یا:
سعدیا عمر گرانمایه به پایان آمد هم چنان قصه ی سودای تو را پایان نیست(همان،۳۶۹)
و این گفته نیز درد درون او را بیان نمی نماید و ادامه ی عشق خود را پس از مرگ بیان می کند که:

مهربانی زمن آموز و گرم عمر نماند بر سر تربت سعدی بطلب مهر گیا را(همان،۳۲۷)
یا:
هر که سودا نامه ی سعدی نوشت دفتر پرهیزگاری، گو، بشوی
هر که نشنیده است وقتی بوی عشق گو به شیراز آی و خاک من ببوی
(سعدی ،۱۳۸۴، ۵۵۴)
و سرانجام با بیانی شیوا، جاودانگی عشق خود را فریاد می زند و می گوید:
ز خاک سعدی بیچاره بوی عشق آید هزار سال پس ار مرگش ار بینبویی(همان،۵۱۱)
عقیده ی شیخ بر این است که هزار سال پس از مرگش بوی مهربانی و عشق از خاک تربتش به مشام می رسد. آن چه مسلّم است، آگاهی سعدی از عشقی است که در آثارش نسبت به نوع بشر یادگار گذاشته است. ما امروز شاهد حضور علاقه مندان و دوستداران شیخ بر تربت آن بزرگواریم و آن چه را شیخ هفت قرن پیش از ما، بیان کرده با چشم سر می بینیم. دوستدارانش در قرون گذشته از همه ی ملّت ها بوده اند و نسل ها و اقشار مختلف از حاکم و وزیر، دارا تا درویش و رهگذر، همه به شیخ عشق و ارادت ورزیده اند و مرور زمان از محبّت و دوستی مردم با شیخ، نکاسته است.
۳-۷-۳- آوازه جهانی عشق سعدی
شیخ اجل، جان مایه ی کلام خود را عشق می داند و برای تاکید بر این موضوع، به شکل های مختلف وجود عشق را در اشعارش به تصویر می کشد و در این میان، تاکید بر جهانگیر بودن عشق خود می کند و گفته است:
نام سعدی همه جارفت به شاهد بازی وین نه عیب است که در ملت ما تحسینی است
کافر و کفر و مسلمان و نماز و من عشق هرکسی را که تو بینی، به سر خود دینی است
(همان ،۳۷۱)
برای هر فارسی زبانی، تصویر سازی واضح تر از این در بیان مقصود، نمی تواند وجود داشته باشد که هر کسی دین خود را دارد. کافر، کفر می ورزد و مسلمان آداب مسلمانی به جا می آورد و من نیز عشق می ورزم و نام من به عشق ورزی در همه جا مشهور است.

عشق سعدی نه حدیثی است که پنهان ماند داستانی است که بر هر سربازاری هست
(همان،۳۶۵)
چنین گویند سعدی را که دردی هست پنهانی خبر در مشرق و مغرب نبودی،گرنهانستی
(همان ،۵۱۵)
و:
موضعی در همه آفاق ندانم امروز کز حدیث من و حسن تو خبر می نرود(همان،۴۱۹)
همه عالم به عشقبازی رفت نام سعدی که در ضمیر تو نیست (همان،۳۷۰)
سعدی به پاکبازی و رندی مثل نشد تنها در این مدینه که در هر مدینه ای
(سعدی ،۱۳۸۴،۵۰۳)
حدیث حسن تو و داستان عشق مرا هزار لیلی و مجنون بر آن نیفزاید (همان،۴۱۴)
سعدی می گوید: نه تنها در شیراز بلکه همه ی شهرهای جهان و از شرق تا غرب نامش به عشقبازی رفته است. امروز ما سعدی را سرآمد غزل سرایان می نامیم و می دانیم که غزل، سخن عشق و دلدادگی است و نام سعدی به عنوان عاشقی پاکباز، در عرصه ی ادبیّات ایران و جهان ماندگار شده است.
۳-۷-۴- برتری عشق بر عقل
در باره ی رابطه ی عشق و عقل در اشعار سعدی، باید به زمان زندگی سعدی نگریست. سعدی در جامعه ای زندگی می کند که کسی به ارزش واقعی عشق پی نبرده است، اساس دوستی ها حتّی دوستی های ساده، بر نیرنگ استوار است. در زندگی اجتماعی زمان سعدی، هر کسی برای زنده ماندن و ترس از مرگ، دست به هر کاری می زند و این ریا کاری ها و حیله گری- هاست که او را مجبور می کند، پیوسته از عشق و محبّت، سخن بگوید یا از برتری عشق بر عقل سخن گوید. یکی از دلایلی که سعدی برتری عشق بر عقل را بیان می کند، سرزنش عاقلانی است که با دیده ی عقل، به جهان و پدیده هایش می نگرند. امّا سعدی بر همه ی حالات روحی انسان آگاهی دارد. امید ها و آمال جوانی و ناتوانی دوران پیری را می شناسد و عقل آدمی را، در گذر از این تنگناها، ناتوان می داند و عشق را بر او برتری می نهد. در اشعار سعدی، این مسئله بسیار تکرار شده است.

او می گوید که خود نیز گمان می کرد که در مهمّات عشق، عقل می تواند مدیریت کند، امّا خیالی بیش نبود.
عقل را پنداشتم در عشق تدبیری بود من نخواهم کرد دیگر تکیه بر پندار خویش
(همان،۴۴۷)
گفتیم که عقل از همه کاری بدر آید بیچاره فرو ماند چو عشقش به سر افتاد(همان،۳۸۰)
زآنگه که عشق دست تطاول دراز کرد معلوم شد که عقل ندارد کفایتی (همان،۵۱۷)
پایمردم عقل بودآن گه که عشقم دست داد پشت دستی بر دهان عقل سودایی زدم
(همان،۶۹۹)
عشق آمد و عقل همچو بادی رفت از بر من هزار فرسنگ (همان،۴۴۷)
سوار عشق که باشد که پشت ننماید درآن مقام که سلطان عشق روی نمود(همان،۴۱۴)
عشق آمد و رسم عقل برداشت شوق آمد و بیخ صبر بر کند(سعدی ،۱۳۸۴،۵۵۹)
پس از برتری عشق بر عقل، تضادها و جنگ های بین عشق و عقل تصویر می شود که در همه ی این مبارزات عقل شکست خورده، اسیر و ناتوان قدرت عشق است.
چو عشق آمد از عقل دیگر مگوی که در دست چوگان اسیر است گوی(همان،۲۲۳)
عقل بیچاره است در زندان عشق چون مسلمانی بدست کافری (همان،۵۲۳)
عقل را با عشق زور پنجه نیست کار مسکین از مدارا می رود (همان،۴۱۹)
عقل را با عشق زور پنجه نیست احتمال از نا توانی می کند (همان،۴۱۱)

• • مرحله استخراج: جریان هیدرو کربن خروجی از مرحله شست و شو در این مرحله در راکتور پر شده وبا حضور کاتالیست IVKAZ^[28]میزان ترکیبات سبک مرکاپاتان(C₁-C₃)و باقیمانده COS توسط سود ۸ تا ۱۰ درصد استخراج می شود.

RSH+NaOH RSNa+H₂O (2-4)
۳٫مرحله اکسیداسیون:در این مرحله هیدرو کربن های سنگین (مرکاپتان های بالای ⁺_۴C(مورد بررسی قرار می گیرند که با کاتالیستUVKO-Z ^[۲۹]و اکسیژن این مرکاپتان های سنگین به دی سولفاید طبق واکنش زیر تبدیل می شوند:
(۲-۵) ۲RSH+0/5O₂ RSSR +H₂O

• مرحله احیا:در این فاز محلول سود خارج شده از مرحله استخراج که حاوی مرکاپتید سدیم می باشد با حضور کاتالیست UVKO-Z و اکسیژن طبق واکنش زیر به دی سولفاید تبدیل می شود و سود احیا شده به مرحله استخراج تزریق می گردد:

RSNa +H₂O+0/5O₂ RSSR+2NaOH(2-6)
با توجه به روش مذکورنفتا ، پروپان و بوتان با ظرفیت های زیر در سه واحد گوگرد زدایی شده و محصول آنها طبق بررسی های انجام شده به خارج صادر می گردد:
ton/day 500 واحد گوگرد زدایی بوتان
ton/day500 واحد گوگردزدایی پروپان
day/ton 4000 واحد گوگردزدایی نفتا]۱۲[
محققین بعد از بررسی به این نتیجه رسیده اند که میزان گوگرد کل خوراک های نفتا ،پروپان و بوتان به ترتیب ۹۵۰،۴۵۰ و ۱۱۱۰ppm بوده است که طی واکنش DMDمیزان گوگرد نفتا به کمتر از PPM51 ودر پروپان و بوتان به کمتر ازppm35 رسیده است.در نتیجه این فرایند جایگزین مناسبی برای فرایند مراکس می باشد.]۱۲[
آقای شاریپوف^[۳۰] در سال ۱۹۹۴برروی مرکاپتان‌زدایی سوخت‌ها و گازهای مایع در حضور پلی فتالوسیانین کبالت تحقیقاتی به شرح زیر را انجام داده اند .
هیدروفراوری در صنعت پالایش نفت کاربرد فراوانی در زمینه زدایش مرکاپتان‌ها از دی‌استال‌ها دارد؛ فرایندهای مرکاپتان‌زدایی پایه نیز بکار برده می‌شوند. هیدروفراوری کاتالیزی، کارآمدترین روش است. با این حال ظرفیت هیدروفراوری برای فراوری تمامی سوخت‌های تولیدشده در پالایشگاه کفایت نمی‌کند. از این گذشته تاثیر درجه هیدروفراوری بر خصوصیات خدماتی سوخت ‌ها بخصوص سوخت جت‌ها، چنانکه باید بررسی نشده است. بنابراین در برخی از موارد مزیت اصلی از مرکاپتان‌زدایی انتخابی حاصل می‌گردد که از لحاظ برنامه طرح جریان فرایند ساده بوده و هزینه کمتری دارد.
براساس تجربیات حاصل در زمینه تولید روغن روانکاری، می‌دانیم که زدایش آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی همراه با اجزاء مضر تاثیری منفی بر پایداری نفت خواهد داشت. نتایج مشابه را می‌توان در فراوری سوخت‌ها بدست آورد زیرا مصرف‌کنندگان بالاترین درجه زدایش ترکیبات گوگردی را مطالبه می‌کنند.]۱۳[
جذب در محلول‌های آب یکی از روش‌های کارآمد برای فراوری هیدروکربن‌های مایع و گازی به منظور زدایش مرکاپتان‌های دارای نقطه جوش پایین است. اثربخشی این روش براساس خصوصیات اسیدی مرکاپتان‌ها تعیین می‌گردد. خاصیت اسیدی با افزایش وزن مولکولی مرکاپتان و همچنین از مرکاپتان‌های یک‌تایی به دوتایی و سه‌تایی افت می‌کند. یکی از معایب استخراج با مواد سوزا، بازگشت‌پذیری واکنش بین مرکاپتان‌ها و مواد سوزاست؛ چنانکه مرکاپتان همچنان در محلول سوزا انباشته می‌گردد، تعادلی حاصل شده و مانع استخراج بیشتر مرکاپتان ‌ها خواهد شد. معایب دیگر شامل مصرف زیاد مواد قلیایی و تشکل مقادیر زیاد پسماند خورنده شور است که جمع‌اوری و فراوری آنها هزینه‌های پالایشی را بشدت افزایش می‌دهد.
طبق بررسی های انجام شده نمی‌توان مقادیر زیاد مرکاپتان‌ها را با استخراج سوزا از بنزین یا نفت سفید حذف کرد؛ بخصوص زمانی که توزیع بین مواد سوزا و هیدروکربن‌ها به تعادل می‌رسد. با این حال چنین مرکاپتان‌هایی آنقدر حل‌پذیر هستند که آنها تا درجه محدودی وارد فاز سوزا می‌گردند. شاید وضعیت به این صورت باشد که گروه‌های SH وارد فاز سوزای پایه می‌شوند. در این شرایط در حضور کاتالیزگر ویژه و هوا، مولکول‌ مرکاپتان‌ها فوراً به دی‌سولفید اکسید می‌گردند.
این شرح مکانیسم اکسیداسیون ساده‌سازی شده است اما نمایش گرافیکی این احتمال ( تبدیل مرکاپتان‌های غیرقابل استخراج به ترکیبات کمتر فعال یعنی دی‌سولفید‌ها) را در شرایط خاص نشان می‌دهد. اکسیداسیون در محیط قلیایی انجام می‌گردد. می‌توان کاتالیزگر اکسیداسیون را بر یک ساپورت جامد ایستا ته‌نشین کرد یا اینکه می‌توان آنرا در محلول سوزا معلق ساخت. ]۱۳[
همچنین کاتالیزگرهای سودمند برای این فرایند شامل محلول‌های سوزای کمپلکس‌ای فتالوسیانین، کبالت یک‌تایی و کمپلکس‌های ‌اهن می‌باشند. مرکاپتان‌زدایی با بهره گرفتن از این کاتالیزگرها در دمای ۸۰-۴۰درجه سانتیگراد در فشار اتمسفر انجام می‌گردد که فشار فرایند معمولاً براساس فشار بخارات محصول مورد فراوری و نیز مقاومت هیدرولیکی سیستم تعیین می‌گردد. ]۱۳[
آقای هادی ناظم بکایی و همکاران^[۳۱] در سال ۱۳۸۵ برروی گوگرد زدایی گازوییل توسط باکتری RHODOCOCCUS P32C1 ^[۳۲] تثبیت شده روی پایه پایمری تحقیقاتی را انجام داده اند که باکتری بومی P32C1 RHODOCOCCUS روی پایه پلیمری تثبیت شد. پایه های آلژینات وپلی اتیلن ازمیان انواع متفاوت پایه هایی که برای تثبیت سلول به کارمی روند.
آزمایشهای اولیه گوگردزدایی درحضورترکیب گوگرددارمدل دی بنزوتیوفن ودرفازآبی انجام شد ودرنتیجه میزان تبدیل دی بنزوتیوفن توسط سلولهای تثبیت شده درآلژینات و روی پلی اتیلن به ترتیب۰۶/۱میل یمول درساعت به ازای هرکیلوگرم جرم خشک سلولی و۱۸/۰ میلی مول در ساعت به دست آمد. به منظور بررسی فعالیت گوگردزدایی سلولها ی تثبیت شده درمحیط آلی ،میزان کاهش گوگردکل یک نمونه گازوییل اندازه گیری شدکه درشرایط عملیاتی بهینه ،سلولهایت ثبیت شده درآلژینات وروی پلی اتیلن باعث کاهش به ترتیب١٠و۴ درصدگوگردکل نمونه گازوییل شده بودند.]۱۴[
گوگردزدایی به روش بیولوژیکی به عنوان روشی مکمل یاجایگزین برای روش مرسوم HDS در سالهای اخیردر جهان بسیار مورد توجه قرارگرفته است .میکرواورگانیسم های متفاوتی با قابلیت حذف گوگرد ازترکیبهای گوگرددار موجوددرسوختها ،بدون تغییر درساختار وارزش حرارتی سوخت ،شناسایی وجداسازی شده اند . توانایی حذف گوگرد ازترکیب های گوگرددارپ یچیده ماننددی بنزوتیوفن ومشتقات شاخه دار آن توسط بسیاری ازاین میکرواورگانیسم هاگزارش شده است. باکتری RHODOCOCCUS P32C1 استفاده شده در این تحقیق نیز توانایی مصرف دی بنزوتیوفن ،حذف گوگرد ازآن و تبدیل آن به ۲هیدروکسی بی فنیل را دارا است.]۱۴[
فعالیتهای انجام شده برای توسعه صنعتی این فرایند،همگی به صورت سیستم های سه فازی (آب/سلول/سوخت آلی) بوده است. دراین سیستم ها فازآلی با فازآبی حاوی سلولها مخلوط شده وتولیدامولسیون میکند که جداسازی سوخت آلی امولسیون شده بسیارمشکل است. دراین تحقیق ،باکتری P32C1 به دو روش تثبیت شده است. درروش اول باکتری درداخل ژل آلژینات (روش به دام اندازی )ود رروش دوم روی پلی اتیلن (روش جذب سطحی فیزیکی ) تثبیت شده و سپس عملکرد گوگردزدایی باکتریت ثبیت شده به این دو روش مقایسه شده است.
موادشیمیایی:
دی بنزوتیوفن(DBT)،٢هیدروکسی بی فنیل و (۲-HBP) گلیسیرول وآلژینات BDH وپلی اتیلن
میکرواورگانیسم:
باکتری RHODOCOCCUS P32C1
روشها:
۱٫روش ته نشینی معلق سلولی
۲٫روش تثبیت سلول درآلژینات
۳٫روش تثبیت سلول درپلی اتیلن
توانایی گوگردزدایی باکتری از گازوییل در حالت تثبیتن شده، همانگونه که درجدول مشاهده می شود، باافزایش میزان گوگرد برش نفتی، درصدگوگردزدایی کاهش یافته است.
جدول ۲-۱ : توانایی گوگردزدایی باکتری R.P32C1 در حالت تثبیت نشده

S
A B C
۱ ۵ ۱۵
S
۰
شکل ۳-۱۰ مراحل رسیدن به هدف با بهره گرفتن از روش UCS ]41[
۳-۱۲-۲ جستجوی آگاهانه یا اکتشافی
در روش های جستجوی ناآگاهانه در بدترین حالت باید تمام گره های فضای حالت برای رسیدن به پاسخ بررسی شوند، حال اگر تعداد گره ها خیلی زیاد باشند، این روش ها در زمان قابل قبول، هدف موردنظر را نمی یابند. برای رفع این مشکل از روش های جستجوی آگاهانه استفاده می شود. در این روش ها علاوه بر تعریف مسئله، راه حل هایی برای رسیدن به هدف نیز ارائه می شود. به عبارت دیگر، در این الگوریتم ها اطلاعاتی در مورد اینکه کدام یک از حالات غیرهدف نسبت به بقیه حالات مناسب ترند نیز وجود دارد]۲۲[. درحقیقت، هدف در جستجوهای آگاهانه، یافتن راه کارهایی است که توسط آن ها به جای پیمایش تمام گره های فضای حالت، فقط زیرمجموعه ای از آن ها را بسط دهیم. به همین دلیل، استراتژی جستجو موجود در این روش ها با بهره گرفتن از یک تابع کشف f(n)^[119]، بهترین نود را در هر مرحله گسترش

می دهد بنابراین می توان گفت روش های جستجوی آگاهانه شامل دو قسمت کلی استراتژی جستجو و تابع کشف می باشند]۵۲[. در ادامه به شرح برخی از مهمترین استراتژی های جستجوی آگاهانه خواهیم پرداخت.
۳-۲۱-۲-۱ حرکت بهترین-شروع^[۱۲۰]
الگوریتم های مختلفی برای روش بهترین-شروع وجود دارند که می توان به خزنده متمرکز، جستجوی کوسه ای، عنکبوتهای اطلاعاتی و… اشاره کرد. در روش بهترین-شروع زمانی به وجودآورنده یک صفحه مانند A از صفحه خود به صفحـه دیگری مانند B لینک برقرار می کند که B از نظر A ارزشمند باشد. یکی از معیارهای بهترین بودن، استفاده از الگوریتم های رتبه بندی صفحات می باشد که واحد کنترل با توجه به رتبه هر صفحه، صفحات را انتخاب کرده و به واحد واکشی می فرستد. به طور نسبی می توان گفت که از نظر واحد کنترل صفحه ای دارای رتبه ی بالاتری است که لینک های بیشتری به آن برقرار شده باشد]۳۵ و ۵۴[. بنابراین می توان گفت که از نظر خزنده هایی که از حرکت بهترین-شروع استفاده می کنند صفحه ای با ارزش تر است که]۴۲[:

• لینک های بیشتری به آن صفحه اشاره کنند. برقراری لینک های بیشتر به یک صفحه نشانگر اهمیت و محبوبیت آن صفحه خواهد بود.
• هر چه این لینکها از صفحات معتبرتری برقرار شود آن صفحه دارای اهمیت بیشتری خواهد بود.
• در صورتیکه از صفحه موردنظر به سایر صفحات لینک برقرار شود از ارزش و اهمیت صفحه موردنظر کاسته خواهد شد.

می توان رتبه یک صفحه را از طریق Eq (3-1) زیر محاسبه نمود]۳۵[.:
Eq (3-1)
در فرمول بالا U نشانگر صفحه اصلی،F_U نشانگر صفحاتی که از صفحه اصلی U به آنها لینک برقرار شده است و B_U نشان دهنده ی صفحاتی است که به صفحه اصلی U لینک برقرار نموده اندR(V) نیز رتبه صفحات برقرارکننده لینک به صفحه اصلی U می باشد. با بهره گرفتن از نتایج این فرمول می توان پاسخ های بهتر و دقیق تری را در اختیار کاربران قرار داد اما ناجورک و وینر(۲۰۰۱) در عمل ثابت کردند که با توجه به هزینه و زمان بالای رتبه بندی صفحات وب و همچنین عدم ثبات رتبه صفحات در هنگام بایگانی، روش اول سطح به نسبت روش رتبه بندی بهتر عمل می نماید. لینک ها به وسیله محاسبات ساده از طریق شباهت لغوی بیـن عناوین کلمـات کلیدی و صفحات منبع انتخاب می شوند. بنابراین تشابه بین یک صفحه p و عناوین کلمات کلیدی، برای تخمین ارتباط صفحاتی که توسط p اشاره شد به کار می رود وURL با بهترین تخمین برای خزیدن انتخاب می شود. همچنین از تشـابه کسینـوسی استفـاده شده و لینک های با پایین ترین امتیاز تشـابه از محدوده حذف می گـردند]۵۴[. شکل ۳-۱۱ یک خزنده با استـراتژی بهترین-شروع را نمایش می دهد.
Web page
Link
FIFO Queue
Link estimator
شکل ۳-۱۱ یک خزنده با استراتژی بهترین-شروع ]۳۵[
تابع ()sim در Eq (3-2) تشابه کسینوسی بین موضوع و صفحه را بر می گرداند]۳۶[:
Sim(q , p) = Eq (3-2)
در Eq (3-2)، q موضوع مورد نظر، p صفحه واکشی شده و f_kd فرکانس واژه k در d می باشد. الگوریتم یک خزنده با استراتژی بهترین-شروع به صورت شکل ۳-۱۲ می باشد:
BFS (topic, starting_urls) {
foreach links (starting_urls) {
enqeueu(frontier, link);
}
While (visited < MAX_PAGES) {
link := dequeue_top_link(frontier);
doc := fetch(link);
score := sin(topic, doc);
enqeueu (frontier, extract_links(doc), score);
if (#frontier > MAX_BUFFER) {
dequeue_botton_links(frontier) ;

پیرمرد به خاطر تجربه انصراف خودش از خودکشی باور دارد که بدیعی نیز از انجام قصد خود منصرف خواهد شد. ولی بدیعی که یک قدم به تحقق خواسته اش برای پایان دادن به زندگیش نزدیک شده دچار تردید شده که اصرار به گفتن مراحل انجام کار و طول دادن بی دلیل گفتگو با پیرمرد از اولین علائم این تردید در اوست.

پس از رفتن پیرمرد به داخل موزه بدیعی دور می زند تا از راهی که آمده برگردد. اما انگار این بازگشت به دور تسلسل متوقف شده بنابراین در گوشه ای می ایستد زن جوانی از او می خواهد تا از او همسرش عکس بگیرد این اولین جایی است که یک زن در نمای کامل فیلم ظاهر می شود و با شخصیت اصلی گفتگو می کند. پس از عکس گرفتن، بدیعی با سرعت دیوانه وار (به گفتۀ عابرین در فیلم) به موزه برمی گردد و با اصرار پس از تهیۀ بلیط برای پیدا کردن باقری داخل موزه شروع به دویدن و پرس و جو می کند. گروهی از کودکان مدرسهای به همراه معلمانشان در حیاط موزه جمع شده اند. بدیعی در حالی که عجله دارد لحظهای قاطی جمع آنها می شود. سر و صدای بچهها به همراه حیاط سرسبز و زیبای موزه برگی از لحظات زیبای زندگی را ورق می زند. تعداد زنان در حیاط بیشتر است. چند زن در حال خرید بلیط نشان داده می شود. بچههای مدرسهای پسر هستند ولی معلمان زن هستند. برخلاف طول فیلم در این صحنه ها زن و کودکان بیشتر در تصویر هستند.شاید حضور یک زن که نماد احساس و محبت و عشق است بخشی از زندگی را که باقری برای بدیعی بازگو نکرده بود را به یادش می آورد و کودکان فصل فراموش شده امید به آینده و شور ونشاط را به عنوان تکمیل کنندۀ کتاب زندگی به خاطر بدیعی می آورند. طبیعت، زن و فرزند کلید واژه هایی که زیستن و دلیل زیستن را تداعی می کنند. حالا پازل زندگی در ذهن بدیعی کامل شده پس مرگ و تمنای خودکشی به عقب رانده می شود.
بدیعی متوجه می شود باقری تاکسی درمیست است شغلی که قبلا پیرمرد از بیان آن طفره رفته بود. رابطه تاکسی درمیست با مرگ رابطۀ بخصوصی است. آنها مرگ را رقم می زنند تا زندگی را به تصویر بکشند. همان کاری که کارگردان با ساخت این فیلم انجام داده است.
وقتی که بدیعی برای یافتن باقری از داخل شیشه کارگاه به درون نگاه می کند که استادی در حال شرح دادن چگونگی مراحل شکافتن پرندگان است، صحنه کالبد شکافی پرنده فقط با صدا نمایش داده شده است. صدا در این نما هم دوباره غالب بر تصویر است. دوربین از داخل، بیرون پشت پنجره را که بدیعی با اضطراب از این طرف به آن طرف می رود، داخل کادر دارد. پس از خبر کردن باقری بدیعی منتظر آمدن او می نشیند و در دور دست به درختی که زیر آن قرار است خودکشی کند نگاه می کند. کلاغها با سرو صدای زیاد روی شاخه های درخت را پوشانده اند. ناگهان صدای کشیده شدن لاستیک یک ماشین شنیده می شود. این صدا معمولا تداعی یک تصدف و یک اتفاق ناگوار است. بدیعی با دست پاچگی به طرف صدا بر می گردد، و پس از آن دوباره به منظرۀ درخت و کلاغها نگاه می کند. نمای دور از آنچه برای خود ترسیم کرده بود. مرگ و تنهایی بدور از زندگی شهری بر روی تپه ای خارج از هیاهو. اما آیا این خواستۀ او بود؟ این نما در ترکیب با صدای لاستیک ماشین برای بدیعی تداعی گر یک اتفاق ناخوشایند است. به نظر می رسد مرگ خوشایند و رهایی بخش بدیعی وجهاش را از دست داده و در تقابل با زندگی ناخواستنی بودنش جلوه گر شده است.
بعد از دیدن باقری پس از مقدمه چینی که هم از دید باقری و هم از دید بیننده شبیه تلاشی کودکانه برای مطرح کردن دوباره خواسته اش است می گوید: آقای باقری یه عرض دا فردا صبح که میای یه دو تا سنگ ریز ور دار بنداز روم من شاید خوابم برده باشه ولی زنده باشم. یه دو تا سنگ ریز بردار… – دو تا که سهله سه تا می زنم. –آقای باقری می گم که شونمم یه دو تا تکون بده. کار دیگه شاید زنده باشم. یادت نره قول دادی ها. –سرِ ما میره، قولمون نمیره…
بعد از رفتن باقری، بدیعی به آسمان نگاه می کند و بعد به زردی و نارنجی غروب که پیرمرد زیبایی اش را به یادش آورده بود، چشم می دوزد. غروب در فرهنگ ایران نمادی از غم جدایی و غربت است. ولی غروبی که کارگردان با نمایی از شهر دود گرفته و جرثقیل های در حال کار گرفته وجه دیگری را به نمایش می گذارد. در پیش زمینه نمای شهر و در پس زمینه نمای غروب آفتاب بیانگر زیبایی در پس هر آشفتگی و دلمشغولی های انسان شهریست و اینکه حتی میان این همه سیمان و آهن از پس دود می توان به دور دست ها چشم دوخت و در انتهای تمام سرگشتگی های زندگی امروزی، زیبایی های طبیعی را به تماشا نشست.
۴-۳-۷ سکانس آخر قبل از مؤخره
صحنه دارای یک بخش ابتدایی در خانه و یک بخش انتهایی در بیرون شهر کنار درخت – زمان شب
توصیف صحنه: دوربین در تاریکی شب، بیرون از خانه به پنجره ای فوکوس کرده که به پرده ای پوشیده شده است. بدیعی در داخل خانه به این طرف و آن طرف می رود دماسنجی را در دهانش می گذارد و به گشتن داخل خانه ادامه می دهد. ناگهان صدای آمدن ماشین و بوقی را می شنویم. دوربین همچنان نمای ثابت خود را حفظ کرده است. بدیعی از پنجره به بیرون نگاهی می اندازد. با همان ریتم قبلی دماسنج را در آورده کاپشنی می پوشد و پس از خاموش کردن چراغهای خانه خارج می شود. در را قفل کرده و از پله های پائین می آید. با حرکت او دوربین به آرامی در همان زاوایه به طرف پایین حرکت می کند. بدیعی لامپ راه پله ها که در بیرون ساختمان هستند را هم خاموش می کند. دوربین به جای دنبال کردن بدیعی روی پنجره هم
سایه که

در کتاب مبسوط آمده هر گاه وکیل در مال مالک تصرف می نماید که از حدود اذن او خارج باشد بنابراین امانت با تعدی وی باطل می گردد و مانند مستودع وقتی که تعدی کرده ضامن می باشد ^[۲۰۶]

براساس ماده ۷۰۳ قانون مدنی مصر التزام وکیل به حدود تعیین شده وکالت به این معنی نیست که وی اجازه تعاقد به شروطی برتر از شروط ضمن عقد وکالت را نداشته باشد بلکه چنانکه وکیل بتواند مورد وکالت را با رعایت مصلحت و منفعت موکل به نحو مطلوب تری انجام دهد این عمل مانعی ندارد بنابراین در صورتی که وکیل در فروش کالایی به طور قسطی با مشتری توافق کند که بیع را نقدی بفروشد یا موعد پرداخت اقساط را زودتر از زمانیکه موکل معین کرده قرار دهد معامله صحیح بوده ، منفعت حاصله به موکل بر می گردد .
۳-۱-۶-۳- اثر اذن در عقد ودیعه :
عقد ودیعه در قانون ایران عقدی اذنی است و تحلیل آن به گونه زیر هویدای این مطلب است. در بررسی قانون ایران با توجه به سابقه فقهی عقد ودیعه و اینکه انعقاد عقد، صرفاً باعث ایجاد اذن می شود و تعهدی را به وجود نمی آورد، یعنی عقدی است که نتیجه و میوه آن فقط اذن است و در اذن هیچ تعهدی نیست و در واقع اثر مستقیم و بی واسطه عقد اعطای نیابت به امین برای نگهداری است و التزام در نتیجه اذن به وجود می آید .^[۲۰۷]مقتضای اصلی وذاتی ودیعه ،متعهد کردن طرفین نسبت به یکدیگر نیست بلکه غرض اصلی در آن ، امانت ، یعنی اذن دادن در تصرف ونگهداری است . لذا اذن در عقد ودیعه داخل در مدلول ایجاب عقد ودیعه است نه اثری که متفرع بر عقد ودیعه باشد .^[۲۰۸]هرچند که صاحب جواهر الکلام نظر بر این دارد که اذن در عقد ودیعه خارج از عقد وموخر بر آن است . برای فهم بهتر مطلب باید به نحوی عنوان نمود که دو مرحله را از هم تفکیک نماییم، یک مرحله انعقاد که در این مرحله صرفاً یک اذنی از طرف مودع به مستودع داده شده است و تعهدی ایجاد نشده است و یک مرحله اجرا، که تعهد در مرحله اجرا به وجود می آید و این تعهد یا تعهدها در صورتی تحقق خارجی می یابد که مال مورد ودیعه به امین تسلیم شود و این مرحله اجرا وارد ماهیت عقد نمی شود.
قانون مدنى مصر نیز تصرّف مستودع را در ودیعه، منوط به اذن صریح یا اذن ضمنى مودع مى‏داند. بند۲ ماده ۷۱۹ قانون مدنى مصر مقرر مى‏دارد:
ولیس له أن یستعملها دون أن یأذن له المودع فى ذلک صراحهً او ضمناً.^[۲۰۹]
لذا عقد ودیعه با اذن مشترک و قصد مشترک ایجاد و همزمان با ایجاد عقد ودیعه تعهد نیز ایجاد می گردد و نمی توان تعهدات را مستقر در زمان اجرای قرارداد تلقی نمود بدلیل آنکه در تعریف عقد ودیعه همزمان بودن قصد مشترک و اذن طرفین نسبت به دریافت و نگهداری مال و استرداد آن یعنی«تعهد» محرز است .
۳-۲- ربط عقود اذنی با امانت :
قبل از برسی یکی دیگر از آثار مشترک عقود اذنی که امانی بودن ید متصرف است ، بدوا به تعریف امانت می پردازیم.
امانت یعنی : مال یا ملک شخصی به اذن مالک یا قائم مقام قانونی آن یا مجوز قانونی جهت استفاده (با حفظ اصل مال)یا نگهداری وهرگونه اقدام دیگری در اختیار شخصی غیر از مالک قرار گیرد . در تعریف فوق امانت به اذن مالک یا به حکم قانون در دست شخص دیگری غیر از مالک قرار گرفته است و متصرف یا حقیقتاً نسبت به آن مال امین محسوب می شود و یا در حکم امین می باشد ،بنابراین بدیهی است که گیرنده مال (ید امانی )دارد . برخی از حقوقدانان ^[۲۱۰]عقد ودیعه (از جمله عقود اذنی ) را مصداق بارز عقد امانی به معنای خاص می داند ، چرا که این وصف در عقد ودیعه اصالت دارد ودرآن مستودع امین قرار می گیرد تا از مال مورد ودیعه حفاظت نماید بهمین جهت نیز ودیعه را امانت به معنای خاص وجز ذات عقد نامیده اند . هرچند عقد امانی می تواند مفهوم وسیعتری نیز داشته باشد ،عقد امانت در معنای وسیع وعام خود شامل عقودی است ،که گرچه این عقود عناوین دیگری دارند ،ولی به هرجهت یکی از طرفین عقد (ید امانی ) دارد ویا امین قلمداد می شود . در عقود عاریه و وکالت نیز امانت به نحو مالکانه و به معنای عام بوده واقتضای اطلاق دارد ، لذا از آنجائیکه امانت در عقود عاریه و وکالت غیر ذاتی است در فصل آتی به شرح آن خواهیم پرداخت .
۳-۲-۱- مفهوم امانت :
امانت درلغت ازریشه اَمِنَ به معنای درامن وامان شدن ،امنیت یافتن وهم چنین آرامش خاطر واطمینان قلبی می باشد ^[۲۱۱] در اصطلاح عبارت است از رابطه ای است بین مالک و غیر مالک که مقتضی عدم ضمان است ^[۲۱۲]در فقه این واژه را برای هرعقدی که نتیجه آن پیدایش وصف امانت باشد بکار می برند .مانند ودیعه ،عاریه ^[۲۱۳].اصولا در هرجا شخصی به اذن مالک یا در اجرای مفاد قرارداد یا حکم قانون برمال دیگری سلطه پیدا کند امین مالک محسوب می شود .^[۲۱۴] امانت حسب چگونگی حصول آن برای امین به امانت مالکی و امانت شرعی تقسیم می شود : امانت مالکیّه آن است که عین با درخواست خود مالک و اذن او نزد کسى گذاشته شود و این بر دو قسم است یکى این که خود عنوان عمل، بالاصاله امانت است مانند ودیعه، دوّم این که عنوان عمل چیز دیگرى است ؛ مثلا رهن یا عاریه یا اجاره یا مضاربه است که در این موارد خود عناوین مذکوره مقصود بالذّات است و به تبع آن، عینى که مورد یکى از این عناوین واقع شده، نزد طرف، امانت است زیرا مالک، حفظ عین را به عهدۀ طرف، گذاشته است و امانت شرعیّه آن است که استیلاء بر عین، با درخواست و اذن مالک نباشد و بر وجه ظلم و عدوان هم تحت اختیار شخص قرار نگرفته بلکه یا قهرى بوده مثل این که باد یا سیل آن را داخل ملک شخص نموده بر وجهى که تحت تسلط، و ید او قرار گرفته یا این که خود مالک، عین را تسلیم نموده لکن نه خودش و نه طرفى که آن را گرفته هیچ یک اطلاع نداشته‌اند، مثلا صندوقى را انسان خریده و در داخل آن چیزى بوده که فروشنده خبر نداشته یا این که فروشنده و خریدار در موقع تصفیۀ حساب اشتباه کرده‌اند و فروشنده زائد بر حق به مشترى داده یا بعکس، و یا این که تحت اختیار قرار دادن عین با اجازۀ شرع بوده مانند لقطه یا آن چه که از دست دزد یا غاصب بعنوان حسبه ^[۲۱۵]و … بدست می آید .که در این قسمت از توضیح بیشتر آن خودداری کرده و صرفا به بررسی امانت مالکی که مرتبط با موضوع پایان نامه می باشد ، می پردازیم .
۳-۲-۱-۱- امانت مالکی
امانت مالکی یا قراردادی ،که در آن مالی به اختیار و اذن مالک به دیگری سپرده می شود و رابطه متصرف تابع تراضی آنان ومفاد اذن مالک است وقانون وعرف به عنوان عامل (تفسیر کننده )ویا تکمیل کننده در آن دخالت دارد.^[۲۱۶] . به عبارت دیگر امانت مالکانه یا استیمانی آن است که قبل از حدوث وصف امانت مقدمه ای برای ایجاد این وصف از طرف مالک وامین صورت می گیرد که این نوع از امانت با سبق تصمیم وبه قصد وصول به وصف امانت به وجود می آید که بارزترین مثال این نوع امانت عقد ودیعه است که آن را امانت به طور اطلاق نیز می گویند .امانت استیمانی : امانتی است که امین را به خاطر وجود صفت امانتداری که در اوست به امانتداری فرا می خواند که ودیعه مصداق بارز ومنحصر این اندیشه است .یعنی در درجه اول نیازی موجب می شود که انسان شخصی را به امانت داری فراخواند ولی دربرخی از موارد بعد از سایر نیازمندی ها به خوی امانتداری هم توجه می شود .مثلا اگر در ضمیر موکل دقت شود نیاز او به گرفتن وکیل مقدم بر نیاز او به وصف امانت در وکیل است .
امانت مالکى را مى‏توان از نظر موارد استعمالى که دارد به دو قسم زیر تقسیم کرد:
در امانت مالکى از این‏که مالک، مال مورد امانت را مطالبه نکرده است، معلوم مى‏شود که اذن او باقى است. بر فرض در بقاى اذن موجر شک داشته باشیم، اذن سابق را استصحاب مى‏کنیم. به علاوه امانت مالکى به اذن مالک است؛ پس اگر مالک از اذن خویش رجوع کند، باید رجوع خود را از طریقى، مانند مطالبه مال، اعلام کند.
«ودیعه» در زمرۀ امانت مالکانه است؛ زیرا مالک با اختیار خود و در نتیجه پیمانى که با دیگرى مى‌بندد، مال خویش را به منظور حفاظت و نگهدارى به او مى‌سپارد؛ یعنى بدین وسیله مالک امین را نایب خود قرار مى‌دهد. و ویژگى ودیعه از سایر امانات مالکى این است که در آنها نیابتى که داده مى‌شود به منظور سایر تصرفات است؛ مثل اینکه مالک به دیگرى وکالت مى‌دهد تا خانۀ او را بفروشد. و حفاظت و نگهدارى در همۀ موارد اجاره و عاریه و مضاربه و … جنبۀ فرعى و تبعى دارد؛ اما مقصود اصلى در عقد ودیعه، دادن نیابت براى حفظ مال است، لذا قواعد‌ در اثر عقد ودیعه و با سپردن مال به امین، او موظّف مى‌شود که از آن مال نگاهدارى و محافظت کند؛ یعنى نه تنها آن را رها نساخته و تلف نکند، بلکه از گزند حوادث خارجى نیز مصون دارد، لذا اثبات این امر که مورد ودیعه در اثر حادثۀ خارجى، مانند آتش‌سوزى یا دزدى، تلف یا ناقص شده است، امین را از مسئولیت برى نمى‌کند، بلکه طبق مادّۀ ۶۱۵ ق. م باید احراز شود که امین توانایى دفع خطر را نداشته و مواظبتهاى متعارف را نیز در این زمینه انجام داده است.تعهد به حفظ مال مورد امانت، تا زمانى که به مالک تسلیم نشده است، ادامه مى‌یابد و با فسخ عقد از بین نمى‌رود. بنابراین، نباید چنین پنداشت که بین تعهد به نگاهدارى و جایز بودن عقد ودیعه، تعارض وجود دارد و چگونه ممکن است با قبول جواز ودیعه، از تعهد امین سخن گفت؛ زیرا در نتیجه پذیرفتن مورد عقد، مستودع به حفظ مال و ردّ آن به مالک ملتزم مى‌شود.^[۲۱۷]
۳-۲-۱-۱-۱- امانت مالکی به معنای عام
امانت مالکی به معنای عام تمامى مواردى را که مالک با رضایت، مال خود را در اختیار دیگرى قرار مى‏دهد شامل مى‏شود. در این معنا، حتى به عین مستأجره، عین مرهونه، عاریه، مورد عقد مضاربه و مانند آن امانت مالکى اطلاق مى‏شود.
براى تحقق عنوان امانت مالکى دو شرط ، لازم است:
اولاً: مالک با این وصف که مال از آن اوست، به دیگرى اذن دهد که در آن تصرف نماید؛ ثانیاً: گذاردن مال در اختیار دیگرى، مبناى غیر واقعى نداشته باشد. لذا به نظر مى‏رسد، مقید نمودن امانت مالکى به مواردى که اذن قانون‏گذار و مصلحت مالک موجود باشد، ضرورتى ندارد و و در حقیقت چیزى جز تحقق عنوان استیلا بر مال دیگرى به اذن مالک نمى‏باشد و این امر براى تحقق عنوان امانت مالکى کفایت مى‏کند. به علاوه، صرف اذن قانون‏گذار، تلازمى با امانت قانونى ندارد. بلکه اذن قانون در صورتى امانت قانونى را در پى دارد که به تبع اذن مالک یا عقد ویا قراردادی نبوده و به صورت ابتدایى داده شود. اما در اینجا به عنوان مثال ، مستأجر حق دارد که بر عین مستأجره استیلا یابد و در صورتى که عین بدون تعدى و تفریط او تلف یا ناقص شود، ضامن نخواهد بود؛ لیکن این بدان جهت نیست که قانون‏گذار مستأجر را امین قرار داده است، بلکه از آن روست که عین مستأجره در نزد مستأجر، امانت مالکى مى‏باشد. به بیان دیگر، اگر چه هر مالى که مالک آن را براى دیگرى مباح گرداند، از نظر قانون نیز مباح مى‏باشد، اما این بدان معنا نیست که به نظر قانون‏گذار مستأجر از ضمان مبرّاست.لذا از مفهوم ماده ۶۳۱ ق.م. می توان استنباط کرد. که طبق این ماده، هرگاه مقررات مندرج در قانون یَد متصرف را نسبت به مال دیگرى صریحاً امانى تلقى کرده باشد، یَد متصرف امانى است. مفهوم مخالف این جمله، آن است که هرگاه در موردى قانون یَد متصرف را امانى اعلام نکرده باشد، متصرف ضامن است. بنابراین در مواردی که قانون به امانى بودن یَد متصرف تصریح نکرده است ، حکم عام ضمانى بودن یَد، مورد مزبور را شامل مى‏شود.
۳-۲-۱-۱-۲- امانت مالکی به معنای خاص
امانت عقدى است که حقیقت آن، درخواست از دیگرى براى نیابت در حفظ و نگه‏دارى مال مى‏باشد. مالک از طریق عقد ودیعه، دیگرى را بر مال خویش امین قرار مى‏دهد.
۳-۲-۲ - اثر امانت در عقد ودیعه درحقوق ایران ومصر
امانت در کلیه عقود اذنی به معنای عام همچون ودیعه،عاریه ،وکالت وصف مشترکی است که در همه آنها به چشم می خورد ،منتـها در این وصف ودیعه اصـالت دارد کـه در آن مسـتودع امـین قرار می گیرد تـا از مال مـورد ودیعه حـفاظت نمایـد .بهمین جهت نیز ودیعه را امانت به معنای خاص نامیده اند ^[۲۱۸] برخی نیز به آن محض نیز ، اطلاق کرده اند ^[۲۱۹] ویژگی ودیعه نسبت به سایر امانت مالکانه این است که درآنها نیابتی که داده می شود به منظور سایر تصرفات است . لذا مقصود اصلی در عقد ودیعه دادن نیابت صرفا برای حفظ مال است بنابراین هرچند ودیعه در کنار وکالت و.. به عنوان امانت مالکی محسوب می شود اما امانت اصطلاحی وبه معنای خاص همان ودیعه است ودرعرف مضاربه ،وکالت و.. را امانت نمی دانند . درمتون فقهی به صراحت به امین بودن مستودع وضامن نبودن وی اشاره شده است :
ودیعه امانت است ومستودع ضامن نیست مگر اینکه تعدی وتفریط نماید ^[۲۲۰]
امام خمینی (ره) در تحریر الوسیله آورده است :مستودع امین است ودر صورت تلف یا عیب مال ضامن نیست مگر اینکه تعدی وتفریط نماید ^[۲۲۱]
شهید اول نیز بیان داشته : مستودع ضامن نیست مگر اینکه تعدی وتفریط نماید ^[۲۲۲]
یکی از حقوقدانان مصری ^[۲۲۳] بیان داشته که عقد ودیعه یا امانت شرعی است ویا عقد شرعی ،طرفداران نظر اول ودیعه را امانت شرعی می دانند ومعتقدند که ودیعه ،اذن واباحه به وضع ید وتصرف است وعقد نمی باشد چون امانت علم برای آن چیزی است که ضمان نداشته باشد وبنابراین تمام صوری که در آن ضمان وجود ندارد شامل می شود ویکی از صور ودیعه است .نظر دوم ودیعه را عقدی از عقود امانی می داند که درست تر به نظر می رسد چون ودیعه برای امانت دادن به مقصود حفظ ونگهداری وضع شده است و با ایجاب وقبول واقع می شود واین از شان وخصوصیات عقد است که با ایجاب وقبول واقع می شود ،برخلاف اذن وضع ید که در آن ارتباط دو اراده ورضای طرفین لحاظ نمی گردد .
پس، مقتضاى اصلى عقد ودیعه آن است که مالى به منظور حفظ و نگاهدارى به دیگرى سپرده شود تا گیرنده آن را حفظ کرده و به محض مطالبۀ مالک به صاحبش به دلیل آیۀ شریفه: إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها بازگرداند.^[۲۲۴]
با توجه به مطلب مزبور، فرق بین امانت مالکى و امانت شرعى نیز روشن شد و آن اینکه در امانت مالکى زوال صفت امانت متفرّع بر مطالبۀ مالک و انکار یا امتناع امین از رد مال است (موادّ ۳۱۰ و ۶۳۱ ق. م) ولى در امانت شرعى تأخیر در رد یا اعلان آن، سبب ضمان متصرف مى‌شود و با انحلال عقد ودیعه، امانت مالکى تبدیل به امانت شرعى مى‌شود.^[۲۲۵]
۳-۲-۳- نقش امانت مالکی در رفع ضمان
در کلیه عقود امانی هنگامی که طرفین عقد را منعقد می سازند با هم پیمان می بندند که یکی از آنها مال خود را برای منظوری معلوم در اختیار طرف دیگر قرار دهد تا پس از انجام منظور معین دوباره عین مال را به مالک آن بازگرداند .در تمام مدتی که مال مورد نظر در اختیار متصرف قرار دارد وی نسبت به آن امین محسوب می گردد ومال هم به رسم امانت در اختیار اوست به این معنی که تمام وظایف وتکالیف مذکور برای امین برای این تصرف هم وجود دارد واز طرف دیگر تمام حمایتهای قانونی که از امین وجود دارد برای او هم هست . لذا با توجه به وصف امانت هرگاه در اتفاقی که خارج از قدرت امین است خسارتی متوجه مال شود ودچار تلف ،یا نقص ویا عیب گردد ،نمی توان ایرادی بر او گرفت واز او مطالبه خسارت کررد زیرا هم منطق متعارف وهم قانون از او حمایت می کند ،هم چنین تمامی افرادی که به واسطه عقود امانی وکالت وعاریه ،مضاربه ،رهن واجاره اموال غیر منقول را در اختیار دارند جاری بوده ،زیرا آنها هم نسبت به چنین اموالی امین می باشند واز امتیازات امین برخوردار هستند .
۳-۲-۴- ید امانی وید ضمانی :
در باب مسئله ید ضمانی وید امانی باید گفت که اصل بر ید ضمانی است بدین معنا که هرگاه شخصی ،مالی را که متعلق به دیگری است ودرتصرف دارد اعم از آنکه مال متعلق به شخص حقیقی یا حقوقی باشد ،نسبت به حفظ ونگهداری آن مال ضامن است وید او ید ضمانی است .لذا ضامن هرگونه خسارت از بابت هرنوع عیب ونقص وتلف می باشد .ید شخص هنگامی امانی محسوب می شود که قانون او را به نحوی (صراحتاً یا ضمناً ) امین تلقی نماید . اصل ید ضمانی بر اساس قاعده (عَلَی الَید ما اَخذَتّ حتی تُوَدیه ) استوار گردیده است .یعنی هرشخصی مسوول آن چیزی است که گرفته تا آن را به صاحبش رد نماید .بعلاوه مفهوم مخالف ماده ۶۳۱ قانون مدنی دلالت بر این دارد که ،هرگاه کسی مال متعلق به دیگری را متصرف باشد ومقررات این قانون او را نسبت به آن مال امین قرارنداده باشد ،ید او ضمانی تلقی می شود . لذا مسئله تعدی وتفریط که مواد ۹۵۱،۹۵۲و۹۵۳ قانون مدنی به آن پرداخته ،در ارتباط مستقیم با (ید امانی ) می باشد ، اعم از آنکه ید امانی ناشی از ودیعه باشد یا به واسطه سایر عقود (وکالت ،عاریه و…) ویا آنکه قانون شخص را امین قلمداد کرده باشد . که در این فصل با توجه به بررسی آثـار مشـترک عقود اذنی به اقتـضای ذات ،صـرفا به بحث امـانت در عقد ودیعه وآثار تـعدی وتفـریط در آن می پردازیم .
۳-۲-۵ - تجاوز وتفریط از حدود اذن در عقد ودیعه وتاثیر آن در ضمان
هنگامی که بحث از تعدی وتفریط به میان می آید ،آنچه در نظر اول به ذهن انسان خطور می کند آن است که منظور از عدم تعدی وتفریط ،نگهداری ومواظبت از مال بر طبق عرف جامعه است ومنظور از تعدی وتفریط ،عدم نگهداری ومواظبت ویا تخریب وتضییع مال است . به عبارت دیگر در مفهوم تعدى و تفریط می توان گفت : تعدى، انجام کارى است که باید از آن پرهیز شود؛ ^[۲۲۶] یعنى، امانت‏دار از حدود اذن مالک یا مقتضاى عرف تجاوز نماید. تعدى برحسب اذن درضمن عقود گوناگون و اذن درخارج از اعمال حقوقى به صورت هاى مختلفى، ممکن است تحقق یابد. از جمله آن‏که مستودع، لباس امانى را بپوشد؛ مستأجر از اتومبیل سوارى براى بارکشى استفاده کند؛ وکیلى که در وکیل گرفتن مأذون نیست، از جانب موکل خود دیگرى را وکیل کند؛ مضارب، بدون آن‏که نوع تجارت چنین اقتضایى داشته باشد، نسیه بفروشد یا سرمایه را بدون اذن مالک با مال خود یا مال دیگرى ممزوج نماید؛ مستعیر بدون اذن معیر عاریه را رهن قرار دهد؛ عامل در مزارعه زمین را چنان آب دهد که لجن شود و قابلیت کشت را از دست بدهد و یا کسى که تنها در خوردن میوه‏ها درباغ مأذون است، شاخه‏هاى درختان را قطع کند یا میوه‏هاى آن را همراه برده یا به دیگران دهد.
تفریط، ترک فعلى است که باید نسبت به مورد انجام شود. ^[۲۲۷] یا به عبارت ساده تر اینکه کاری که باید انجام شود وانجام نمی شود ، چنان‏که باغی که به مستودع سپرده شده آبیاری نگردد یا مستودع بر خلاف عرف، جواهرات را در محل امن مثل گاوصندوق نگهدارى نکند؛ ^[۲۲۸] مستأجر حیوان را از دادن آب و علف به آن خوددارى کند؛ مضارب از بیمه نمودن مال‏التجاره صادراتى و وارداتى در یک شرکت بیمه معتبر اجتناب کند، یا عامل در نگه‏دارى زمین زراعتى کوتاهى نموده و به موقع علف‏هاى هرزه را جمع آورى نکند.
بنابراین تعدى به امور وجودى و انجام کارهایى که نباید انجام گیرد، اختصاص دارد، و تفریط به امور عدمى یعنى ترک کردن آن‏چه باید انجام گیرد، مربوط مى‏شود. با تعدى در حقیقت شخص از حدود اذن خارج شده، و عنوان امانت از او زایل مى‏شود، و در نتیجه ضامن است. در تفریط فرد از حدود اذن خارج نمى‏شود، بلکه درانجام وظایف خود مانند حفظ و نگه‏دارى به مورد اذن کوتاهى مى‏کند و از آن‏جا که ضامن نبودن متصرف در مال دیگرى مشروط به انجام وظیفه حفظ و نگه‏دارى مال مى‏باشد، کسى که تفریط کرده است از مسئولیت مبّرا نمى‏باشد. ^[۲۲۹] به بیان دیگر علت ضمان در تعدى، زوال عنوان امین و صدق عنوان خائن و غاصب مى‏باشد، در حالى که در تفریط دلیل ضمان، عدم تحقق شرط برائت ذمّه مى‏باشد.
قانون مدنى، واژه تقصیر را شامل تعدى و تفریط، هر دو مى‏داند. طبق ماده ٩۵٣ق.م : ((تقصیر اعم است از تفریط و تعدى))
در کشور مصر نیز تعدی وتفریط نسبت به مورد اذن وامانت را موجب ضمان دانسته اند ، به عنوان مثال در ماده ۷۱۹ قانون مدنی مصر تصرف مستودع را در مورد ودیعه بدون اذن مودع منع می کند این مطلب در بند ۲ ماده مذکور قانون به صراحت دیده می شود .