(مطالعه موردی: گروه صنعتی انرژی سبز)
 

استاد راهنما:
 

دکتر اشـرف شاه منصـوری
 

استاد مشاور:
 

دکتر فتـانه علیـزاده مشـکانی

فهرست مطالب
عنوان             صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات تحقیق
1–1- مقدمه. 2
1–2-  بیان مسأله. 4
1–3- ضرورت انجام تحقیق. 5
1-4- اهداف تحقیق. 7
1-5- سوالات تحقیق. 7
1–5- قلمرو تحقیق. 8
1-5-1-قلمرو موضوعی 8
1-5-2-قلمرو مکانی 8
1-5-3-قلمرو زمانی 8
1-6- مدل مفهومی تحقیق. 8
1-7- واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق. 9
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
مقدمه. 12
2-1-بخش اول: مدیریت منابع انسانی 14
2-1-1- تعریف و مفهوم  مدیریت منابع انسانی 15
2-1-2 – ظهور مدیریت استراتژیک منابع انسانی 16
2-1-3 -اهداف مدیریت منابع انسانی 18
2-1-3-1 -اهداف مدیریت منابع انسانی در رابطه با سازمان 19
2-1-3-2-اهداف مدیریت منابع انسانی در رابطه با سهامداران و سرمایه گذاران 19
2-1-3-3-اهداف مدیریت منابع انسانی در رابطه با مشتریان 20
2-1-3-4-اهداف مدیریت منابع انسانی در رابطه با کارکنان 20
2-1-4 -ارتباط مدیریت منابع انسانی و حسابداری منابع انسانی 20
2-1-5 – مدل‌ها و چارچوب‌های مطرح در حوزه مدیریت منابع انسانی و مدیریت استراتژیک منابع انسانی   21
2-2- بخش دوم : حسابداری منابع انسانی 33
2-2-1 تاریخچه حسابداری منابع انسانی 33
2-2-2- مفهوم حسابداری منابع انسانی 39
2-2-3- حسابداری منابع انسانی و هزینه‌های نیروی انسانی 42
2-2-3-1- هزینه‌های اولیه 42
2-2-3-2 -هزینه‌های جایگزینی 43
2-2-4- اهداف حسابداری منابع انسانی 45
2-2-5 – ویژگی‌های حسابداری منابع انسانی 47
2-2-6 – نقش حسابداری منابع انسانی در سازمان‌ها 48
2-2-7 – مدل‌های اندازه گیری  حسابداری منابع انسانی 51
2-2-8-کاربردهای حسابداری منابع انسانی 56
2-2-8-1 -کاربرد حسابداری منابع انسانی در فرایند مدیریت منابع انسانی 56
2-2-9 – دلایل توسعه حسابداری منابع انسانی 66
2-2-9-1 – سطح  کلان. 66
2-2-9-2 – سطح خرد. 66
2-2-10- مزایای حسابداری منابع انسانی 67
2-2-11- نظریات محققان  در زمینه حسابداری منابع انسانی 71
2-2-12- نیروی انسانی به عنوان دارایی 74
2-2-13- ساختار اقتصادی ایران. 77
2-2-14 – موانع استقرار  حسابداری منابع انسانی 79
2-3- بخش سوم: پیشینه تحقیق. 82
2-3-1 – تحقیقات داخلی 82
2-3-2- تحقیقات خارج از ایران. 83
2-4- آشنایی با سازمان مورد مطالعه. 86
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
3-1-مقدمه 91
3-2- روش تحقیق. 92
3-3- جامعه آماری 92
3-4- نمونه گیری و تعیین حجم نمونه. 92
3-5- روش‌های جمع آوری اطلاعات و داده‌های تحقیق. 93
3-6- روایی و اعتبار ابزار اندازه گیری 94
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
4-1- مقدمه. 97
4-2- آمار توصیفی 99
4-2-1- جنسیت 100
4-2- سابقه کار 101
4-2-3- تحصیلات 102
4-3- آمار استنباطی 103
4-3-1-آزمون فرضیه اول. 103
4-3-3-آزمون فرضیه دوم. 104
4-3-4- آزمون فرضیه سوم. 105
4-3-5- آزمون فرضیه چهارم. 106
4-3-6- آزمون فرضیه پنجم. 107
4-3-7- آزمون فرضیه ششم. 108
4-4- نتایج حاصل از رگرسیون متغیرهای تحقیق. 109
فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادها
5-1 مقدمه. 112
5-2-1- نتایج حاصل از یافته های توصیفی 113
5-2-2- نتایج حاصل از آمار استنباطی 113
5-2-3- نتایج حاصل از رگرسیون. 116
5-3- پیشنهادات 117
5-4- مشکلات و محدودیت های پژوهش 120
5-5- پیشنهادات جهت تحقیقات آتی 121
منابع و مآخذ 122
الف) منابع فارسی 122
ب) منابع انگلیسی 125
پیوست‌ها 129
چکیده انگلیسی 137
مقدمه
حسابداری منابع انسانی درحقیقت شناخت بی سابقه یک اصل از اصول مدیریتی را در مورد ارزش مادی منابع انسانی در سازمان میسر می‌سازد. اصلی که در گذشته مدیران هیچ‌گونه تفکری در مورد آن نداشتند و به آن کاملاً بی توجه بودند، ولی امروزه با توجه به دستاوردهای حسابداری منابع انسانی توجه مدیران به مسائل نگهداری و استفاده بهینه از منابع انسانی بیش از پیش جلب  شده است. (طوسی ،1371 : 39 )
هدف دیگر حسابداری منابع انسانی فراهم کردن اطلاعات  لازم در جهت اداره  موثر و کارآمد نیروی انسانی توسط مدیریت است. سیستم حسابداری منابع انسانی اطلاعات لازم را در مورد بهای تمام شده و ارزش افراد، برای سازمان‌ها آماده می‌سازد و نیازهای خاص سازمان را در این زمینه پاسخگو می‌باشد .( همان)  اکنون بهتر است قبل از هر چیز درباره تاریخچه و دلایل پیدایش حسابداری منابع انسانی اندکی بدانیم تا با دید بهتری بتوانیم این مبحث را پیگیر شویم.  حسابداری یکی از شاخه‌های علوم انسانی است که در پی گزارش وضعیت مالی و عملکرد اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی می‌باشد. و حسابداری منابع انسانی نیز یکی از  زیرشاخه‌های جدید آن است که نسبت به زیرشاخه‌های دیگر این شاخه تنومند از عمر کمتری برخوردار است .
پس ضرورت نگاهی جدید به منابع انسانی در چارچوب مفاهیم حسابداری آشکار می‌شود، تا نیازهای اطلاعاتی مدیران و سایر استفاده کنندگان را در رابطه با این منبع استراتژیک تحت سیستمی به نام حسابداری منابع انسانی تا مین نمایند. در این فصل به بیان کلیات تحقیق شامل؛ بیان مساله، اهمیت و ضرورت تحقیق،اهداف و سوال­های تحقیق، فرضیه ­ها و مدل مفهومی تحقیق، قلمرو تحقیق وتعریف  اصطلاحات تخصصی می­پردازیم.
1–2-  بیان مسأله
رشد و توسعه دانش با توانمندی منابع انسانی شکل میگیرد و ارزش­گذاری، سنجش و گزارشگری دارایی­های انسانی در چارچوب حسابداری منابع انسانی تعریف شده است. حسابداری منابع انسانی با کمی کردن ارزش منابع، موجبات ارتقاء کارایی مدیریت منابع انسانی و ایجاد امکانات برای ارزشیابی خط مشی پرسنلی را فراهم آورده است و بنابرماهیت فعالیت برخی از سازمانها و مؤسسات، استفاده از آنها لازم و ضروری است و در بیشتر سازمانهای دانش محور متواند مورد استفاده قرار گیرد.
در جهان رو به پیشرفت امروز منابع انسانی سهم به سزایی در رشد و توسعه سازمان‌ها و بالطبع جوامع بر عهده دارد. ارزش منابع انسانی و توانمندی آن به عنوان یکی از دارایی‌های اصلی سازمان­های امروزی تلقی می­شود. الزامات و محورهای توسعه، جهان مبتنی بر اقتصاد جامعه بشری را به وجود آورده است.در این اقتصاد برخلاف گذشته دانش در تولید ثروت نقش غالب دارد. رشد و توسعه دانش با توانمندی منابع انسانی شکل می­گیرد و ارزش گذاری، سنجش دارایی‌های انسانی و گزارشگری آن در چارچوب حسابداری منابع انسانی تعریف شده است. حسابداری منابع انسانی با کمی کردن ارزش منابع، موجبات ارتقای کارایی مدیریت منابع انسانی و ایجاد امکانات برای ارزشیابی خط مشی پرسنلی را فراهم آورده است و بنابر ماهیت فعالیت برخی از سازمان‌ها و مؤسسات، استفاده از آن لازم و ضروری است و در بیشتر سازمان‌های دانش محور می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. تحقیقات متعدد از ابتدای طرح موضوع حسابداری منابع انسانی در جهان بیانگر این موضوع است که سیستم ارزشیابی منابع انسانی می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار استفاده کنندگان قرار دهد. حسابداری منابع انسانی اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب، رشد و بهبود، حفظ و نگهداری، بهره برداری، ارزشیابی و جبران خدمات منابع انسانی را تهیه و ارائه می‌کند. این سیستم به عنوان چارچوب و ابزاری برای متخصصان منابع انسانی و مدیران تلقی می‌شود. در مدیریت جدید سعی بر ارزش گذاری دارایی‌ها و به ویژه منابع انسانی است. همان‌طور که بحث در خصوص فواید و اهمیت سیستم حسابداری مالی به عنوان یکی از مهم‌ترین سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت توضیح واضحات خواهد بود، پرداخت به موضوع اهمیت و نقش حسابداری منابع انسانی نیز از این دست است. متأسفانه علیرغم اینکه بیش از نیم قرن از تولد سیستم حسابداری منابع انسانی می‌گذرد، تاکنون هیچ‌گونه حرکت جدی و بنیادی در راستای راه اندازی این سیستم در کشور و یا آسیب شناسی عدم اجرای این سیستم مشاهده نگردیده است بنابراین آنچه در این راستا ضروری و مهم است بحث، بررسی و انجام تحقیقات پیرامون بررسی موانع  استقرار این سیستم بر اساس مفاهیم و مفروضات موجود و انتخاب بهترین رویه برای ارزش گذاری منابع انسانی در ایران مطابق با ساختارهای فرهنگی و ارزشی و شرایط اقتصادی موجود از بین نظریات متعدد می­باشد.
تحقیق حاضر، بر آن است تا با شناسایی موانع استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی در شرکت­های ایرانی، قدمی هرچند کوچک در راستای رفع این معضل بردارد.
1–3- ضرورت انجام تحقیق
تحقیقات متعدد از ابتدای طرح موضوع حسابداری منابع انسانی در جهان، بیانگر این موضوع است که سیستم ارزشیابی منابع انسانی می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار استفاده کنندگان قرار دهد. حسابدار منابع انسانی اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب، رشد و بهبود، حفظ و نگهداری، بهره برداری، ارزشیابی و جبران خدمات منابع انسانی را تهیه و ارائه نماید. این سیستم به عنوان چارچوب و ابزاری برای متخصصان منابع انسانی و مدیران تلقی شود. در مدیریت جدید سعی بر ارزش‌گذاری دارایی‌ها و به ویژه منابع انسانی است. بدین ترتیب برای همگام شدن با تحولات جامعه جهانی و استفاده از فرصت‌ها، نیاز به تغییر نگرش در تمامی جنبه‌ها وجود دارد. حسابداری نیز به عنوان یک سیستم اطلاعاتی نیازمند تغییر و دگرگونی است. با این تغییر باید نگرش به دارایی‌ها تغییر کند.
سیستم حسابداری منابع انسانی که در آن ارزش سرمایه انسانی پردازش و گزارش می­شود با همه کمی و کاستی‌های موجود، از ابزار و لوازم جهان