(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

چکیده

هدف از این پژوهش مقایسه‌‌ی اثربخشی روش‌های درمان رفتاری، رفتاری – شناختی، رفتاری – فراشناختی و دارویی بر کاهش علائم وسواس و باورهای فراشناخت بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی است. طرح پژوهش یک مطالعه شبه آزمایشی بود. بدین منظور 52 بیمار مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی از میان جامعه آماری، شامل کلیه مراجعین به مراکز مختلف روانپزشکی و مشاوره در سطح شهرستان اصفهان و کاشان که براساس ملاک های تشخیصی DSM-IV-TR تشخیص وسواس فکری و عملی دریافت می کردند؛ به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در چهار گروه درمانی قرارگرفتند.سه گروه درمان روان شناختی شامل گروه‌های رفتاری، رفتاری – شناختی و رفتاری – فراشناختی، هرکدام ده جلسه‌ی آموزش درمانی مبتنی بررویکردهای مورد نظر را دریافت کردند و گروه دارویی توسط  متخصص روانپزشکی تحت درمان با داروهای مختلف استاندارد برای کنترل وسواس قرار گرفت. آزمودنی‌ها در هرگروه قبل از مداخله، در پایان مداخله(دو ماه پس از درمان در گروه درمان دارویی) و یک ماه بعد در مرحله‌ی پیگیری به وسیله‌ی پرسشنامه‌های وسواس فکری – عملی مادزلی، فراشناخت ولز و کارت رایت – هاتون و  فرم تجدید نظر شده‌ی افسردگی بک مورد آزمون قرار گرفتند. داده‌ها با تحلیل کوواریانس و اندازه‌ی اثر کوهن تحلیل گردید. چهار گروه تحت درمان در مرحله‌ی پس‌آزمون و با کنترل نمرات پیش‌آزمون وسواس و افسردگی، تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نداشتند (05/0 P>). همچنین با کنترل نمرات پیش‌آزمون باورهای فراشناخت، چهار گروه در مرحله‌ی پس‌آزمون در باورهای فراشناخت نیز تفاوتی نداشتند(05/0 P>).  اندازه‌ی اثر روش‌های درمان رفتاری، رفتاری – شناختی، رفتاری – فراشناختی و دارویی برعلائم وسواس به ترتیب (027/2، 16/2، 48/1 و 58/0) و برباورهای فراشناخت به ترتیب (31/2، 19/1، 53/0 و 38/1) بود. یافته‌های پژوهش مؤید کارآمدی و عدم تفاوت معنی‌دار  روش‌های چهارگانه در درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی است.

واژه‌های کلیدی: اختلال وسواس فکری و عملی، درمان رفتاری، درمان رفتاری-شناختی، درمان رفتاری-فراشناختی، باورهای فراشناخت.

فهرست مطالب

عنوان
صفحه
 

 فصل اول: کلیات پژوهش

1- 1 مقدمه 1

1-2 بیان مسأله 3

1-3 اهمیت پژوهش. 8

1-4 اهداف پژوهش. 9

1-5 فرضیه‌های پژوهش 9

1-6 تعاریف مفهومی و عملیاتی 10

1-6-1 تعاریف مفهومی. 10

1-6-2 تعاریف عملیاتی 13

 فصل دوم : پیشینه پژوهش

2-1 معرفی اختلال وسواس فکری و عملی. 17

2-1-1 تاریخچه. 17

2-1-2 سیمای بالینی وسواس 20

2-1-3 ملاک‌های تشخیصی. 22

2- 1-4 زیرمجموعه‌های وسواس 24

2- 1- 4-1 انواع فرعی وسواس ها. 27

2- 1-4-2 انواع فرعی اجبارها. 28

2-1-5 سبب‌شناسی . 32

2-1-5-1 عوامل عصبی – زیستی 32

2-1-5-2 عوامل روان‌پویشی. 34

2-1-5-3 عوامل رفتاری 36

2-1-5-4 عوامل شناختی 36

2-1-6 تشخیص افتراقی 37

2-1-7 طیف اختلالات وسواس فکری و عملی . 41

2-1-8 همایندی 43

عنون
صفحه
 

2-1-8-1 همایندی وسواس فکری و عملی و افسردگی. 44

2-1-9 شیوع وسواس 45

2-1-10 سیروپیش آگهی اختلال 45

2-1-11 سایرویژگی ها(سنی، جنسیتی و فرهنگی) 46

2-2 مدل‌های درمانی اختلال وسواس فکری و عملی. 47

2-2-1 مدل عصبی-  زیستی 47

2-2-1-1 نقش عوامل ارثی-  ژنتیکی. 48

2-2-1-2 ناهنجاری درکنش مغز 49

2-2-1-3 نقش انتقال دهنده‌های عصبی 50

2-2-1-4 درمان دارویی وسواس . 52

2-2-1-4-1 مهارکننده‌های اختصاصی بازجذب سروتونین(SSRIS). 53

2-2-1-4-2 سایر داروها. 57

2-2-2 مدل رفتاری 58

2-2-3 مدل شناختی 62

2-2-3-1 مدل شناختی سالکوفسکیس. 62

2-2-3-2 مدل شناختی ویلهلم و استکتی 68

2-2-3 مدل فراشناختی. 70

2-2-3-1 مدل عملکرد اجرایی خودتنظیمی‌(S-REF). 71

2-2-3-2 ارتباط S-REF با اختلالات روان‌شناختی 73

2-2-3-3 پدیدآیی وسواس مطابق مدل S-REF 74

2-2-3-4 درمان وسواس مطابق مدلS-REF. 78

2-3 پژوهش‌های داخلی و خارجی وسواس 80