دکترامیرحمزه مهرابی
 

استاد مشاور
 

دکتر حسن تلاشان

فهرست مطالب
عنوان                                                                                صفحه
 چکیده
فصل اول : کلیات  تحقیق
1-1-مقدمه 3
1-2- بیان مسأله 3
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق    4
1-5- اهداف تحقیق 5
1-4- سئوال های تحقیق.5
1-6- فرضیه تحقیق 6
1-7- متغیرهای تحقیق6
1-8- مدل تحلیلی تحقیق7
1-9- قلمرو تحقیق 7
1-9-1- قلمروموضوعی.7
1-9-2 –  قلمرو مکانی.7
1-9-3 – قلمرو زمانی.7
1-10- تعریف مفهومی و عملیاتی واژگان کلیدی تحقیق 8
فصل دوم : مبانی نظری
2-1- مقدمه  .  10
2-2- ملی گرایی مصرفی.  11
2-2- 1- مفهوم ملی گرایی (ناسیونالیسم)11
2-2- 2- سابقه ملی گرایی. 13
2-2- 3- ملی گرایی در ایران. 14
2-2- 4- ملی گرایی اقتصادی 16
2-2- 5- ارتباط بین ملی گرایی و بازاریابی: مفهوم ملی گرایی مصرفی.18
2-2- 6- اثرات کشور مبدأ (COO)21
2-2- 7- اثر کشور مبدأ در کشور های درحال توسعه23
2-2- 8- رابطه اثر کشور مبدأ و ملی گرایی مصرفی 24
فهرست مطالب
عنوان                                                                              صفحه
2-2- 9- نام تجاری و تأثیر آن بر ملی گرایی مصرفی25
2-2- 10- سطح آسیب پذیری نام های تجاری خارجی از ملی گرایی مصرفی.27
2-2- 11- الگوی پردازش اطلاعات مصرف کنندگان ملی گرا.31
2-2- 12- جهانی شدن و تاثیر آن بر ملی گرایی.33
2-2- 13- انگیزه های ملی گرایی مصرفی در عصر جهانی شدن36
2-2- 14- خصومت گرایی مصرفی37
2-3- عوامل تأثیر گذار بر ملی گرایی مصرفی.41
2-3-1- محیط اقتصادی.42
 2-3-2- محیط سیاسی.43
2-3-3-  متغیرهای جمعیت شناختی45
2-3-3- 1- سن.46
2-3-3- 2-جنسیت46
2-3-3- 3- سطح تحصیلات.47
2-3-3- 4- درآمد. 47
2-3-3- 5- قومیت و نژاد. 47
2-3-3- 6- طبقه اجتماعی48
2-3-4-  عوامل اجتماعی – روانشناختی 49
2-3-4- 1- پذیرش فرهنگی.50
2-3-4-2-جهان گرایی(جهان اندیشی).51
2-3-4- 3- وطن پرستی52
2-3-4- 4- تهدید اقتصادی ادارک شده53
2-3-4- 5- سنت گرایی (محافظه کاری )54
2-3-4- 6- جمع گرایی  فردگرایی. 55
2-3-4- 7- مادی گرایی56
2-3-4-8- جزمیت اندیشی56
فهرست مطالب
عنوان                                                                              صفحه
2-3-4- 9- تجمل گرایی مصرفی57
2-3-4-10- ارزش ها59
2-3-4-11- سبک زندگی.60
2-4-پیامدهای ملی گرایی مصرفی.62
2-4- 1- پیامد های نهایی.62
2- پیامد های میانجی63
-5- عوامل تعدیل کننده شدت ملی گرایی مصرفی.65
2-5- 1- ضرورت ادارک شده محصول.66
2-5- 2- تشابه با کشور مبدأ محصول66
2-5- 3- ویژگی های طبقه محصول68
2-6 – استراتژی های بازاریابی در ارتباط با ملی گرایی مصرفی69
2-7- مقیاس اندازه گیری ملی گرایی مصرفی(CETSCALE ).71
2-8- پیشینه تحقیق.75
فصل سوم : روش شناسی تحقیق
3-1- مقدمه  . 80
3-2-  روش تحقیق  80
3-3- جامعه آماری.80
3-4- نمونه آماری81
3-5 – متغیرهای تحقیق.82
3-6- روش های جمع آوری داده ها82
3-7- ابزار سنجش تحقیق.83
3- 8 – نحوه امتیاز بندی پرسشنامه.84
3- 9 –  روایی پرسشنامه85
3-10- تعیین پایایی پرسشنامه85
3-11- روش تجزیه و تحلیل داده ها.86
 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه   89
4-2- آمار توصیفی  .90
4-2-1- جنسیت  .90
4-2-2- تحصیلات  91
4-2-3-  سن92
4-2-4- وضعیت تأهل و تجرد93
4-2-5- درآمد ماهیانه94
4-2-6- متغیرهای تحقیق95
4-3- نتایج حاصل از تحلیل استنباطی داده‌ها95
4-3-1- آزمون کالموگروف-اسمیرنوف95
4-3-2- آزمون رگرسیون.96
4-3-3- آزمون  همیستگی فرضیه های تحقیق102
4-3-2-1- فرضیه اول.102
4-3-2-2- فرضیه دوم. 103
4-3-2-3- فرضیه سوم104
4-3-2-4- فرضیه چهارم.105
4-3-2-5- فرضیه پنجم.106
4-3-2-6- فرضیه اصلی107
4-4- سایر یافته های تحقیق.109
4-4-1-آزمون   T  دو جامعه مستقل و  U من- ویتنی109
4-4-2- آزمون فریدمن119
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- نتایج حاصل از یافته های تحقیق.122
5-1-1- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی  122
5-1-2- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از آزمون کالموگروف-اسمیرنوف123
5-1-3- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق    . 123
5-1-3-1- نتایج حاصل از فرضیه اول 123
5-1-3-2- نتایج حاصل از فرضیه دوم 124
5-1-3-3- نتایج حاصل از فرضیه سوم. 124
5-1-3-4- نتایج حاصل از فرضیه چهارم125
5-1-3-5- نتایج حاصل از فرضیه پنجم126
5-1-3-1- نتایج حاصل از فرضیه اصلی.127
5-1-4- نتایج آزمون رگرسیون 128
5-1-4- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از آزمون های T دو جامعه مستقل و Uمن- ویتنی.129
5-1-5-  بحث درباره‏ی نتایج حاصل از آزمون فریدمن. 130
5-2- پیشنهادات.130
5-2-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج به دست آمده از تحقیق.131
5-2-1-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه اول131
5-2-1-2- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه دوم. 131
5-2-1-3- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه سوم.131
5-2-1-4- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه چهارم131
5-2-1-5- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه پنجم132
5-2-1-6- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه اصلی 132
5-3- ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی133
5-4- محدودیت های تحقیق 133
  منابع .135
پیوست: پرسشنامه ها .153
چکیده
تحقیق حاضر تحت عنوان شناسایی عوامل مؤثر بر ملی گرایی مصرفی از دیدگاه مصرف کنندگان خودرو در استان قم انجام گرفته است . هدف از انجام آن، شناسایی عوامل اجتماعی روانشناختی ملی گرایی مصرفی و مشخص کردن رابطه این عوامل  با  ملی گرایی مصرفی از دیدگاه مصرف کنندگان خودرو می باشد. به منظور سنجش ملی گرایی مصرفی ازمقیاس CETSCALE ( شیمپ و شارما،1987) و همچنین پرسشنامه حسین زاده سادیانی (1386) استفاده گردید.
روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی و از شاخه همبستگی است و به روش پیمایشی انجام شده است. از ابزار پرسشنامه دارای روایی و پایایی مناسب، برای گردآوری داده های مربوط به متغیرهای تحقیق استفاده شد. از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای دسترسی به اعضای نمونه استفاده بعمل آمد.
بر اساس نتایج آزمون رگرسیون مؤلفه های « وطن پرستی»، « پذیرش فرهنگی »، « جهان گرایی »، « تجمل گرایی »و « تهدید ادراک شده اقتصادی »  بر «ملی گرایی مصرفی » تاثیر دارند .
از آزمون همبستگی برای آزمون فرضیه های تحقیق بهره برداری شد، نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن حاکی از وجود همبستگی بین عوامل اجتماعی روانشناختی ملی گرایی مصرفی با ملی گرایی مصرفی بود. در سطح اطمینان 95 درصد، فرضیه اصلی و هر 5 فرضیه ، تأیید شدند. مؤلفه وطن پرستی، جهان گرایی و تهدید ادراک شده اقتصادی دارای همبستگی مثبت و مولفه پذیرش فرهنگی و تجمل گرایی دارای همبستگی منفی هستند. 
واژگان کلیدی :
ملی گرایی مصرفی ، وطن پرستی، جهان گرایی ،تهدید ادراک شده اقتصادی ، پذیرش فرهنگی، تجمل گرایی ، مصرف کنندگان خودرو استان قم
  1-1- مقدمه
از آنجایی که مصرف کالاهای داخلی هر کشوری نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه صنایع داخلی آن کشور داشته و بر متغیرهای کلان اقتصادی نیز تأثیر گذار می باشد ، حمایت از تولید و مصرف کالاهای داخلی همواره در اولویت سیاست گذاری های اقتصادی و بازرگانی کشور قرار داشته است . در زمینه حمایت از مصرف کالاهای داخلی، اقداماتی نظیر تشویق هموطنان به مصرف کالای داخلی، اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی و ملزم نمودن سازمان های دولتی به تأمین مایحتاج خود از تولیدات داخلی در چند سال اخیر رواج یافته است.
1-2- بیان مسأله   
یکی از مباحث مطرح در اقتصاد و بازرگانی « ملی گرایی » می باشد و به نظر می رسد که مردم ایران از گرایشات ملی گرایانه و متعاقبا  « ملی گرایی مصرفی » بالایی برخوردارند و این گرایشات ملی گرایانه می تواند به عنوان مزیت رقابتی برای محصولات داخلی در برابر محصولات خارجی بشمار آید.
اما علی رغم ترغیب به مصرف کالاهای داخلی و حمایت از تولیدات داخلی به طرق مختلف مانند محدود نمودن ورود کالاهای خارجی و طرح موضوعاتی مانند محصول ملی (بعنوان مثال خودرو ملی )، گرایش زیادی به کالاهای و خارجی حتی تأمین آنها بصورت قاچاق مشاهده می گردد. بنابراین آگاهی از میزان ملی گرایی مصرفی و سنجش آن بصورت علمی ضروری به نظر می رسد.
لذا در این تحقیق بررسی عوامل موثر بر ملی گرایی مصرفی مصرف کنندگان قمی بعنوان یکی از شهرهای ایران و تعیین متغیرهای تاثیر گذار بر این گرایش و نیز تأثیر این گرایش بر ارزیابی محصولات داخلی و خارجی می باشیم تا با آگاهی از میزان تمایل مصرف کنندگان به چشم پوشی از مطلوبیت مصرف کالاهای خارجی به خاطر گرایشات ملی گرایانه ، دولت در برنامه ریزی های خود جهت حمایت از تولیدات داخل ، مبارزه با کالاهای قاچاق ، نظارت بر واردات و حتی در صورت تحریم تجاری ایران از جانب سایر کشورها،  تاثیر این عامل را مد نظر داشته باشد و تولید کنندگان ایرانی نیز از میزان حمایت مصرف کنندگان ایرانی از کالاهای داخلی و بعبارت دیگر مزیت داخلی بودن محصولات تولیدی خود نسبت به محصولات رقبای خارجی خود آگاهی داشته و در برنامه ریزی های خود لحاظ نمایند.
این تحقیق در نظر دارد میزان ملی گرایی مصرفی در میان مصرف کنندگان استان قم را اندازه گیری نموده و تأثیر متغیر های اجتماعی روانشناختی بر ملی گرایی مصرفی و درنهایت تأثیر ملی گرا یی مصرفی بر ارزیابی کالاهای داخلی و خارجی در طبقات مختلف کالایی را مورد بررسی قرار دهد.
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری منوط به افزایش تولید و آن نیز به نوبه خود به زنجیره مصرف مربوط است . بر این اساس بازار مصرف هر کشوری می تواند نقش موثری در ارتقای تولید آن کشور ایفا نماید . بدین منظور آگاهی از میزان تمایل به مصرف کالاهای داخلی و شناسایی عوامل افزاینده و یا کاهنده این تمایل می تواند برای بنگاههای داخلی در رقابت با شرکتهای بین المللی بسیار موثر باشد تا بتوانند از این تمایل به عنوان مزیتی رقابتی در بازار کشور ایران به نفع خود استفاده نمایند.
با مطرح شدن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی و آزاد سازی واردات کالاهای خارجی، شرکتهای ایرانی می توانند با آگاهی از میزان ملی گرایی مصرفی مصرف کنندگان ایرانی ، به تولید کالاهایی که ملی گرایی مصرفی بیشتری نسبت به آنها وج ود دارد ، اقدام نموده و خود را برای رقابت تنگاتنگ با کالاهای خارجی در حوزه هایی که گرایش ملی گرایانه کمتری وجود دارد، آماده نمایند.
با مشخص شدن میزان ملی گرایی مصرفی و میزان تمایل و یا عدم تمایل به محصولاتی که با نام ملی عرضه می شوند، دولت در سیاستگذاری های خود در زمینه حمایت و یا عدم حمایت از این محصولات بهتر می تواند تصمیم گیری نماید.
با تحریم تجاری ایران در محافل سیاسی و اقتصادی  و نیز در هنگام تحریم مصرف کالاهای خارجی و یا تعلیق روابط تجاری با برخی از کشورها که هرازگاهی بدنبال بروز تنش های سیاسی و یا مذهبی از طرف ایران اعمال می گردد ، آگاهی از میزان تمایل و رضایت مصرف کنندگان از این تحریم ها و چشم پوشی آنها از مطلوبیت کالاهای خارجی و اعمال آنها در تصمیم گیری های سیاسی ضروری به نظر می رسد.
طبق بیانات مقام معظم رهبری که سال گذشته را به نام سال تولید ملی ، حمایت از کار و سرمایه ایرانی بیان نمودند ، با بهره گرفتن از تمایلات ملی