الف) مبانی نظری. 6
ب) چکیده تحقیقات انجام شده در ایران. 6
1-2-1معنای لغوی حقوق 9
1-2-2معنای اصطلاحی حقوق 9
1-2-3معنای لغوی بیمار . 11
1-2-4معنای اصطلاحی بیمار 11
1-2-5معنای لغوی فقه . 12
1-2-6معنای اصطلاحی فقه. 12
1-2-7معنای لغوی شیعه 13
1-2-8معنای اصطلاحی شیعه. 14
1-2-9کلید واژگان تحقیق و معادل لاتین آن‌ها 15
1-2-10ساختار تحقیق 15
فصل دوم:حقوق بیماران بر خود 16
مقدمه 17
2-1حق حیات 17
2-2حق کرامت ذاتی انسان 19
2-3حق تعیین سرنوشت 22
2-3-1مبانی حقوقی و فقهی 22
2-3-1-1حق مالکیت بر خود یا سلطنت بر نفس 22
2-3-1-2اذن در  تصرف 23
2-4حق تصمیم گیری آزادانه بیمار 24
2-4-1قلمرو حق تصمیم گیری بیمار 26
2-4-1-1موارد ایجابی حق تصمیم گیری بیمار 27
2-4-1-2موارد سلبی حق تصمیم گیری بیمار 27
2-5حق آرامش. 28
2-6حق سلامت. 29
2-7حق درمان. 29
نتیجه 31
فصل سوم :حقوق بیماران بر خانواده. 32
مقدمه 33
3-1عیادت بیمار 33
3-1-1آداب عیادت بیمار. 35
3-1-1-1کوتاهی زمان عیات 35
3-1-1-2هدیه بردن. 36
3-1-1-3پرسش از حال بیمار 37
3-1-1-4توقع  پذیرایی از بیمار نداشتن 37
3-1-1-5دعا کردن برای بیمار 38
3-2روحیه دادن به بیمار 39
3-3رفتار مناسب با بیمار 40
3-3-1گشاده‌ رویی . 40
3-3-2تواضع و فروتنی. 41
3-3-3تحمل و بردباری 42
3-3-4حسن خلق. 43
3-4مراعات حال بیمار 43
نتیجه 45
فصل چهارم:حقوق بیماران بر کادر درمانی 46
مقدمه 47
4-1حقوق بیماران بر پزشکان 47
4-1-1اصل حفظ اسراربیمار 47
4-1-2دقت در تشخیص بیماری. 49
4-1-3مشورت با دیگر پزشکان در مورد نحوه درمان 49
4-1-4اصل رضایت آگاهانه بیمار 50
4-1-4-1ضمان پزشک در اثر عدم رضایت بیمار. 51
4-1-4-2ضمان پزشک جاهل. 51
4-1-4-3ضمان پزشک خطاکار 52
4-1-4-4ضمان پزشک حاذق. 53
الف)نظر مشهور 54
ب)نظر غیرمشهور. 55
4-1-5حق مراجعه به پرونده پزشکی 57
4-2حقوق بیماران بر پرستاران. 57
4-2-1مواظبت از بیمار 58
4-2-2برقراری ارتباط مناسب با بیمار. 59
4-2-3توجه به نیاز بیمار بر اساس اعتقادات او. 60
4-2-4اخلاق پسندیده با بیمار 61
4-2-4-1حلم و بردباری. 61
4-2-4-2حسن خلق. 61
4-2-4-3مدارا با بیمار 62
نتیجه 63
فصل پنجم:حقوق بیماران بر دولت. 65
مقدمه 66
5-1حق معافیت از جهاد 66
5-1-1 نکات مطرح شده درآیه 68
الف)سقوط تکلیف جهاد از بیماران. 68
ب)بهشت پاداش بیماران اطاعت پذیر 68
ج)عذاب الیم برای سوء استفاده کنندگان 69
5-2حق بیمه 69
5-2-1تعریف و پیشینه بیمه. 69
5-2-2شروط بیمه 71
5-2-3ارکان بیمه. 71
5-2-4مشروعیت بیمه از دیدگاه فقه اسلامی 72
5-3بیمه سلامت. 73
5-4بیمه مسئولیت پزشک در برابر بیمار 75
5-5دسترسی به خدمات مطلوب و یکسان 77
5-6تأمین دارو وکیفیت آن 78
نتیجه 79
نتیجه گیری 80
پیشنهادات. 82
منابع. 83
 
 
فصل اول
کلیات و مفاهیم
 
در این فصل به بیان کلیاتی از طرح پایان نامه از جمله :مقدمه ،بیان مسأله ،هدف های تحقیق و ضرورت انجام تحقیق و غیره پرداخته شده است.
1-1-1. مقدمه
امروزه در مباحث مربوط به کیفیت خدمات و مراقبت‌های درمانی، توجه به بیماران و جلب رضایت آنان ار اولویت‌های مهم و اصلی است. یکی از عوامل مهم رضایت‌مندی بیماران، توجه به خواسته‌ها و رعایت حقوق آنان و ارائه مراقبت توأم با احترام است که به جلب رضایت آنان منجر خواهد شد. با شناخت بیماران از حقوق خود و مطرح شدن خواسته‌ها و توقعات آنان، باید همه کسانی که به نوعی درگیر ارائه مراقبت به بیماران هستند، نیز از ضوابط و مقررات مربوط به حقوق بیماران آگاه باشند تا بتوانند در جهت تحقق این خواسته‌ها و توقعات و هم‌چنین ارائه مراقبت بهتر همراه با کیفیت زیاد و احترام به بیماران گام بردارند.
بیمار مانند هر انسان دیگری نیازهای حیاتی دارد. او به علت بیماری نمی‌تواند برخی از نیازهای خود‌ را به‌ طور کامل‌ تأمین‌ کند؛ به همین دلیل با آگاهی‌ درباره‌ نیازهای‌ بیماران‌ می‌توان‌ آنان را بهتر شناخت‌ و راه‌های‌ مناسب‌تری‌ برای‌ کمک‌ به‌ این‌ افراد انتخاب‌ کرد. شناخت‌ این‌ نیازها چارچوب‌ مفیدی‌ برای‌ ارائه‌ مراقبت‌های‌ لازم‌ خواهد بود. بنابراین خود بیمار، خانواده، کادر درمانی و. باید درباره‌ نیازهای بیماران و چگونگی‌ ارضای‌ آنان دانش‌ و آگاهی‌ کافی‌ داشته‌ باشند و موقعیت‌هایی‌ را که‌ سبب‌ ارضای‌ این‌ نیازها می‌شود به‌ خوبی‌ بشناسند.
بحث حقوق بیماران از این جهت اهمیت دارد که بیمار فقط به معنی دریافت‌کننده خدمات نیست، بلکه یک مذاکره در مقاصد و خدمات مراقبتی می‌باشد. در واقع حقوق بیمار شامل یک سری سیاست‌ها و خط‌مشی‌هایی است که جهت دستیابی به اهداف درمانی به‌طور هماهنگ در بخش‌های مختلف اجرا می‌شود.
 
سازمان بهداشت جهانی، حقوق بیمار را شامل مجموعه‌ای از حقوق می‌داند که افراد در سیستم ارائه خدمات داشته و ارائه‌دهندگان خدمات موظف به رعایت آن‌ها هستند، اما از آن‌جا که فقه پویای شیعه کامل و همه‌سو نگر می‌باشد، حقوق بیماران را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده است که عبارتند از: حقوق بیماران بر خود، خانواده، کادر درمانی (پزشکان و پرستاران) و دولت . حال اگر حقوق بیماران از دیدگاه منابع فقهی و اسلام دانسته شود، یکی از ابزارهای مهم، جهت تقویت موقعیت بیمار و ارتقای حقوق وی محسوب می‌شود و به دنبال آن رضایت بیماران، عدم اعتراض به مراجع قانونی، اعتماد نسبت به کادر درمانی و هم‌چنین افزایش کیفیت مراقبت را به دنبال خواهد داشت.
1-1-2. بیان مسأله
حقوق بیماران یکی از مباحثی است که امروزه با به وجود آمدن و شیوع بیماری‌های گوناگون و موضوعات جدید پزشکی از قبیل پیوند اعضاء، جراحی‌های ترمیمی و زیبائی و صدها موضوع جدید دیگر اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. بنابراین بیماران را نیازمند آشنایی با حقوق خویش کرده است؛ زیرا عدم رعایت حقوق بیماران موجب پیامدهای نامطلوبی، ازجمله بی‌اعتمادی نسبت به کادر درمانی، عدم رضایت بیماران، اعتراض به مراجع قانونی و کاهش کیفیت مراقبت را به دنبال خواهد داشت.
باید توجه داشت که اگرچه تدوین و ابلاغ منشور حقوق بیمار اقدامی ارزشمند در جهت ایفای حقوق بیماران می باشد،اما زمانی می توان به رعایت مفاد آن امیدوار بودکه تمهیدات لازم جهت فرهنگ سازی مناسب ،توجه همه جانبه به حقوق کلیه ذی نفعان،شناسایی موانع،راهکارهای اجرایی شدن منشور و هم چنین لحاظ نمودن رعایت حقوق بیماران به عنوان یکی از شاخص های ارزشیابی مراکز ارائه خدمات سلامت فراهم گردد.
به همین دلیل نظام‌های بهداشتی- درمانی منشور حقوق بیمار را تدوین کرده و در اختیار سطوح اجرایی خود قرار داده‌اند و از آن حمایت می‌کنند تا طبق آن مسئولین موظف باشند هنگام بستری بیماران آن را به وی تسلیم کنند تا بیمار به حقوق خود به‌طور کامل آشنا باشد، اما منشور حقوق بیماران که توسط سازمان بهداشت جهانی تدوین شده است، در کشور اسلامی ما مورد نقد قرار گرفته است، زیرا در آن از نظرات اسلام و فقه شیعه چشم‌پوشی شده است، در حالی‌که علم فقه از وسیع‌ترین و گسترده‌ترین علوم اسلامی است ومی توان گفت در آن  تمامی مسائل و شئون زندگی بشر در نظرگرفته شده و در زمینه حقوق بیماران نظرات و دیدگاه‌های مختلف فقهای شیعه قابل ملاحظه است
با این اوصاف بحث گسترده‌ای می‌طلبد تا تمام ابعاد موضوع تبیین گردد؛زیرا حقوق بیماران شامل حقوق بیماران بر خود، خانواده، کادر درمانی (پزشکان و پرستاران) و دولت  می‌با شد که برای هر کدام از این موارد در منابع فقهی و دین مبین اسلام مطالبی ذکر شده است.
در این تحقیق از منظر فقهی به دنبال بررسی حقوق بیماران بوده، زیرا دستورات و آموزه‌های دینی، همگی منطبق با ذات، فطرت و نیاز انسان‌ها است و می‌تواند فرصتی جهت ارتقاء وضعیت بیماران در کشور عزیزمان فراهم آورد حال باید دید حقوق بیماران از منظر فقه شیعه چیست؟
1-1-3.هدف تحقیق
بررسی و تبیین حقوق بیماران از منظر فقه شیعه
1-1-4. ضرورت انجام تحقیق
از نگاه اسلام بزرگ‌ترین نعمت الهی سلامت جسم و ارزشمندتر از آن، سلامت جان است. هم‌چنین خطرناک‌ترین بلاها بیماری جسم و زیان‌بارتر از آن، بیماری جان است. مسأله این است که اسلام که تکامل و سعادت انسان را مدنظر دارد برای مبارزه با بیماری و تأمین سلامت جامعه، حقوقی را برای بیمار قرار داده است، که شناخت این حقوق ضروری است تا به هدف نهایی که تکامل است، رهنمون شوند.
رعایت حقوق بیمار در عرصه خدمات سلامت عامل مهمی در بهبود و تنظیم رابطه ارائه‌دهندگان و گیرندگان خدمت می‌باشد و طبیعتاً در مدیریت نظام سلامت از اهمیت بالایی برخوردار است، به
همین دلیل سازمان بهداشت جهانی هم منشور حقوق بیماران را تنظیم کرده است اما باز هم انتظاراتی وجود دارد که برآورده نمی‌شود و گواه این مدعا دادخواست‌ها و ادعاهای فراوانی است که مشکلاتی در
حفظ حقوق بیماران ایجاد می‌کند این به این دلیل است که از نظرات اسلام خالی است. بنابراین نیاز به بررسی و تبیین آراء فقهی شیعه، پیرامون تمام مسائل آن امری ضروری به نظر می‌رسد تا راهگشای موانع و مشکلات پیش روی بیماران باشد. زیرا دین مبین اسلام و فقه شیعه در تعالیم خود اهمیت خاص و ویژه ای را برای امر بهداشت و درمان قائل شده است، در رابطه با حقوق بیماران نیز دارای قوانین و احکامی بوده که در متون مختلف به آن اشاره گردیده است و توجه به آن‌ها نشان می‌دهد که اسلام تا چه اندازه به مسائل حقوقی بیماران و حقوق آنان توجه نموده و در جهت تحقق نیازمندی‌هایشان گام نهاده است.

تعداد صفحه:99

قیمت : 37500 تومان