تحقیقی که توسط مباشری و همکارانش در سال ۱۳۹۲ با عنوان تعیین مهم ترین عوامل تأثیر گذار بر الگوی باروری خانواده های تک فرزند و بدون فرزند شهرستان شهر کرد انجام گرفت . ‌به این نتیجه رسید که بین نمره نگرش افراد با سن ، سن ازدواج مدت زمان زندگی مشترک و تحصیلات رابطه معنی دار و مستقیم وجود داشت . بیشترین درصد افراد (۳/۸۳ درصد) افزایش هزینه ها و فشار اقتصادی و کمترین درصد(۳/۸ درصد) ترس از سقط مکرر و مرده زایی را دلیل عدم تمایل به فرزندآوری ذکر کرده بودند . سه عامل افزایش هزینه ها و فشار اقتصادی ، عدم وجود حمایت ها و تسهیلات رفاهی از جانب دولت برای فرزندآوری و نگرش غلطی که داشتن فرزند بیشتر نشانه فرهنگ اجتماعی ضعیف تر است ، از مهمترین عوامل تأثیر گذار بر فرزندآوری می‌باشد(مباشری،۱۳۹۲) .

پژوهش دیگری که توسط پیلتن (۱۳۹۲) با عنوان عوامل مؤثر بر تمایل به فرزندآوری بین زنان ۱۵-۴۹ ساله مراجعه کننده به مراکز درمانی و بهداشتی شهرستان جهرم انجام گرفت نشان داد که بین جامعه پذیری جنسیتی و تمایل به فرزندآوری رابطه معناداری وجود دارد . بعلاوه بین نوع تغذیه و تمایل به فرزندآوری نیز رابطه معناداری وجود داشته است . بین سطح تحصیلات زنان و تمایل به باروری تفاوت معنادار وجود دارد (پیلتن ،۱۳۹۲) .

حق شناس (۱۳۸۹) در پژوهشی به بررسی تأثیر عوامل اقتصادی ، اجتماعی و جمعیتی بر رفتار باروری در ارومیه پرداخت . یافته های پژوهش بدین قرار بود که : به دلیل اثر قوی و معنادار سطح تحصیلات زنان ، این متغیر به عنوان مهمترین عامل و سرعت دهنده اصلی در کاهش باروری پایدار در ارومیه ملاحظه گردید . اثر اشتغال بر روی شاخص تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده از ‌نظر آماری معنی دار نگردید . سن زنان در اولین ازدواج تأثیر معناداری روی شاخص سنجش رفتار باروری داشته و جهت تاثیر منفی بوده است ، زمانی که این متغیر را به عنوان متغیر کنترل و جانبی وارد تحلیل نموده ، به لحاظ آماری تغییر چشمگیری در رابطه با سطح تحصیلات زنان و باروری آنان حاصل نگردید(حق شناس،۱۳۸۹) .

نوروزی(۱۳۹۰) در مطالعه ای به بررسی تأثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی بر میزان باروری زنان در ایران پرداخت . این پژوهش به روش پیمایشی صورت گرفت که یافته ها نشان داد که : اول اینک سطح تحصیلات والدین بویژه مادران و کاهش مرگ و میر فرزندان از مؤثرترین عوامل در کاهش میزان باروری زنان در ایران می‌باشد . بالا رفتن سن ازدواج زنان ، شهرنشینی، اشتغال زنان درخارج از منزل ، نوگرایی و بهبود وضعیت زندگی، از دیگر عوامل مؤثر بر کاهش باروری زنان در ایران می‌باشد . همچنین با افزایش هزینه کل خانوار ، باروری زنان (در ‌گروه‌های با درآمد پایین) افزایش می‌یابد. در ‌گروه‌های با درآمد بالا با افزایش هزینه کل خانوار باروری زنان کاهش می‌یابد . به علاوه اشتغال والدین در گروه کشاورزی با بالاتر بودن میزان باروری زنان همراه است(نوروزی ،۱۳۹۰) .

تحقیقات خارجی

از آنجا که در کشورهای توسعه یافته زمان طولانی تری نسبت به ایران در فرایند کاهش موالید به سر می‌برند لذا انتظار می‌رفت که شاید تحقیقات بیشتری در این زمینه لحاظ شده باشد لذا در اینجا به برخی از آن ها اشاره می شود .

برناردی^[۱] و همکاران(۲۰۰۷) مطالعه ای با عنوان تأثیر عوامل اجتماعی بر باروری انجام دادند . هدف از این مطالعه بررسی تأثیر روابط شخصی بر تصمیمات باروری در کشورهای صنعتی غربی بود . ‌به این منظور روش ترکیبی تحلیل کمی شبکه و مصاحبه کیفی مورد استفاده قرار گرفتند . یافته های این تحقیق نشان داد که رهیافت شبکه اجتماعی می‌تواند برای تبیین شکل گیری تمایلات باروری در یک کشور اروپای غربی به کار رود . به علاوه ارزیابی ذهنی پاسخ گویان از روابط خاص و تجربه ها ، رفتارها و نگرش های طرف های آن ها در شبکه ، برای درک اثرات ساختارهای شبکه ای خاص بسیار مهم است(برناردی،۲۰۰۷ریال به نقل از صیمکانی زاده،۱۳۹۳).

توگانده^[۲] (۱۹۹۸) به بررسی تأثیر اشتغال زنان بر باروری در مناطق شهری نیجریه پرداخته است وی این بحث را به میان می آورد که به دو دلیل اشتغال زنان تأثیر منفی مداومی را روی باروری در آفریقا آنطور که در کشورهای پیشرفته دارد ، ندارد . اول آنکه سازمان گسترده خانواده در آفریقا مادران را برای پرورش فرزندان متعددی مهیا می‌کنند . دوم آنکه با وجود ساختار پدر سالار اکثر جوامع آفریقایی زنان تمایل کمی به گفت و گو ‌در مورد اتخاذ تصمیم راجع به تعداد فرزندانی که می خواهند که این امر به دلیل کنترل شوهران و یا وابستگان شوهر در فرایند باروری است (توگانده ،۱۹۹۸؛ ؛ به نقل از شیری و بیداریان،۹۶:۱۳۸۸).

لم^[۳] (۲۰۰۷) در مطالعه خود ‌به این نتیجه رسید که تغییر موقعیت زنان از طریق اشتغال ، تحصیلات عالی ، مشارکت در تصمیم گیری های خانواده و مشارکت در فعالیت های اجتماعی تأثیر معناداری بر کاهش باروری دارد . بر اساس این تحقیق زنانی که در تصمیم گیری های خانواده استقلال بیشتری دارند در تصمیمات باروری نیز از قدرت بیشتری برخوردارند و درباره کاربرد وسایل پیشگیری قدرت بحث و مذاکره با همسرانش را دارند.