۲-۲-۱۶) سازوکارهای انتقال از یادگیری فردی به یادگیری جمعی ( گروهی و سازمانی ) :

کروسان واین کپن (۱۹۹۲)، سه سازو کار را جهت تبدیل یادگیری فردی به یادگیری، گروهی و سازمانی پیشنهاد می‌کنند که یبه شرح زیر می‌باشد:

الف) تسهیل فردی : در این سازوکار، رهبر یا فرد متنفذ، انسجام تصاویر ذهنی مختلف را به منظور ایجاد فهم مشترک هدایت می‌کند. نقش کلیدی رهبر در اینجا مهم است.

ب) تسهیل مشترک : افراد در زمینه مشترکی به اندازه­ کافی با یک دیگر مشارکت می‌کنند و از طریق مباحثه های فراوان، دامنه فهم مشترک خود را توسعه می‌دهند.

ج ) تسهیل مصنوعی : در اینجا سیستم ها و ساختارهای سازمانی به عنوان سازوکارهای انسجام بخشی عمل می‌کنند. این تسهیل از طریق جابجایی مدیران، جلسات رسمی و مباحثه های درون گروهی ( درون تیمی ) انجام می شود (قربانی زاده، ۱۳۸۷: ۴۹).

۲-۲-۱۷) موانع یادگیری سازمانی:

یادگیری سازمانی ممکن است در محیط اجرایی با موانع متعددی مواجه و نهایتاًً متوقف شود. موانع یادگیری سازمانی را می توان در طبقات زیر دسته بندی کرد: اجرای ناقص فرایند یادگیری، موانع فیزیکی و فرهنگی، موانع مرتبط با ساختار و رهبری سازمان ( برتوین، لن هارت و روسنبراک^[۶۸]،۲۰۰۲؛ قربانی زاده، ۱۳۸۷: ۶۰). همچنین موانع یادگیری را می توان بر اساس سطوح یادگیری سازمانی طبقه بندی کرد که به شرح زیر می‌باشد:

1. 1. سطح فردی : در این سطح موانع، رفتار سیاسی، فقدان ظرفیّت لازم و گریز از پرسش گری، تفاوت در انتظار از نقش و تفاوت در ایده های نظارتی را شامل می شود.

1. 1. سطح سازمانی : در این سطح، موانع، کنترل فرهنگی، تمرکز و تعصب روی بخش و واحد سازمانی، شبکه های غیر رسمی ارتباطات، فاصله اجتماعی، مدل های مختلف ذهنی از کار تیمی را شامل می شود.

1. 1. سطح گروهی : در این سطح نیز موانع، فرهنگ سازمانی را شامل می‌گردد.

1. تمامی سطوح : در هر سه سطح فقدان اعتماد را می توان به عنوان مانع نام برد ( انگهارد و نیگل، ۲۰۰۳؛ قربانی زاده، ۱۳۸۷: ۶۰).

سیگان ( ۱۹۹۳) نیز چهار مانع زیر را برای یادگیری سازمانی برشمرده است :

الف) مبهم بودن بازخورد دنیای واقعی و انجام تعبیر و تفسیرهای متفاوت از اطّلاعات در دسترس.

ب) اقدامات اصلاحی پس از وقوع خطا که معمولاً در محیط سیاسی انجام می شود و در آن به دنبال مقصر می‌گردند.

ج) گزارش خطا از ناحیه افرادی که نفع شان در تیره و تار، نشان دادن واقعیّت هاست، جلوی تحلیل عینی موقعیّت را می‌گیرد.

د) پنهان کاری یا قصور در ارتباطات درون سازمانی به علت جلوگیری از جریان اطّلاعات، مانع یادگیری می شود ( کولارتون^[۶۹]، ۲۰۰۱؛ به نقل از قربانی زاده،۱۳۸۷: ۶۰).

جدول ۲-۲: موانع اصلی یادگیری سازمانی

ردیف

سطح یادگیری

نوع مانع

۱

فردی

– رفتار سیاسی

– فقدان ظرفیّت لازم

– گریز از پرسشگری

– تفاوت در انتظار از نقش

-تفاوت در ایده های نظارتی

۲

گروهی

– کنترل فرهنگی

– تمرکز و تعصب روی بخش و واحد سازمانی

– شبکه های غیر رسمی ارتباطات

– فاصله اجتماعی

– مدل های مختلف ذهنی از کار تیمی

۳

سازمانی

– فرهنگ سازمانی

۴

تمامی سطوح

– فقدان اعتماد

منبع : کولارتون، ۲۰۰۱؛ به نقل از قربانی زاده، ۱۳۸۷: ۶۰

۲-۲-۱۸) راه های غلبه بر موانع یادگیری سازمانی :

برای غلبه و فائق آمدن بر موانع یادگیرنده شدن سازمان ها، انجام اقدامات زیر ضروری است:

1. 1. اولین گام برای غلبه بر موانع یادگیری آگاهی است.

1. دومین گام ایجاد جوّ سازمانی است که از نوآوری، اعتماد متقابل، تعهد به کار تیمی و انعطاف‌پذیری حمایت می‌کند ( باوانی^[۷۰]، ۲۰۰۳؛ به نقل ازفتحی، ۱۳۸۹).

۲-۲-۱۹) موانع نهادینه کردن یادگیری سازمانی :

• • عدم هماهنگی

• • مدیران ناکارآمد و ضعف مدیریت

• • عدم تفویض اختیار به زیردستان

• • بی ‌مسئولیتی افراد و ضعف ارتباطات

• • فقدان رهبری مؤثر

• • عدم توانایی در تشخیص و تغییر مدل های ذهنی

• • یادگیری بدون کمک به صورت دست آموز

• • یادگیری ناقص و فرهنگ بی احترامی ( بی توجهی )

• تونل های دیداری و فرد گرایی و ترس ( ناظم، ۱۳۸۹).

۲-۲-۲۰) مزایای به کار گیری یادگیری سازمانی:

• • نیروی دانش : تولد غول های جدید کسب و کار مانند کامپیوتر های مایکروسافت، نت اسکیپ و اپل در همین اواخر ثابت کرد که دانش، نیروی عظیمی است که دارندگان آن قادرند موجودیّت های عظیمی را به کمک آن خلق کنند.

• • آزادسازی پتانسیل کارکنان : افراد مهم ترین منابع سازمان هر کسب و کاری هستند. بشر دارای پتانسیل های بسیاری برای توسعه قابلیّت ها، کسب مهارت های جدید و تولید ایده های ارزشمند است.

• • بهبود کیفیّت و بهره وری : همیشه راهی سریع تر، ارزان تر و بهتر برای انجام کارها وجود دارد. هر فردی در سازمان به طور پیوسته، روش های کاری خویش را به منظور افزایش استانداردهای عملکردی مورد بازبینی قرار می‌دهد. یک سازمان یادگیرنده می‌تواند به اعضاء خویش برای نیل ‌به این هدف کمک کند.