بررسی تاثیر ارتباطات سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی(مطالعه موردی: کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر)
 

استاد راهنما:
 

دکتر یوسف بیگ زاده
 

استاد داور داخلی:
 

دکتر مسعود قهرمانی
 

استاد داور خارجی:
 

دکتر سلیمان ایران زاده

فهرست مطالب:
فصل اول: کلیات تحقیق 1
1-1. مقدمه. 2
1-2. بیان مسأله. 3
1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق 5
1-4. اهداف تحقیق 7
1-5. مدل تحلیلی تحقیق 8
1-6. فرضیات تحقیق 8
1-7. متغیرهای تحقیق 9
1-8. قلمرو تحقیق 9
1-9. تعریف نظری متغیرهای تحقیق 10
1-10. تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق 12
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق 14
2-1. مقدمه.15
2-2. بخش اول: ارتباطات سازمانی 16
2-2-1. مقدمه 16
2-2-2. سازمان. 17
2-2-3. ارتباط 17
2-2-4. اهمیت ارتباطات. 19
2-2-5. تعاریف ارتباطات. 22
2-2-6. ارکان اصلی فرایند ارتباطات 26
2-2-7. ارتباطات سازمانی 28
2-2-8. ابعاد ارتباطات سازمانی 32
2-2-9 ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت 34
2-2-9-1 دیدگاه کلاسیک‌ها در مورد ارتباطات. 35
2-2-9-2 نظریه نئوکلاسیک‌ها و ارتباطات. 36
2-2-9-3 دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات. 37
2-2-9-4 دیدگاه اقتضایی و ارتباطات. 38
2-2-9-5 دیدگاه مراوده‌ای یا تعاملی در مورد ارتباطات. 38
2-2-10. حوزه‌های تحقیقاتی در خصوص ارتباطات سازمانی 39
2-2-11. ویژگی‌های ارتباطات سازمانی 40
2-2-12. تفاوت ارتباط سازمانی با انواع دیگر ارتباط 41
2-2-13. انگیزه و فایده‌ی ارتباط سازمانی 41
2-2-14. انواع ارتباطات در سازمان دارای ساختار رسمی. 42
2-2-15. فرایندهای ارتباطات سازمانی 43
2-2-16. سبک‌‌های ارتباطی در سازمان 44
2-2-17. روابط بین سازمانی 45
2-2-18. تئوری X & Y مک گریگور 46
2-2-19. لیکرت 47
2-2-20. آرجریس 47
2-2-21. ارتباطات سازمانی از دیدگاه سیژل و مارکونی. 48
2-2-22. موانع ارتباطات 48
2-3. بخش دوم: رفتار شهروندی سازمانی 54
2-3-1. مقدمه. 54
2-3-2. تاریخچه رفتار شهروندی سازمانی 54
2-3-3. مفاهیم و تعاریف رفتار شهروندی سازمانی 57
2-3-4. انواع رفتار شهروندی در سازمان. 59
2-3-5. ابعاد رفتار شهروندی 60
2-3-6. سیاستهای تشویق رفتار شهروندی 62
2-3-7. کارکردهای رفتار شهروندی سازمانی در سازمان و مدیریت. 65
2-3-8. عوامل موثر بر رفتار شهروندی سازمانی 66
2-3-9. پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی 69
2-4. بخش سوم: پیشینه تحقیق 71
2-4-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 71
2-4-2. تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 77
فصل سوم: روش تحقیق 83
3-1. روش تحقیق 84
3-2. جامعه، نمونه و روش نمونه گیری 84
3-3. ابزار گردآوری داده ها 85
3-4. روایی و پایایی پرسشنامه. 86
3-5. روش تجزیه و تحلیل داده ها 87
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها 89
4-1. مقدمه. 90
4-2. بخش اول: آمار توصیفی 91
4-2-1. جنسیت پاسخگویان. 91
4-2-2. سن 92
4-2-3. میزان تحصیلات. 94
4-2-4. سابقه خدمت. 96
4-3. بخش دوم: تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌های آماری 98
4-3-1. بررسی نرمال بودن داده ها 98
4-3-2. آزمون فرضیه اصلی 99
4-3-3. فرضیه های فرعی 102
4-3-3-1. فرضیه فرعی 1 102
4-3-3-2. فرضیه فرعی 2 104
4-3-3-3. فرضیه فرعی 3 106
4-3-3-4. فرضیه فرعی 4 108
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها110
5-1. مقدمه 111
5-2. نتیجه گیری توصیف آماری ویژگیهای آزمودنی ها. 111
5-3. نتیجه گیری تحلیلی داده های آماری 111
5-4. پیشنهادها 116
5-4. پیشنهادها در راستای نتایج تحقیق 116
5-4. پیشنهادها برای محققان آتی 120
5-5. محدودیت های تحقیق 121
5-5-1. محدودیت های در اختیار محقق 121
5-5-2. محدودیت های خارج از اختیار محقق 122
منابع و مآخذ 123
پیوستها 132
چکیده انگلیسی 149
چکیده:
ارتباطات در بالندگی سازمان ها نقشی اساسی دارد. سطح مطلوبی از ارتباطات سازمانی میان افراد می تواند بستر تعامل سالم و سازنده را برای تعالی انسان و سازمان فراهم نماید.
هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی تأثیر ارتباطات سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر می باشد. روش تحقیق این مطالعه بر حسب هدف، کاربردی و بر حسب شیوه گرد آوری اطلاعات توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر به تعداد 55 نفر بودند که به علت محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه آماری به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد یعنی کلیه کارکنان به عنوان حجم نمونه(نمونه در دسترس) انتخاب شده است.
جهت گرد آوری اطلاعات از دو پرسشنامه  1)پرسشنامه محقق ساخته ارتباطات سازمانی با آلفا کرونباخ ( 82/0 = α)  2)پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی با آلفا کرونباخ (79/0 = α) استفاده نموده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تجزیه توصیفی داده ها (محاسبه میانگین، فراوانی، درصد فراوانی، انحراف استاندارد، ترسیم نمودار ستونی و تدوین جدول) استفاده شده است و در بخش آمار استنباطی از آزمون تحلیل رگرسیون ساده و چندمتغیره و آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شد.
تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که: ارتباطات سازمانی و ابعاد آن بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر تأثیر معناداری دارند بطوریکه مؤلفه سبک های ارتباطات بیشترین تأثیر و بعد از آن مؤلفه های محتوای ارتباطات، کانال ارتباطات و مسیر ارتباطات به ترتیب بیشترین تأثیر را بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دارند.
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
نیروی انسانی که امروزه از آن به عنوان سرمایه انسانی یاد می کنند یکی از مهمترین سرمایه های هر سازمانی است که کیفیت آن می تواند در رشد و تعالی سازمان نقش بسزایی داشته باشد و با توجه به پیچیدگیهای آن مباحث مختلف در ابعاد رفتاری در حال ظهور می باشد که یکی از آنها در سالهای اخیر موضوع رفتار شهروندی سازمانی می باشد که به طور کلی رفتار شهروندی یک نوع رفتار ارزشمند و مفید است که افراد آن را به صورت دلخواه و داوطلبانه از خود بروز می دهند به این ترتیب مطالعه و بررسی اینگونه رفتار افراد در سازمان که به رفتار شهروندی سازمانی شهرت یافته است بسیار مهم و ضروری به نظر می رسد.
عوامل بسیاری بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان مؤثرند که در این تحقیق ارتباطات سازمانی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
ارتباطات سازمانی باید اثربخش باشد تا در مجموعه ی سازمان و مدیریت آن بتواند مؤثر واقع شود و نقش کلیدی خود را ایفا کند. در واقع ارتباط مؤثر می تواند به عنوان بنیاد سازمان های مدرن در نظر گرفته شوند(کروگ، ایچی جو و نوناکا[1]، 2002).
ارتباطات به کارکنان تمامی سطوح در سازمان اجازه می دهد که با یکدیگر تعامل داشته، به اهداف مطلوب نائل شده، حمایت شوند و از ساختار رسمی سازمان بهره گیرند. در سطح سازمانی نیز ارتباطات باعث ایجاد انسجام و پیوند بین اجزای مختلف سازمان شده و سازمان را در توانمندسازی و پیشبرد مأموریتها و در نهایت بهبود عملکرد سازمانی و دستیابی به سطح مطلوبی از آن یاری می نماید(عباس پور و باروتیان، 1388، 8).
در این تحقیق، با توجه به اینکه ارتباطات سازمانی سازمان مورد نظر، به ازای مؤلفه های مجاری ارتباطی، سبک های ارتباطی، مسیرهای ارتباطی و محتوای ارتباطی مورد مطالعه قرار می گیرد، ارتباطات سازمانی در صورتی اثربخش است که مؤلفه های گفته شده در حد مطلوب و مناسب قرار گیرد.
2-1- بیان مسئله
عصر کنونی دوره دگرگونی های شتابنده و غیرقابل پیش بینی است. وضعیت کنونی مدیریت در جامعه ما بیانگر عدم توازن میان پیچیدگی های روزافزون سازمان ها و عدم توانایی این سازمان ها در پیش بینی و مقابله با این تحولات و پیچیدگی ها است.
سازمان ها برای اینکه بتوانند با تهدیدات محیطی مقابله کرده و از فهرست های احتمالی بهره برداری کنند باید ظرفیت ها و توانمندی های درونی خود را بشناسند تا نقاط قوت خود را بالا برده و کاستی های خود را ترمیم نمایند(بحر العلوم، 1378). یکی از مهمترین جنبه های رفتار افراد در سازمان، انتقال صحیح و موثر پیام یا فرآیند ارتباط است. وجود ارتباطات مؤثر و صحیح در سازمان همواره یکی از اجزای مهم در توفیق مدیریت به شمار می آید. به تجربه ثابت شده است که اگر ارتباطات صحیحی در سازمان برقرار نباشد، گردش امور مختل و کارها آشفته می شود. هر مدیر درصد قابل توجهی از