فصل اول

مقدمه 3
بیان مسأله . 4
1-3-اهمیت و ضرورت انجام پژوهش . 6
1-4-هدف کلی .8
1-5-اهداف اختصاصی 8
1-6-هدف کاربردی 8
1-7-فرضیه های پژوهش 8
1-7-تعاریف متغیرها : 9
امنیت : 9
احساس امنیت : 9
مهاجرت: 11
حاشیه نشینی : .11
فصل دوم
2-1-تاریخچه اسلامشهر.14
2-2-موقعیت جغرافیایی اسلامشهر.16
2-3- ساختار جمعیتی اسلامشهر .20
2-4- علل و عوامل جذب مهاجران به اسلامشهر و پهنه پیرامونی آن: 21
فصل سوم
3-1-مقدمه 26
3-2-امنیت.26
3-3-ویژگی های امنیت .29
3-4-ابعاد امنیت.30
3-5-دیدگاه و نظریه های امنیت .30
3-6-قومیت.34
3-7- اشتراک الگویی در قومیت‌های ایران.37
3-8- رابطه قومیت و امنیت.39
3-9-عوامل مؤثر در همگرایی اقوام41
الف) نژاد: 41
ب) زبان و فرهنگ: 41
ج) آداب و رسوم و سنن اجتماعی: 42
د) دین و مذهب: .42
هـ) سرزمین مشترک: 42
و) عامل اقتصادی: .43
3-10-عوامل مؤثر بر واگرایی : 44
3-11- تهدیدات ناشی از تنوع و تعدد قومی.45
3-11-1- منازعات قومی: .45
3-11-2- ضعف انسجام ملی « همگرایی و واگرایی»:45
11-3-آسیب های امنیتی ناشی از مناقشات اقوام مشابه در کشورهای همجوار.46
3-11-4- هزینه بالای حفظ انسجام ملی46
3-12- فرصتهای ناشی از تنوع قومی.47
3-12-1- تکثر فرهنگی .47
3-12-2- تنوع قومی و توسعه حوزه تأثیر ملی48
3-12-3- تنوع قومی عامل توزیع فضایی جمعیت 48
3-12-4- تنوع قومی عامل رقابت بین اقوام .48

3-12-5- قومیتهای فرامرزی و قابلیت تعاملات اقتصادی49
3-13- علل شکل گیری حاشیه نشینی: 49
3-13-1- مطالعات ارنست بوکر[1] و لویس ویرث[2] .49
3-13-2- نظریه کلود گرون[3] .50
3-13-3-نظریه استعمار51
3-13-4-دیدگاه حاشیه نشینی در مورد کشورهای در حال توسعه .51
3-13-5- نظریه سه سطحی تحلیلی حاشیه نشینی52
3-14- علت مهاجرت اقوام 54
3-15- پیامدهای مهاجرت 55
فصل چهارم
4-1- مقدمه .65
4-2- پیشینه پژوهش .65
فصل پنجم
5-1- چالش ها و فرصت ها و نتیجه گیری78
5-2- پیشنهادات اجرایی83
5-3- پیشنهادها و راهکارهای مناسب برای همگرایی و انسجام ملی و جلوگیری از فعالیت‌ها
و تنش‌های قومی 85
منابع و مأخذ .86
 
چکیده :
هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار جمعیتی وقومیتی در اسلامشهر و نقش آن در امنیت منطقه
با تأکید بر همگرایی اقوام است . این پژوهش که با روش مروری ) اسنادی – کتابخانه ای ( انجام
شده است درصدد است با بررسی ساختار جمعیتی و قومیتی در اسلامشهر به نقش این مهم در
امنیت منطقه بپردازد. اسلامشهر به دلیل مجاورت با پایتخت کشور، تهران ، بعد از تهران و ورامین
سومین شهرستان پرجمعیت استان تهران است. این شهرستان با دو پدیده مهاجرت و حاشیه نشینی
روبرو است که علل و عوامل آن و تبعات و پیامدهای آن در شهرستان در این پژوهش مورد بررسی
قرار می گیرند. در ادامه دلیل تنوع قومیت در اسلامشهر، این پژوهش به این مهم می پردازد که چه
عواملی سبب همگرایی اقوام می شود و بر این مهم توجه دارد که با شناسایی عوامل اثر گذار بر
همگرایی اقوام و تقویت این عوامل، می توان شاهد امنیت بیشتری در منطقه بود که بر این اساس و
با مرور مطالعات انجام شده در این زمینه، راهکارهایی اجرایی ارائه داده است.
کلید واژه ها : همگرایی اقوام ، تنوع قومیتی ، ساختار جمعیتی ، اسلامشهر
 

مقدمه
ایران کشوری چند قومی است ووحدت و یکپارچگی آن مرهون همزیستی اقوام مختلف است و از این رو شناخت مشترکات اجتماعی اقوام به ویژه خصوصیاتی که سبب تسهیل و همگرایی اقوام می شود حایز اهمیت اساسی است( یوسفی: 1380: 202). تعدد گروه‌های قومی دارای گرایش سیاسی در جوامع معاصر،‏ به علت تفاوت‌های ماهیتی با نظام‌های سیاسی حاکم،‏ منشأ بالقوه‌ای برای تضعیف وفاق و تهدیدی برای انسجام ملی کشورها به‌شمار می‌آید. وجود فرضیه قومیت و به تبع آن تصور تضعیف امنیت ملی،‏ به فرضیه‌ای تعمیم‌پذیر در تحلیل مناسبات قومیت و حاکمیت سیاسی تبدیل شده است(افضلی و ضرغامی، 1388 : 90-77) . شناسائی بسترها و عوامل همگرایی و چالش های پیش روی آن یکی از ضرورت های مهم امر سیاستگذاری درباره همبمستگی ملی در هر کشوری است. در این خصوص با توجه به این که ایران به عنوان کشوری که دارای تنوع ناحیه ای و فرهنگی در درون خود می باشد و این امر هر از چندگاهی به عنوان ابزار ژئوپلیتیک در دست بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای درآمده است. این مسأله در کلان شهر تهران و شهر های همجوار به دلیل کثرت قومیت های مختلف در کنار همدیگر از اهمیت زیادی برخوردار است . یکی از این مناطق اسلامشهر است که به دلیل همجواری با تهران پذیرای شمار زیادی از افراد از قومیت های مختلف ایران جهت زندگی در کنار یکدیگر شده است. این پژوهش درصدد است ساختار جمعیتی و قومیتی اسلامشهر را بررسی کرده و نقش آن را بر امنیت با تأکید بر واگرایی اقوام تشریح کند.
 

بیان مسأله
شهرستان اسلامشهر یکی از شهرهای استان تهران، درجنوب غربی شهر تهران بر سر راه ارتباطی تهران- ساوه قرار گرفته و از طریق بزرگراههای قدیم و جدید تهران-ساوه و همچنین راه آن تهران به جنوب کشور و سایر استانهای همجوار ارتباط دارد.فاصله آن تا مرکز شهر تهران حدود 15 کیلومتر است. لزوم ارائه خدمات به جمعیت نسبتاً زیادی که در این شهرستان ساکن هستند و برنامه ریزی در جهت توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن باعث شد در سال 1373 از سوی وزارت کشور جمهوری اسلامی به عنوان یکی از شهرستانهای تابعه استان تهران اعلام شود. اسلامشهر دارای قدمتی مقارن با هزاره پنجم پیش از میلاد می‌باشد و در روزگار کهن روستایی به نام قاسم آباد شاهی بوده‌است. یکی از روستاهای اسلامشهر فیروز بهرام است که بنای آن را