد جسمانی 76
2-4-4-2 بعد روانی 76
2-4-4-3 بعد اجتماعی 77
2-4-4-4 بعد محیطی 78
2-5 بررسی پژوهشهای موجود 80
فصل سوم: روش پژوهش. 86
3-1 روش پژوهش. 87
3-2 معرفی متغییرها 87
3-3 جامعه آماری 87
3-4 نمونه آمار. 87
3-5 روش نمونه گیری 87
3-6 ابزار پژوهش. 88
3-6-1 پرسشنامه 5 عاملی NEO-FFI 88
3-6-2 پرسشنامه سبک های تفکرTSI 88
3-6-3 پرسشنامه IBS-QOL 89
3-7 شیوه اجرا 89
3-8 روش های تحلیلی آماری 90
فصل چهارم: یافته های پژوهش. 91
4-1 آمار توصیفی 92
4-2 آمار استنباطی 97
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 112
5-1 بحث و نتیجه گیری 113
5-2 محدودیت‏ها 126

1-6- قلمرو تحقیق:. 11
1-7- تعاریف اصطلاحات و متغیر های پژوهش.12
1-7-1- تعاریف نظری.12
1-7-2-تعاریف عملیاتی متغیرها 13
فصل دوم: ادبیات تحقیق
2-1-مقدمه .15
-2- مبانی نظری مربوط به اختلالات رفتاری کودکان.15
2-2-1- تعریف اختلال رفتاری.15
2-2-2- همه گیر شناسی یا شیوع اختلالات رفتاری کودکان17
2-2-3-طبقه بندی اختلالات رفتاری کودکان. .18
2-2-4-ملاکهای تشخیص اختلال سلوکی بر اساس ICD 10 19
2-2-5-طبقات فرعی اختلال سلوکی در ICD 10.19
2-2-6- ملاکهای تشخیص اختلال سلوکی بر اساس IV DSM.20
2-2-7-اختلالات رفتاری رایج در محیط مدرسه25
2-2-8-نظریه های سبب شناسی اختلالات رفتاری30
2-2-8-1-نظریه بیولوژیکی- فیزیولوژیکی.30
2-2-8-2-نظریه های روان تحلیلی(روانکاوی).31
2-2-8-3-نظریه رفتار گرایی31
2-2-8-4-نظریه شناختی32
2-2-8-5-نظریه خانواده درمانگران32
2-2-9- عوامل موثر در بروز اختلالات رفتاری.33
2-2-9-1-عوامل ژنتیکی وزیستی33
2-2-9-2-عوامل خانوادگی34
2-2-9-3-عوامل اجتماعی – فرهنگی.38
2-3-1-مبانی نظری مربوط به شخصیت والدین.40
2-3-2-طبقه بندی تعاریف شخصیت40
2-3-3-ﺷﺨﺼﯿﺖ40
2-3-4-دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎﯾﯽ درﺑﺎره ﺷﺨﺼﯿﺖ 41
2-3-4-1-دﯾﺪﮔﺎه رواﻧﮑﺎوی 42
2-3-4-2- دﯾﺪﮔﺎه ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﯾﺎ روﯾﮑﺮد رﻓﺘﺎری 43
2-3-4-3-دﯾﺪﮔﺎه ﮔﺮاﯾﺸﯽ .43
2-3-4-4- دﯾﺪﮔﺎه ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت 44
2-3-4-5-دﯾﺪﮔﺎه ﺻﻔﺎت .44
2-3-5-ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺨﺼﯿﺖ .44
2-3-5-1-ﺑﻘﺮاط و ﺟﺎﻟﯿﻨﻮس45
2-3-5-2-ﮐﺮﭼﻤﺮ .45
2-3-5-3-وﯾﻠﯿﺎم ﺷﻠﺪون .46
2-3-5-4-زﯾﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﯾﺪ 47
2-3-5-5-آﯾﺰﻧﮏ .47
2-3-6-ﻣﺪل ﭘﻨﺞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ48
2-4- پیشینه تحقیق.52
2-4-1-تحقیقات داخلی52
2-4-2- تحقیقات خارجی 54
فصل سوم: روش تحقیق
1-3-مقدمه .59
2-3- روش تحقیق 59
3-3-جامعه آماری.59
3-4- نمونه مورد مطالعه، حجم نمونه، روش نمونه گیری59
3-5- ابزار جمع آوری داده ها و روایی پایایی 60
3-6-روش اجرای پژوهش.63
3-7-روش تجزیه و تحلیل آماری داده ها 62
3-8-ملاحظات اخلاقی.62
فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 توصیف داده‌ها.65
4-1-1 توصیف شاخص‌های دموگرافیک 65
4-1-2 توصیف کمی متغیرهای تحقیق.68
4-2 تحلیل داده‌ها 69
4-3 مدل های نهایی تحقیق88
4-4 خلاصه فصل.83
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1-مقدمه85
5-2-نتایج پژوهش85
5-3- بحث و نتیجه گیری.89
5-4-محدودیت های تحقیق.91
5-5- پیشنهادات کاربردی.92
5-6- پیشنهادات پژوهشی.92
منابع فارسی.93
منابع غیر فارسی98
ضمائم.102
پیوست ها107
چکیده انگلیسی.111

فهرست جدول ها
عنوان صفحه
جدول 1-2 ﺗﻮﺻﯿﻒ اﺑﻌﺎد ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ
جدول 4-1 توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس جنسیت .67
جدول 4-2 توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس سن .68
جدول 4-3 توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس تحصیلات69
جدول 4-4 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیرهای تحقیق 70
جدول 4-5 مقادیر شاخص‌های توصیفی ویژگی های شخصیتی در دو گروه پدر و مادر70
جدول 4-7 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان پسر.76
جدول 4-8 خلاصه مدل ضریب همبستگی ویژگی های شخصیتی پدر و اختلال رفتاری کودکان پسر76.
جدول 4-9 تحلیل واریانس ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان پسر77
جدول 4-10 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان پسر77
جدول 4-11 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان دختر.78
جدول 4-12 خلاصه مدل همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان دختر.78
جدول 4-13 تحلیل واریانس بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان دختر78
جدول 4-14 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی پدر و اختلالات رفتاری کودکان دختر. 78
جدول 4-15 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر. 80
جدول 4-16 خلاصه مدل همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر80
جدول 4-17 تحلیل واریانس همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر.81
جدول 4-18 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان پسر.81
جدول 4-19 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر81
جدول 4-20 خلاصه مدل همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر. 82
جدول 4-21 تحلیل واریانس همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر82
جدول 4-22 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی مادر و اختلالات رفتاری کودکان دختر.82
جدول 4-23 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان83
جدول 4-24 خلاصه مدل همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان.84
جدول 4-25 تحلیل واریانس همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان84
جدول 4-26 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان85
جدول 4-27 ضرایب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی والدین و اختلالات رفتاری کودکان85
جدول 4-28 نتایج آزمون میانگین اختلالات رفتاری کودکان با توجه به سطح تحصیلات والدین . 86


فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نگاره 4-1 نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس جنسیت67
نگاره 4-2 نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس سن.68

1-4-1 هدف اصلی 14
1-4-2 اهداف فرعی 14
1-5 فرضیه پژوهش. 14
1-6 تعریف مفهومی و عملیاتی 15
1-6-1 هوش هیجانی 15
1-6-2 سلامت روان. 15
1-6-3 فرسودگی شغلی 16
فصل دوم  17
2-1 مقدمه. 18
2-1-1 هوش. 18
2-1-2 تعریف هوش. 19
2-1-3 انواع هوش. 21
2-1-4 هوش هیجانی 23
2-1-5 تعاریف هوش هیجانی 24
2-1-6 ابعاد هوش هیجانی 27
2-1-7 دیدگاه های هوش هیجانی 29
2-1-8 مدل های هوش هیجانی 31
2-1-9 هوش هیجانی و سلامت 37
2-1-10 ثبات هوش هیجانی در طول زندگی 39
2-1-11 رابطه هوش هیجانی با سن 39
2-2 سلامت روانی   40
2-2-1 تعاریف سلامت روانی 41
2-2-2 رابطه فرهنگ و سلامت روانی 42
2-2-3 نظریه های مربوط به سلامت روانی 43
2-2-4 تعریف شغل. 56
2-2-5 عوامل موثر بر اشتغال مناسب 57
2-2-6 عوامل موثر بر انتخاب شغل. 60
2-2-7 نظریه های انتخاب شغل. 62
2-2-8 فرسودگی شغلی در کارکنان. 66
2-2-9 تعاریف فرسودگی شغلی 68
2-2-10 رویکردهای مختلف نسبت به فرسودگی شغلی 70
2-2-11 مراحل فرسودگی شغلی 76
2-2-12 نشانگان فرسودگی شغلی 78
2-2-13 علایم هشدار دهنده فرسودگی شغلی 80
2-2-14 عوامل پیش سندرم فرسودگی شغلی 84
2-2-15 متغیرهای جمعیت شناختی و فرسودگی شغلی 88
2-2-16 عوامل شخصیتی و فرسودگی شغلی 89
2-2-17شخصیت نابهنجار در سازمان و محیط کار. 90
2-2-18 پیشنهادات برای کنار آمدن با فشار روانی شغلی 92
2-3 پیشینه تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور. 94
2-3-1 پیشینه تحقیقات در داخل کشور. 94
2-3-2 پیشینه تحقیقات در خارج از کشور. 100
 فصل سوم  104
3-1 مقدمه. 105
3-2 طرح پژوهش     105
3-3 متغیرهای پژوهش. 105
3-4 جامعه آماری 105
3-5 حجم و روش نمونه گیری 106
3-6 ابزارهای تحقیق. 106
3-6-1 پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی 106
3-6-2 پرسشنامه هوش هیجانی پترایدز و فورنهام. 106
3-6-3 پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) 107
3-6-4 پرسشنامه فرسودگی شغلی 108
3-7 روش اجرای پژوهش. 109
3-8 روش‌ تجزیه و تحلیل داده‏ها 110
فصل چهارم  111
4-1 یافته های اصلی تحقیق. 112
4-1-1 آمار توصیفی 112
4-1-2 آمار استنباطی 114
فصل پنجم.  117
5-1مقدمه. 118
5-2 فرضیه اول پژوهش. 118
5-3 فرضیه دوم پژوهش. 120
5-4 فرضیه سوم پژوهش. 122
5-5 محدودیت های پژوهش. 124
5-6 پیشنهادات پژوهشی 125
5-6-1 پیشنهادات پژوهشی 125
5-6-2 پیشنهادات کاربردی 125
منابع. 126
پیوست    134
 
 
فهرست جداول
جدول ‏4‑1فراوانی و درصد متغیرهای جمعیت شناختی نمونه های پژوهش. 112
جدول ‏4‑2میانگین، انحراف معیار و واریانس متغیرهای هوش هیجانی، سلامت روانی و فرسودگی شغلی در پرسنل کادر  113
جدول ‏4‑3ضریب همبستگی بین هوش هیجانی با فرسودگی شغلی در پرسنل کادر. 114
جدول ‏4‑4 ضریب همبستگی بین سلامت روان با فرسودگی شغلی در پرسنل کادر. 114
جدول ‏4‑5ضریب همبستگی بین هوش هیجانی با سلامت روان در پرسنل کادر. 115
جدول ‏4‑6نتایج تحلیل رگرسیون به روش گام به گام فرسودگی شغلی از روی متغیرهای هوش هیجانی و سلامت روان در پرسنل کادر. 115
 
 
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سلامت روان با فرسودگی شغلی در پرسنل کادر مشغول به خدمت ارتش انجام شد. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری، شامل کلیه پرسنل کادر مشغول به خدمت ارتش شهرستان اسلام آبادغرب در سال 1393 بود. براساس جدول کرجسی و مورگان (1970) و با روش نمونه گیری تصادفی ساده 150 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی، پرسشنامه هوش هیجانی پترایدز و فورنهام (PFEIQ)، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ- 28) و پرسشنامه فرسودگی شغلی (MBQ- 22) بود. اطلاعات به دست آمده با SPSS-16 و به کمک آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی و سلامت روان رابطه معنادار (P<0/05) و بین هوش هیجانی و فرسودگی شغلی رابطه منفی و معنادار وجود دارد (P<0/05). همچنین، بین سلامت روان و فرسودگی شغلی رابطه معناداری وجود دارد (P<0/05). نتایج این مطالعه با یافته های پژوهش های پیشین همسو است.
کلید واژگان: هوش هیجانی، سلامت روان، فرسودگی شغلی، ارتش.
 
 
 

1    فصل اول
 

مقدمه ی پژوهش
 
 
 

1-1      مقدمه
 

امروزه سازمان ها و افرا شاغل در آن ها از ابعاد دیگری نیز مورد ارزیابی قرار می گیرند و آن بررسی شاخص های سلامت روانی در کاکنان آن و نیز فرسودگی شغلی می باشد. به طور کلی، سلامت سازمانی که شامل سلامت کارکنان آن سازمان نیز می شود، یک نگرش و حرکت جدید در زمینه مدیریت سازمان ها و نیروهای انسانی شاغل در آن ها می باشد.
فرسودگی شغلی نیز از دیگر مفاهیمی است که در سال های اخیر توجه بسیاری از روان شناسان به ویژه روان شناسان صنعتی- سازمانی را به خود معطوف ساخته است. فرسودگی شغلی عبارت است از مجموع شرایط فردی، محیطیی و تنشی که منجر می شود افراد در یک سازمان عملکردی کمتر از حد انتظارات و پتانسیل خود و نیز متوسط سازمان مزبور داشته باشند (جوادی نیا آذری و جوادی نیا آذری، 1392).

 
 
 
 
 
 
 
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامۀ خودارزیابی خرد وبستر  است. پرسشنامه خود ارزیابی خرد، توسط 600 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های تهران با روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای خوشه‌ای که به‌تصادف  انتخاب شده بود ، تکمیل گردید  و سپس داده ها توسط نرم افزار R مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌های نهایی تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی  مطابق انتظار نبود این نتیجه گویای این است که  احتمالاً مقیاس خودارزیابی خرد یک مقیاس پنج عاملی  طبق نظر مؤلف نبوده واز ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی مناسبی در گروه نمونه ی فعلی و در جامعه ی ایرانی برخوردار نیست.
 

1-3- تعریف پرخاشگری 3
1-4- پرخاشگرى و فرهنگ‏ها 5
1-5- اپیدمیولوژی 5
1-6- انواع پرخاشگری 5
1-6-1- پرخاشگری کلامی در مقابل پرخاشگری غیرکلامی 6
1-6-2- پرخاشگری مستقیم در مقابل پرخاشگری غیر مستقیم 6
1-6-3- پرخاشگری وسیله ای در مقابل پرخاشگری خصمانه. 7
1-6-4- پرخاشگری فردی در مقابل پرخاشگری جمعی 8
1-6-5- پرخاشگری فعال در مقابل پرخاشگری منفعل 9
1-6-6- پرخاشگری فرافعال و تجاوز کارانه در مقابل پرخاشگری واکنشی و دفاعی 9
1-7- تبیین‌های مربوط به پرخاشگری 10
1-8- جهت پرخاشگری 11
1-9- ثبات پرخاشگری 12
1-10- تظاهرات پرخاشگری درسنین کودکی 12
1-11- تفاوت جنسیت در پرخاشگری 13
1-12- اهداف پرخاشگری در کودکان 13
1-13- پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی 14
1-14- مشکلات کودکان پرخاشگر. 16
1-15- عوامل پرخاشگری کودکان 17
1-16- تشخیص‌های افتراقی 22
1-17- درمان‌ پرخاشگری در کودکان 22
1-18- مسائلی که والدین محترم باید جهت درمان کودک پرخاشگر خود رعایت نمایند: 23
مروری بر مطالعات مشابه. 28
فصل دوم: مواد و روش‌ها 32
2-1- بیان مسأله. 33
2-2- اهداف. 34
2-2-1- هدف کلی 34
2-2-2- اهداف ویژه 34
2-3- فرضیه‌ها 34
2-4- تعیین نوع و تعریف متغیرها 35
2-5- نوع و روش مطالعه. 35
2-6- حجم نمونه. 36
2-7-جامعه مورد بررسی 36
2-8- معیارهای ورود. 36
2-9- معیارهای خروج 36
2-10- روش جمع آوری داده 36
2-11- مکان و زمان انجام مطالعه. 37
2-12- روش اجرا 37
2-13- روش تجزیه و تحلیل داده 37
2-14- محدودیت و شرایط اجرایی 37
فصل سوم: نتایج و یافته‌ها 39
3-1- یافته‌ها 40
3-2- جداول 41
فصل چهارم: بحث ، نتیجه‌گیری ، پیشنهادات. 57
4-1- بحث. 58
4-2- نتیجه گیری 66
4-3- پیشنهادات. 67
4-4- محدودیت‌ها 68
منابع 69
ضمائم 76
 
 
فهرست جدول‌ها
عنوان                                                                                                                          صفحه
جدول 2-1- متغیرها 35
جدول 3-1- میانگین نمره کلی پرخاشگری برحسب جنس 41
جدول 3-2- میانگین نمره کلی پرخاشگری برحسب سن 42
جدول 3-3- میانگین نمره ابعاد پرخاشگری بر حسب جنس 43
جدول 3-4- میانگین نمره ابعاد پرخاشگری بر حسب سن 44
جدول 3-5- میانگین نمره ابعاد پرخاشگری بر حسب   وضعیت تمایل به تماشای خشونت در تلویزیون  45
جدول 3-6- میانگین نمره ابعاد پرخاشگری بر حسب وضعیت اشتغال مادر 47
جدول 3-7- میانگین نمره ابعاد پرخاشگری بر حسب تمایل به خشونت در بازی‌های رایانه ای 49
جدول 3-8- میانگین نمره ابعاد پرخاشگری بر حسب وضعیت والدین از نظرمرگ  یا طلاق 51
جدول 3-9- میانگین نمره ابعاد پرخاشگری بر حسب مدت زمان تماشای تلویزیون 52
جدول 3-10- میانگین نمره ابعاد پرخاشگری بر حسب مدت زمان بازی با رایانه. 54
جدول 3-11- ضریب همبستگی پیرسن بین ابعاد مختلف پرخاشگری 56
 
 

فصل اول: مقدمه و مروری بر مطالعات مشابه
 

1-1- مقدمه
 

امروزه خشونت و پرخاشگری به عنوان یک مشکل عمده در نظر گرفته شده و آثار مخرب روانی و جسمانی آن در سطوح فردی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اینکه ریشه بسیاری از  جرایم ، نابسامانی‌ها، انحرافات و حتی جنگ‌ها را باید در پرخاشگری و خشونت جستجو کرد، متخصصان بر ضرورت مطالعه ی علمی پرخاشگری و خشونت به منظور شناسایی عوامل ایجاد کننده و برانگیزاننده آن و همچنین ارائه راهکارهای پیش گیرانه تاکید کرده‌اند [1].
خشم و پرخاشگری از شایع ترین مشکلات کودکان و از دلایل مهم ارجاع آنها به مراکز مشاوره و روان درمانی است. متاسفانه در حال حاضر به دلیل ناتوانی والدین در برابر کودک پرخاشگر این موضوع ازدغدغه‌های والدین شده است [2].
سال‌ها است که محققان به اهمیت پرخاشگری اولیه کودکی در پیش بینی مشکلات سازگاری روانی – اجتماعی آینده آن‌ها پی برده‌اند[3]. بدان جهت نیز پژوهش‌های زیادی برای درک عوامل مؤثر بر شیوع رفتار پرخاشگرانه انجام داده‌اند [4].
پرخاشگری را میتوان به عنوان رفتاری تعریف کرد که منجر به آسیب یا صدمه زدن به دیگران میشود[5] و کودکان به عنوان یکی از گروه های سنی آسیب پذیر در معرض انواع اختلالات روانشناختی قرار دارند[6].
دوران پیش دبستانی سال‌های مناسبی برای  تشخیص  مشکلات کودکان ، مداخله بهنگام و پیش گیری از مشکلات عاطفی، اجتماعی و تحصیلی آینده آنان است . مداخله بهنگام و تغییر رفتارهای ناسازگار کودک در این دوره حساس ، موجب افزایش مهارت‌های اجتماعی و محبوبیت نزد همسالان و بزرگسالان شده و کودک را برای پذیرش مسئولیت‌های تحصیل دبستانی آماده می‌سازد[7].

1-2- اختلال سلوک
 

اختلال سلوک طیف وسیعی از رفتارهای ضد اجتماعی چون اعمال پرخاشگرانه، سرقت، خرابکاری، حریق عمدی، دروغگویی، ولگردی و فرار را در بر می‌گیرد که ویژگی مشترک آنها زیرپا گذاشتن مقررات و انتظارات اجتماعی است[8].
اختلال سلوک به الگوی رفتار ضد اجتماعی غیر قابل کنترل کودک یا نوجوان اطلاق می‌شود که با آسیب رساندن قابل ملاحظه در کارکرد روزمره در خانه یا مدرسه و نگرانی زیاد سایر افراد همراه است[8].

1-3- تعریف پرخاشگری
 

منشأ پرخاشگری خشم است . پرخاشگری رفتاری است که به دیگران آسیب می‌رساند یا بالقوه می‌تواند آسیب برساند. پرخاشگری ممکن است بدنی باشد ( زدن – لگد زدن – گاز زدن) یا لفظی (فریاد زدن، رنجاندن) یا به صورت تجاوز به حقوق دیگران( چیزی را به زور گرفتن) [9].
به هر حال، ‌در لغت نامه فارسی، پرخاشگری به معنای «ستیزه جویی» آمده است. اتکینسون معتقد است که: «پرخاشگری رفتاری است که قصد آن، ‌صدمه زدن جسمانی و زبانی به فرد دیگر و نابود کردن دارایی اوست [10].
برخی روانشناسان مدعی هستند پرخاشگری، رفتاری است که ریشه در ذات و سرشت انسان دارد. بسیاری دیگر هم در مقابل نظریه ذاتی دانستن پرخاشگری، طرفدار منشا اجتماعی آن هستند و معتقدند فکر ذاتی بودن پرخاشگری برای انسان خطرناک و مخرب است، زیرا داشتن چنین فکری سبب می‌شود پرخاشگری مانند میل به غذا یک واکنش اجتناب ناپذیر و یا بالاتر از آن نوعی نیاز طبیعی تلقی شود[10].
از دیدگاه ارونسون  پرخاشگری رفتار آگاهانه ای است که هدفش اعمال درد و رنج جسمانی یا روانی باشد. به عبارت بهتر عمل آگاهانه ای است که با هدف وارد آوردن صدمه و رنج انجام می‌گیرد. این عمل ممکن است بدنی یا کلامی باشد. خواه در رسیدن به هدف موفق بشود یا نشود، در هر صورت پرخاشگری است[10].
هیلگارد و اتکینسون  پرخاشگری را رفتاری می‌دانند که قصد آن صدمه زدن (جسمانی و کلامی) به فرد دیگر یا نابود کردن دارایی آنهاست. مفهوم اساسی در این تعریف قصد است. اگر کسی پای