عنوان
 

بررسی جایگاه مؤلفه های فرهنگ ایثار و شهادت در اهداف مصوب دوره متوسطه و راهکارهای مؤثر نهادینه سازی آن در مدارس از نظر دبیران شهر قم
 

 
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت در اهداف مصوب دوره متوسطه و راهکارهای مؤثر نهادینه سازی آن در مدارس از نظر دبیران شهر قم انجام شده است. پژوهش توصیفی حاضر متشکل از روش های؛ تحلیل اسنادی، تحلیل محتوا و پیمایش بوده و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه پژوهشی شامل سه بخش؛ مدارک و مستندات مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت، اهداف مصوب دوره متوسطه و نیز کلیه دبیران دوره متوسطه (2925 نفر) مشغول به تدریس شهر قم در سال تحصیلی 94 ـ 1393 می باشند. در بخش اول، کلیه مستندات علمی موجود و مرتبط در حوزه فرهنگ ایثار و شهادت مورد بررسی واقع شده، در بخش دوم از نمونه گیری هدفمند استفاده شده و در بخش سوم نیز با بهره گرفتن از فرمول کوکران، 340 نفر دبیر به عنوان نمونه برآورد و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده، در بخش تحلیل اسنادی فرم فیش برداری، در بخش تحلیل محتوا فرم چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته و در بخش پیمایش، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. داده های پژوهش، در بخش تحلیل اسنادی به شیوه کیفی، در بخش تحلیل محتوا با بهره گرفتن از شاخص های آمار توصیفی و در بخش پیمایش با بهره گرفتن از آزمون های استنباطی؛ T تک نمونه ای، T گروه های مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و فریدمن در محیط نرم افزار Spss  فرم 19 تحلیل شده اند. عمده ترین نتایج پژوهش بیانگر آن است که؛1. چارچوب محورها و مؤلفه های مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت پس از بررسی مدارک و مستندات مرتبط، در 4 محور و 43 مؤلفه احصاء و طبقه بندی شده است. 2. در بخش اهداف مصوب دوره متوسطه از مجموع 38 واحد تحلیل ، اهداف سیاسی با 9 فروانی و 68/23 درصد بیش ترین و اهداف علمی – آموزشی بدون هیچ توجهی، کم ترین میزان توجه را به محورها و مؤلفه های مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت داشته اند. 3. از نظر دبیران، در میان راهکارهای چهارگانه مؤثر بر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راهکارهای آموزشی با میانگین 21/4 بیش ترین و راهکارهای پژوهشی با میانگین 2 کم ترین تأثیر را دارند. 4. بین نظرات پاسخ گویان بر حسب جنسیت تفاوت معنادار در سطح  05/0 < p وجود داشته است.
 
کلید واژگان: فرهنگ ایثار و شهادت، اهداف، دوره متوسطه، راهکار، نهادینه سازی.
 
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                صفحه
فصل اول : کلیات پژوهش
1-1. مقدمه .2
1-2. بیان مسئله 5
1-3. اهمیت و ضرورت پژوهش 9
1-3-1. نظری 9
1-3-2. کاربردی 9
1-4. اهداف پژوهش 10
1-4-1. اهداف کلی .10
1-4-2. اهداف جزئی 10
1-5. سؤال های پژوهش 10
1-6. تعریف ‌های نظری و عملیاتی مفاهیم و اصطلاحات پژوهش 11
1-6-1. تعریف مفهومی مفاهیم و اصطلاحات 11
1-6-2. تعریف عملیاتی مفاهیم و اصطلاحات 15
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه پژوهش
بخش اول : فرهنگ ایثار و شهادت .17
2-1. مفهوم شناسی ایثار و شهادت 17
2-2. فرهنگ ایثار و شهادت در پرتو قرآن .18
2-3. فرهنگ ایثار و شهادت از منظر ائمه اطهار (ع) 22
2-4. تولید کنندگان گفتمان فرهنگ ایثار و شهادت در جمهوری اسلامی ایران .27
2-4-1. فرهنگ ایثار و شهادت در کلام امام خمینی (ره) 27
2-4-1-1. ایثار و شهادت، سعادت است 27
2-4-1-2. ایثار و شهادت به منزله عزت است 28
2-4-1-3. ایثار و شهادت، حیات جاودانی است 28
2-4-1-4. ایثار و شهادت، میراث اولیاء است .28
2-4-1-5. ایثار و شهادت، آزادی روح است 29
2-4-1-6. ایثار و شهادت، عامل پیروزی است .29
2-4-1-7. ایثار و شهادت، سبب رهایی از زندان است .29
2-4-1-8 . شهدا از نگاه امام خمینی (ره) .30
2-4-1-8-1. ناتوانی از درک مقام شهدا .30
2-4-1-8-2. شهدا در محضر خدا 30
2-4-1-8-3. شهدا مهمان خدا 31
2-4-2. فرهنگ ایثار و شهادت در اندیشه مقام معظم رهبری (مد ظله) 32
2-4-2-1. مفهوم ایثار .32
2-4-2-2. مفهوم شهادت 33
2-4-2-3. مفهوم فرهنگ ایثار و شهادت 34
2-4-2-4. آثار و پیامدهای فرهنگ ایثار و شهادت .35
2-4-2-4-1. تقرب الهی .35
2-4-2-4-2. تقویت تلاش دسته جمعی36
2-4-2-4-3. کسب رضای الهی .36
2-4-2-4-4. حفظ و تقویت نظام اسلامی 37
2-4-2-5. فرهنگ ایثار و شهادت و نقش تربیتی آن در اندیشه مقام معظم رهبری 38
2-4-2-5-1. خون شهدا عامل مؤثر در مقاومت نسل امروز .38
2-4-2-5-2. شهدا عامل تدبیر و عبرت گیری برای نسل جوان .38
2-4-2-6. نقش دانشگاه شاهد در قبال فرهنگ ایثار و شهادت 39
2-4-2-7. فرهنگ ایثار و شهادت و تقویت بنیه علمی .39
2-4-3. فرهنگ ایثار و شهادت از نگاه استاد شهید مطهری .40
2-4-3-1. شهادت، نوعی هجرت به سوی خدا 40
2-4-3-2. مفهوم شناسی شهادت 41
2-4-3-3. جنبه های اجتماعی ایثار و شهادت 42
2-4-3-4. مقام شهید .43
2-4-3-5. منطق شهید .43
2-4-3-6. تربت شهید 44
2-5. کارکردهای فرهنگ ایثار و شهادت 45
2-5-1. ارزش آفرینی 45
2-5-2. حماسه سازی .45
2-5-3. کمال بخشی 47
2-5-4. بحران زدایی .48
2-5-5. موج آفرینی و بصیرت بخشی .50
2-5-6. عزت طلبی .51
2-5-7. انسانی بودن 52
2-5-8 . دین محوری 53
2-5-9. اخلاص و ماندگاری .54
2-5-10. عدالت طلبی .56
2-5-11. گذشت و فداکاری .56
2-5-12. آزادی خواهی .57
2-5-13. تقوا و پرهیزکاری .58
2-5-14. مقاومت و سخت کوشی 59
2-5-15. زمان شناسی .59
2-5-16. جامعیت 60
2-6. جلوه های فرهنگ ایثار و شهادت در ایران .62
2-7. نقش فرهنگ ایثار و شهادت در تقویت امنیت ملی .63
2-8 . الگوی برنامه درسی با رویکرد فرهنگ ایثار و شهادت .67
2-9. روش های تربیتی تعمیق فرهنگ ایثار و شهادت در دانش آموزان 74
2-9-1. ملموس سازی 75
2-9-2. تجربی سازی 75
2-9-3. آموزش از زبان همسالان 75
2-9-4. تصویرسازی 76
2-9-5. تطابق گفتار و کردار .76
2-9-6. آموزش گام به گام 76
2-9-7. خوشایندسازی 77
2-9-8 . بهره گیری از مثال و مصداق .77
بخش دوم : آموزش متوسطه 78
2-10. جایگاه آموزش متوسطه در نظام تعلیم و تربیت 78
2-11. اهمیت دوره متوسطه .80
2-12. ابعاد روانشناختی آموزش متوسطه .81
2-13. ابعاد جامعه شناختی آموزش متوسطه 83
2-14. جایگاه نظام اعتقادی و ارزشی جامعه در تعیین اهداف84
2-15. اصول تعیین اهداف85
2-16. هدف در آموزش و پرورش 86
2-17. اهداف مصوب دوره متوسطه .87
بخش سوم : پیشینه پژوهش 94
2-18. پیشینه در داخل کشور .94
2-19. پیشینه در خارج از ایران 109
2-20. جمع بندی .111
فصل سوم : روش شناسی پژوهش
3-1. روش پژوهش .115
3-2. جامعه پژوهش .115
3-3. روش نمونه گیری و حجم نمونه 116
3-4. ابزارهای گردآوری داده ها 117
3-5. روایی و پایایی .119
3-5-1. روایی چارچوب مفهومی 119
3-5-2. پایایی چارچوب مفهومی 119
3-5-3. روایی پرسشنامه .120
3-5-4. پایایی پرسشنامه 120
3-6. مراحل انجام پژوهش .121
3-6-1. تحلیل اسنادی .121
3-6-2. تحلیل محتوا .121
3-6-3. پیمایش121
3-7. روش تجزیه و تحلیل داده ها 122
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش
4-1. بررسی سؤال اول پژوهش .125
4-2. بررسی سؤال دوم پژوهش .126
4-3. بررسی سؤال سوم پژوهش 132
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
5-1. نتایج بررسی سؤال های پژوهش .162
5-1-1. نتایج بررسی سؤال اول پژوهش .162
5-1-2. نتایج بررسی سؤال دوم پژوهش .164
5-1-3. نتایج بررسی سؤال سوم پژوهش 165
5-2. پیشنهادهای عملی جهت کاربست یافته های پژوهش .173
5-3. عناوین پیشنهادی برای پژوهش های آتی 174
5-4. محدودیت های علمی پژوهش 175
فهرست منابع
الف) منابع فارسی 176
ب) منابع انگلیسی 187
پیوست
پیوست شماره 1 .189
پیوست شماره 2 .191
  
فهرست جداول
عنوان                                                                                                                صفحه
جدول شماره 2- 1. کارکردهای فرهنگ ایثار و شهادت 62
جدول شماره 3-1. توزیع جامعه دبیران دوره متوسطه شهر قم به تفکیک ناحیه آموزشی و جنسیت 116
جدول شماره 3-2. توزیع نمونه دبیران دوره متوسطه شهر قم به تفکیک ناحیه آموزشی و جنسیت .117
جدول شماره 3-3. چارچوب مفهومی محورها و مؤلفه های فرهنگ ایثار و شهادت 118
جدول شماره 3-4. ضریب آلفای کرونباخ هر یک از ابعاد پرسشنامه 120
جدول شماره 4-1. چارچوب مفهومی محورها و مؤلفه های فرهنگ ایثار و شهادت 125
جدول شماره 4-2. تحلیل اهداف مصوب دوره متوسطه به لحاظ میزان توجه به فرهنگ ایثار و شهادت .127
جدول شماره 4-3. توزیع فراوانی و درصد توجه به فرهنگ ایثار و شهادت به تفکیک اهداف مصوب دوره متوسطه .131
جدول شماره 4-4. توزیع فراوانی و درصد دبیران به تفکیک جنسیت 133
جدول شماره 4-5. توزیع فراوانی و درصد دبیران به تفکیک سابقه تدریس .134
جدول شماره 4-6. توزیع فراوانی و درصد دبیران به تفکیک رشته تحصیلی 135
جدول شماره 4-7. توزیع فراوانی و درصد دبیران به تفکیک سطح تحصیلات .136
جدول شماره 4-8 . توزیع فراوانی و درصد دبیران به تفکیک ناحیه آموزشی .137
جدول شماره 4-9. توزیع فراوانی و درصد و میانگین گویه های مربوط به راهکارهای آموزشی .138
جدول شماره 4-10. نتایج آزمون t تک نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی (3 = m) 140
جدول شماره 4-11. توزیع فراوانی و درصد و میانگین گویه های مربوط به راهکارهای پژوهشی 141
جدول شماره 4-12. نتایج آزمون t تک نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی (3 = m) 143
جدول شماره 4-13. توزیع فراوانی و درصد و میانگین گویه های مربوط به راهکارهای فرهنگی 144
جدول شماره 4-14. نتایج آزمون t تک نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی (3 = m) 146
جدول شماره 4-15. توزیع فراوانی و درصد و میانگین گویه های مربوط به راهکارهای هنری .147