زنده ایم از لطفت ای نیکو صفات

(۳/۱۳۴۱)
بنابراین سرتاسر هستی، هرچه در زندگی دارد، از بخشش و عطای خداوند رحیم است:

از کجا آورده اند آن حُلّه ها

مِن کریمٍ مِن رحیمٍ کُلّها

(۲/۱۶۶۴)
گاهی این عنایت الهی را قضا می نامند و در توضیح آن گفته اند: «آنچه عنایت ازلی می خوانند و قضای الهی تعبیری از آن است، نزد متألّهان ناشی از علم حق بر ذات خویش است که کشف تفضیلی را در علم اجمالی متضمّن است و گوئی خداوند در عین علم به ذات خویش، که بسیط و غیرمتناهی است، تمام جزئیات احوال ماسوی را که متناهی و غیربسیط است و وجود آن هم به علم وی مشروط و محدود می گردد، مشاهده می کند و بر وفق تعبیر ارسطوئی، حکمت و تدبیر جزئیات از لوازم قهری وجود اوست و به همین سبب اگر این عنایت یک لحظه قطع شود، تمام عالم به عدم باز می گردد».^۷
نکتۀ مهم در مسئلۀ تداوم حیات آفرینش، این است که از نظر مولانا جلال الدین و بسیاری از حکما، جهان هر لحظه نو می شود و خداوند در کار خلق جدید است و خلق جدید «در اصطلاح صوفیه عبارت است از اتصال امداد وجود از نفس حق در ممکنات».^۸

پس تو را هر لحظه مرگ و رجعتی است

مصطفی فرمود دنیا ساعتی است

(۱/۱۱۴۲)

هر نفس نو می شود دنیا و ما

بی خبر از نو شدن اندر بقا

عمر همچون جوی نونو می رسد

مستمّری می نماید در جسد

(۱/۱۱۴۴ و ۱۱۴۵)
در باب نو شدن جهان تحت تأثیر ظهور صفات الهی گفته اند:
«حضرت حق را اسمائی است متقابله، بعضی لطیفه و بعضی قهریه و همه دائماً درکارند و تعطیل بر هیچ یک جائز نه، پس چون حقیقتی از حقایق امکانیه به واسطۀ حصول رابط و ارتفاع موانع، مستعدّ وجود گردد، رحمت رحمانیّه او را دریابد و بر وی افاضۀ وجود کند و ظاهر وجود به حسب آن تعیّن بعد از آن به سبب قهر احدیّت، حقیقتی که مقتضی اضمحلال تعیّنات و آثار کثرت صوری است از آن تعیّن منسلخ گردد و در همان آن انسلاخ بر مقتضای رحمت رحمانیّه به تعیّنی دیگر خاص که مماثل تعیّن سابق باشد، متعیّن گردد و در آن ثانی قهر احدیّت مضمحل گردد و تعیّن دیگر بر رحمت رحمانیّه حاصل و هکذا الی ماشاءالله پس در هیچ دو آن به یک تعیّن تجلّی واقع نشود و در هر آنی عالمی به عدم رود و دیگری مثل آن به وجود آید اما محجوب به جهت تعاقب امثال و تناسب احوال می پندارند که وجود عالم بر یک حال است و در ازمنۀ متوالیه بر یک منوال»^۹

از عدم ها سوی هستی هر زمان

هست یا رب کاروان در کاروان