1. سهام عادی^[۱۴]– این سهام بیانگر علایق مالک آن در شرکت است و دارنده سهام عادی به نسبت تعداد سهامی که از کل سهام شرکت در اختیار دارد ، مالک شرکت محسوب می‌گردد . مهم ترین مزایای سهام عادی ، رشد قیمت آن و افزایش سود بالقوه سهام در آینده است . قیمت سهام عادی نوسان شدیدی داشته و معمولا این نوع سهام بیشتر از دیگر اوراق بهادار در بازارهای بورس ، معامله می‌گردد و از علل استقبال سرمایه گذاران از خرید سهام عادی ، بازده بالای آن است . اگرچه سهام عادی افت و خیزهای زیادی دارد اما بازدهی آن در بلندمدت ، خطر یا ریسک احتمالی را جبران می کند (راعی و دیگران،۱۳۸۳،ص ۱۹) . ارزش یک سهام عادی ، مستقیما با حقوق عمومی سهام‌داران مانند حق مشارکت متناسب با درصد مالکیت در سود های تقسیمی پرداختی ، حق رأی‌ ‌در مورد مسائل مهم مربوط به سهام‌داران و حق تقدم خرید سهام ارتباط دارد (Ross,2002,p 177) .

   

   • 1. مفهوم ارزش

ارزش^[۱۵]، زایش و خلق ثروت است و تفکر ثروت آفرینی مستمر و مداوم را معرفی می کند که مؤلفه ابر کوتاه مدت است و در زنجیره ارزش معنی و مفهوم عملیاتی می‌یابد(رهنمای رودپشتی،۱۳۸۹،ص۱۷) . به طور کلی ، ارزش عبارت است از بار معنایی خاصی که انسان به برخی اعمال ، حالت ها و پدیده ها نسبت می‌دهد و از جمله متغیرهایی است که بار معنایی گسترده ای دارد . گستردگی بار معنایی ارزش با گستردگی رشته ها و تخصص ها ارتباط دارد نظیر ارزش اجتماعی ، ارزش مالی ، ارزش اقتصادی و غیره (رهنمای رودپشتی،۱۳۸۴،ص۱۶۴).

ارزش یک قلم دارایی ، اعم از اینکه واقعی یا مالی باشد بستگی ‌به این دارد که تا چه اندازه خواسته ها و نیازهای اشخاص را ارضا کند (Neveu,1986,p 215) . عامل کلیدی برای موفقیت در سرمایه گذاری و مدیریت دارایی ها ، درک ارزش و منابع تأثیرگذار بر ارزش آن دارایی است . تمامی دارایی ها را می توان ارزش یابی نمود اما ارزش یابی برخی از دارایی ها ساده تر و برخی پیچیده تر است . آن چه اهمیت دارد ، درجه شباهت در اصول و روش های اندازه گیری است نه تفاوت آن ها (مهرانی و دیگران،۱۳۸۹،ص۱۱).

اسکار وایلد^[۱۶] می‌گوید : قیمت همه چیز را می‌دانیم اما ارزش آن را نمی دانیم . فرض زیر بنایی در سرمایه گذاری این است که در سرمایه گذاری نباید مبلغی بیش از ارزش دارایی پرداخت نمود . ارزش از دیدگاه افراد متفاوت است . قیمت نیز تابعی از آرزوها و امیال سرمایه گذاران است اما همواره سرمایه گذاران تابع احساسات و هیجانات خود نیستند . دارایی مالی با هدف دریافت جریانات نقدی آتی (مورد انتظار) خریداری می‌گردد ، ‌بنابرین‏ قیمت ها تابعی از جریانات نقدی آتی هستند . از این رو ارزش نیز تابعی از جریانات نقدی آتی (مورد انتظار) دارایی است ( مهرانی و دیگران،۱۳۸۹،ص ۱۳).

ارزشیابی^[۱۷] نقش مهمی در حوزه های مختلفی ایفا می‌کند و در هر حوزه کاری نقش آن متفاوت است . حال نقش ارزشیابی در حوزه امور مالی ارائه می‌گردد . هدف مدیریت مالی حداکثر نمودن ارزش شرکت ها است . ارتباط بین تصمیمات مالی ، استراتژی های مالی و ارزش شرکت ها بسیار دارای اهمیت است . در سال های اخیر مدل هایی همانند ارزش افزوده اقتصادی^[۱۸] برای اندازه گیری خلق ارزش در شرکت ها مطرح گردیده اند . آن چه که در این مدل ها وجود دارد منابع خلق ارزش است مانند این که آیا تصمیمات استراتژیک شرکت منجر به خلق یا از بین رفتن ارزش می‌گردند و یا این که آیا تأمین مالی یا تقسیم سود برای شرکت ها ارزش آفرین خواهد بود . فرایند ارزشیابی در این گونه تصمیمات سودمند بوده و منجر به درک ارزش شرکت ها خواهد گشت (مهرانی و دیگران،۱۳۸۹،ص۲۲) .

در اقتصاد، ارزش یک ماشین بستگی به عملکرد کلی آن دارد نه ارزش یکایک قطعات آن . در یک شرکت ، ارزش آن واحد عبارت است از مجموعه ی دارایی های آن منهای بدهی ها ؛ اما چون در یک فضای وسیع تر ، نیروی انسانی شامل مدیریت و نیروی کار جزء اجزای اصلی شرکت می‌باشند و نیروی انسانی مهم ترین عنصر موفقیت یک مؤسسه است ، لذا ارزش کل شرکت معمولا بیشتر از دارایی ها منهای بدهی ها است (دوانی،۱۳۷۵،ص۱۹۷) . ارزش هر شرکت تحت تأثیر دو عامل کلیدی ریسک و بازده قرار دارد . ریسک بالاتر همراه با ارزش پایین‌تر و بازده بالاتر به منزله ارزش بالاتر است . برای بالا بردن ارزش شرکت باید بهترین ترکیب تصمیمات سرمایه گذاری ، تأمین مالی و تقسیم سود را اتخاذ کرد (افشاری،۱۳۷۹،ص۸۷۳) .

اولین محل برای جستجوی ارزش ، دارایی های موجود شرکت ها است . این دارایی ها نمایانگر سرمایه گذاری هایی هستند که در حال حاضر دارا بوده و درآمد عملیاتی جاری را برای شرکت ایجاد می‌کنند . تا اندازه ای که حتی اگر سود این سرمایه گذاری ها کمتر از نرخ هزینه سرمایه شرکت ها باشد ، باز هم پتانسیل هایی جهت ایجاد ارزش وجود خواهد داشت (Damodaran,2004,p 470) .

مقصود از تعیین ارزش شرکت^[۱۹]، تعیین ارزش دارایی های مالی (اوراق قرضه،سهام عادی ،سهام ممتاز)آن است . تعیین ارزش انواع دارایی های مالی در تصمیم گیری سرمایه گذار نقش قابل توجهی دارد ؛ زیرا سرمایه گذار قبل از خرید انواع اوراق بهادار ، علاقه مند است از ارزش آن آگاهی یابد . ارزش اوراق بهادار به وسیله حقوق صاحبان سهام و سود بالقوه ، تبیین می‌گردد . علاوه بر آن ، محیط اقتصادی و عملکرد شرکت در صنعت بر ارزش اوراق بهادار و نرخ بازدهی آن مؤثر است . با تبیین ارزش شرکت در فرایند ارزشیابی اوراق بهادار ، شواهدی کسب می‌گردد که بر پایه آن بتوان عملکرد شرکت را اندازه گیری نمود و در خصوص بازدهی آتی اوراق بهادار و تداوم فعالیت شرکت ، راه کارهای عملی و اجرایی ارائه نمود . فرض اصلی ارزشیابی دارایی های مالی این است که سرمایه گذار قصد دارد ، ارزش بازار اوراق بهادار را بداند ؛ زیرا اوست که اوراق بهادار شرکت ها را خریدوفروش می کند(رهنمای رودپشتی،۱۳۹۰،ص۱۱۹).

ساده ترین نوع دارایی برای ارزشیابی ، دارایی هایی هستند که وجود یک جریان نقدی ثابت و معین را تضمین کنند. این گونه دارایی ها متعهد به پرداخت جریان نقدی به دست آمده هستند . بدون ریسک بوده و نرخ بهره حاصل از آن ها ، نرخ بهره بدون ریسک نامیده می شود . ارزش این دارایی ها با نرخ بدون ریسک به دست آمده و ارزش فعلی جریان نقدی است (Damodaran,2004,p 27) .