برخی از این حالت ها ملایم اند و برخی با تشنج زیاد مثل حرکات سیاسی و خیابانی. روانشناسان این حالت را غلبه احساسات بر تعقل در تصمیم گیری برای انجام رفتاری خاص می دانند. در بازار اوراق بهادار، گروه سرمایه گذاران و مدیران صندوق های سرمایه گذاری، نیز می‌توانند به عنوان توده ای به تصویر کشیده شوند که بدون داشتن اطلاعات کافی، مبادرت به انجام اقدامات مخاطره آمیز مشابه آن ها جهت کسب منفعت می نمایند و با اولین نشانه های بحران به سرعت به سمت پناهگاه های امن هجوم می‌برند. این امر عمدتاًً ناشی از نبود تحلیل های کارشناسانه مناسب، نبود یا کمبود شفافیت اطلاعاتی و معاملاتی، نبود تقارن اطلاعاتی، نبود قوانین و مقررات کافی، نبود الزامات افشای اطلاعات و جلب اطمینان سرمایه گذاران از این رهگذر، و نهایتاًً عدم کارایی بازار سرمایه می‌باشد. اگر بازار دقیقاً کارا باشد رفتار توده وار وجود ندارد، در حقیقت وجود رفتار توده وار به ناکارامدی بازار منجر می شود. با این حال حتی در بازارهای مالی پیشرفته، نشان از توده واری در رفتار دیده می شود که پارادایم فرضیه بازار کارا را در کنار سایر عوامل با تشکیک همراه ‌کرده‌است (سعیدی و فرهانیان، ۱۳۹۰‌، ص۵۰۱).

هنگام بررسی رفتار سرمایه گذاران باید به مسأله نوظهور بودن بازارها نیز توجه شود. طبق تحقیقات رفتار توده وار در بازارهای نوظهور انجام گرفته توسط (چانگ و همکاران،۲۰۰۰) نمایان تر است. در بازارهای نوظهور کمیابی اطلاعات و به موقع و دقیق نبودن اطلاعات ‌در مورد یک شرکت خاص و همچنین اثرگذاری عوامل سیاسی و اقتصادی کلان بر بازارهای مالی سبب تمرکز سرمایه گذاران بر رفتار سایر سرمایه گذاران و پیروی از آن ها و در نتیجه شکل گیری رفتار توده وار در این بازارها می‌گردد (همان منبع).

اگر چنانچه اکثر سرمایه گذاران اقدام به خرید سهام پرطرفدار نمایند این امر می‌تواند تنها ناشی از ورود اطلاعات مرتبطی باشدکه به طور مستقل منجر به واکنش سرمایه گذاران شده است. در عوض منطق
رفتار توده وار که مورد بررسی قرار می‌گیرد عبارت است از آنکه فردی قادر است تصمیم گیری اشتباهی را به طور سیستماتیک به کلیه افراد منتقل نماید (دونو و همکاران)[۱۰۵] .

اگر جوامع بشری را به دقت مدنظر قرار دهیم و رفتارهای افراد آن را تحلیل کنیم درمی یابیم، افرادی که با یکدیگر ارتباط متقابل دارند و تحت یک نظام یا سیستم زندگی می‌کنند معمولاً مشابه هم، فکر و رفتار می نمایند (خاکساری، ۱۳۹۰، ص ۲۶).

یکی از دلایلی که رفتارها و قضاوت های افراد یک جامعه، مشابه یکدیگر است این است که همه آن ها در معرض اطلاعات یکسان ‌و مشابه قرار می گیرند و دیگر تاثیر اجتماعی است که نقش بزرگی در جهت دهی به قضاوت های افراد بازی می‌کند. زمانی که افراد با قضاوت یکسان یک گروه بزرگ از هم نوعان خود مواجه می‌شوند گرایش پیدا می‌کنند که پاسخ متفاوت آن ها احتمالاً نادرست است. این افراد به سادگی فکر می‌کنند که همه افراد نمی توانند اشتباه کنند ‌بنابرین‏ نظر خود را تغییر می‌دهند و با آن ها هماهنگ می‌شوند. ما در زندگی می آموزیم که هرگاه گروه بزرگی از افراد به مسأله ای پاسخ یکسان داد حق با آن ها‌ است و باید نظر آن ها را پذیرفت. افراد معمولاً تحت تأثیر محیط اطرافشان هستند و اکثر آن ها سعی می‌کنند که خودشان را با محیط تطبیق دهند. (همان منبع، ص ۲۶)

مد[۱۰۶]یک شکل خفیف رفتار مبتنی بر نظر اکثریت است در حالی که یک مثال از شکل قوی آن موجی است که باعث ایجاد حباب[۱۰۷] خطرناک در بورس اوراق بهادار می شود (همان منبع، ص۲۷).

رفتار توده وار عمومی ترین پدیده شناخته شده در بازارهای مالی در چارچوب و حیطه روانشناسی است، این پدیده می‌تواند باعث رفتارهای غیرمنطقی از طرف سرمایه گذاران شود .ممکن است تعدادی از سرمایه گذاران با تجزیه و تحلیل اساسی[۱۰۸] فکر کنند یا ‌به این نتیجه برسند که یک ارز یا سهام خاص درست قیمت گذاری نشده است اما با وجود این از قرار گرفتن در مقابل نظر اکثریت خودداری می‌کنند (اکثریت بازیگران سهام، نظری متفاوت داشته باشند). حتی افراد کاملاً منطقی هم می‌توانند دچار این پدیده شوند. در واقع این افراد داوطلبانه و به منظور استفاده از نوسانات بازار مالی اقدام ‌به این کارمی کنند. متغیر دیگری که در شکل گیری رفتار توده وار بسیار مهم است سینه به سینه نقل شدن[۱۰۹] است. افراد عموماً به دوستان و همکاران خود بیشتر از رسانه ها اعتماد دارند. رسانه های متعارف مثل رادیو و تلویزیون و روزنامه ها قابلیت خاصی برای گسترش اطلاعات، عقاید و ایده ها دارند اما تاکنون توانایی آن ها برای ایجاد عمل در بازارهای مالی موفقیت آمیز نبوده است. در بسیاری از مواقع صحبت با دوستان و همکاران مؤثرترین کانال ارتباطی برای اخذ اطلاعات و انجام سرمایه گذاری است. ‌بنابرین‏ خبرخرید یک سهام خوب ممکن است به سرعت گسترش یابد (سعیدی و فرهانیان، ۱۳۹۰).

۲-۲-۹-۱- رفتار توده وار در بازارهای مالی

رفتار توده ای حاکی از تمایل انسان به رفتارکردن شبیه دیگران است. وقتی توده جامعه کار خاصی انجام می‌دهند یا عکس العمل خاصی از خود بروز می‌دهند، از نظر ذهنی برای افراد خیلی سخت است که رفتاری متفاوت از بقیه داشته باشند. به بیان دیگر رفتار توده ای به رفتار مجموعه ای از افراد گفته می شود که بدون هماهنگی با یکدیگر، رفتاری شبیه به هم از خود نشان می‌دهند. تحقیقات نشان داده است بسیاری از
سرمایه گذاران که به کار خرید و فروش سهام مبادرت می ورزند، از اطلاعات رد و بدل شده و ارتباطات موجود بین سرمایه گذاران استفاده می‌کنند. دلایل بسیاری وجود دارد که سرمایه گذارانی که به دنبال حداکثر کردن سود یا مطلوبیت خود هستند، پس از مشاهده دیگران تحت تاثیر قرار می گیرند. مثلاً سایرین ممکن است اطلاعاتی راجع به بازده سرمایه گذاری داشته باشند که عملکردشان حاوی این اطلاعات است. یا ‌در مورد مدیران مالی که برای دیگران سرمایه گذاری می‌کنند، ‌انگیزه هایی که از نحوه نظام پاداش دهی و یا استخدام کارمندان به وجود می‌آید، رفتاری تقلیدی را به دنبال داشته باشد. دلیل دیگر می‌تواند تمایل ذاتی افراد برای همراهی با جمع باشد (سعیدی و فرهانیان ، ۱۳۹۰، ص۵۱۰).

به طور کلی می توان انتظار بروز رفتار توده وار در بازارهای مالی را برای سه گروه اصلی فعالان بازار در نظر گرفت: ۱- سرمایه گذاران انفرادی؛ ۲- مدیران سرمایه گذاری؛ ۳- نهادهای بزرگ سرمایه گذاری (پورزمانی، ۱۳۹۱، ص ۱۴۹).

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...