استاد راهنما
 

دکتر فرهاد طلایی 
 

استاد مشاور
 

دکتر ابراهیم عباسی

چکیده
استفاده از معاهدات برای تنظیم روابط میان کشورها و سازمان­های بین‌المللی، یک امر معمول و رایج است. کنوانسیون بین‌المللی1969وین پیرامون معاهدات میان دولت­ها، بیانگر اصول و مقرراتی است که بر اساس آن کشورها می­توانند، اقدام به تنظیم و انعقاد معاهدات در روابط خویش نمایند. یکی از معاهداتی که امروزه در روابط میان کشورها بیشتر مورد استفاده قرار می­گیرد، معاهدات و پیمان­های راهبردی است. پیمان راهبردی عالی­ترین نوع معاهدات میان کشورها است. بر اساس آن روابط میان طرفین، در بخش­های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی ارتقا می­یابد. افغانستان بعد از حادثه یازدهم سپتامبر2001میلادی و شکل‌گیری دولت جدید در این کشور، معاهدات زیادی را با کشورهای منطقه­ای و فرا منطقه‌ای به امضا رسانده است. یکی از این معاهدات، امضای پیمان راهبردی میان افغانستان و آمریکا بود. این پیمان در هشت بخش و 34 ماده، تنظیم‌کننده روابط دو کشور، بعد از سال2014 تا پایان 2024میلادی، در بخش‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی است. بخش سوم این پیمان راهبردی، تنظیم روابط نظامی میان دو کشور را، به امضای پیمان امنیتی دوجانبه میان طرفین ارجاع می­دهد. پیمان­ دوجانبه امنیتی در 30 سپتامبر2014 میلادی، میان دو کشور به امضا رسید. در حقوق بین‌الملل، پیمان امنیتی دوجانبه به قراردادهای رسمی اطلاق می‌شود که میان دو کشور منعقد، بر اساس آن طرفین به همدیگر  تعهد حمایت و کمک‌های نظامی را در صورت بحران و جنگ می‌دهند. در پیمان­های راهبردی و امنیتی فوق، آمریکا تعهد نموده تا در زمینه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، نظامی با افغانستان همکاری نماید. دولت افغانستان نیز در مقابل استقرار پایگاه‌های نظامی آمریکا را در خاک افغانستان پذیرفته است. این دو پیمان استراتژیک – امنیتی حاکمیت حقوقی و قضائی آمریکا، بر نیروهای نظامی این کشور، در افغانستان را پذیرفته، مزایای مالی و غیرمالی را برای آن‌ها، پیش‌بینی نموده است. بررسی این دو پیمان ­نشان می­ دهند که دولت آمریکا، از حضور نظامی و نفوذ سیاسی خود در افغانستان، برای تنظیم این پیمان­ها، حداکثر استفاده را برده است. تعهدات طرفین در این پیمان­ها نامتوازن، خلاف قانون اساسی، استقلال و حاکمیت دولت افغانستان تنظیم‌شده است. این پیمان­ها باعث ایجاد ناامنی و مشکلاتی حقوقی در روابط افغانستان با کشورهای همسایه آن خواهند شد.  
واژه های کلیدی: پیمان استراتژیک، پیمان امنیتی، پایگاه نظامی، مصونیت قضایی، حاکمیت و استقلال، حقوق­بین­الملل
فهرست مطالب
مقدمه. 1
فصل اول: کلیات در مورد پیمان­های امنیتی
مقدمه. 23
مبحث اول: مفهوم و الزامات شکل‌گیری پیمان‌های امنیتی 24
گفتار اول: مفهوم و تعهدات پیمان‌های امنیتی از منظر حقوقی 24
گفتار دوم: مفهوم سیاسی الزامات شکل‌گیری پیمان‌های امنیتی 30
مبحث دوم: ویژگیها و انواع پیمان‌های امنیتی 38
گفتار اول: ویژگیهای پیمان‌های امنیتی 38
گفتار دوم: پیمان‌های چندجانبه امنیتی 42
گفتار سوم: پیمان‌های امنیتی دوجانبه. 49
مبحث سوم: تاریخچه پیمان‌های امنیتی در جهان و افغانستان 55
گفتار اول: تاریخچه پیمان‌های امنیتی قبل از جنگ جهانی اول (1914) 55
گفتار دوم: از جنگ جهانی اول تا امروز. 59
گفتار سوم: تاریخچه پیمان‌های امنیتی در افغانستان 66
نتیجه‌گیری 71
عنوان                                                                                                      
فصل دوم: بررسی پیمان­های استراتژیک و امنیتی افغانستان-آمریکا از منظر حقوق بین‌الملل و قوانین داخلی دو کشور، تعارض آن با قوانین داخلی و تعهدات بین المللی افغانستان
مقدمه. 75
مبحث اول: جایگاهی حقوقی پیمان‌های استراتژیک و امنیتی افغانستان – آمریکا از منظر حقوق بین‌الملل و قوانین داخلی افغانستان و آمریکا 79
گفتار اول: اعتبار و ماهیت پیمان‌های استراتژیک و امنیتی افغانستان-آمریکا در حقوق بین‌الملل   79
(الف) اعتبار پیمان های استراتژیک و امنیتی افغانستان – امریکا در حقوق بین‌الملل 79
(ب) پیمان استراتژیک و امنیتی افغانستان – آمریکا و انواع پیمان‌های امنیتی 85
گفتار دوم: جایگاه پیمان‌های استراتژیک و امنیتی از منظر حقوق اساسی افغانستان و آمریکا 87
(الف) حقوق افغانستان 87
(ب) حقوق آمریکا 91
مبحث دوم: تعارض پیمان‌های استراتژیک و امنیتی با قوانین داخلی و تعهدات بین‌المللی افغانستان   94
گفتار اول: قوانین داخلی افغانستان 94
گفتار دوم: تعهدات بین‌المللی افغانستان 97
نتیجه‌گیری 103
فصل سوم: تعهدات متقابل افغانستان و آمریکا در چارچوب پیمان­های استراتژیک و امنیتی افغانستان و آمریکا
مقدمه. 106
مبحث اول: تعهدات آمریکا به افغانستان 107
گفتار اول: تعهدات اقتصادی 107
گفتار دوم: تعهدات سیاسی 115
گفتار سوم: تعهدات امنیتی 117
عنوان                                                                                                      
مبحث دوم: تعهدات افغانستان به آمریکا 123
گفتار اول: اجازه تأسیس پایگاه نظامی 123
گفتار دوم: مصونیت قضایی نیروهای آمریکا در افغانستان 130
گفتار سوم: مزایا و مصونیت های مالی 135
نتیجه‌گیری 141
فصل چهارم: تأثیرات حقوقی پیمان­های استراتژیک و امنیتی افغانستان و آمریکا بر روابط افغانستان با کشورهای همسایه آن
مقدمه. 144
مبحث اول: کشورهای ایران و پاکستان 146
گفتار اول: جمهوری اسلامی ایران 146
گفتار دوم: جمهوری اسلامی پاکستان 150
مبحث دوم: چین و روسیه و سایر کشورها 155
گفتار اول: جمهوری خلق چین 155
گفتار دوم: روسیه و سایر کشورهای آسیای میانه. 158
نتیجه‌گیری 162
نتیجه‌گیری نهایی 164
فهرست منابع

منابع فارسی 168
منابع لاتین 179
مقدمه