طراحی پروسه چیـدن و بسته بنـدی توت فرنگـی
 

استاد راهنما:
 

جناب آقای دکتر محمود خان شیرازی مسعود
 

استاد مشاور:
 

جناب آقای دکتر ناصر کلینی ممقانی

چکیده:
در این پژوهش با بررسی فرآیند چیدن ،جابه جایی و بسته بندی توت فرنگی به ارائه راه کاری درست برای ارائه محصولی با کیفیت بهتر و قابلیت ماندگاری بالا برای مصرف کننده ارائه شده و با بررسی روش های موجود اقدامات لازم در جهت عرضه محصول به صورت مناسب و در خور توجه مصرف کننده با توجه به جنبه های عملکردی و استتیکی بسته پرداخته و مواد مناسب طراحی سبز برای استفاده پیشنهاد می گردد. طرح این پژوهش طراحی پروسه چیدن میوه توت فرگی از سر مزرعه کشاورزی و بسته بندی هم زمان آن است از نحوه چیدن و جلوگیری از خستگی کشاورز تا چیدن میوه با کیفیت و جایگزینی برای سطل های موجود که هم اکنون در مزارع استفاده می شود با قابلیت جلوگیری از فشار زیاد ، له شدن ، ضربه زدن،واعمال فشار میکانیکی به میوه بر اساس جابه جایی در طول مزرعه، جلوگیری از له شدن بوته ها، و قابلیت حمل به صورت کلی از مزرعه تا استفاده مصرف کننده با حداقل تماس و جابه جایی و انجام سورتینگ و درجه بندی میوه لوکس،میوه مصرف خانوار، میوه مصرف کارخانه می باشد. که با رعایت پروسه موجود میتوان شاهد محصولی با کیفیت دلخواه مصرف کننده بود که دارای ماندگاری بالاتر و از طعم و رنگ مناسبی برخوردار است.
فصل اول
1-1- بیان مسئله
توت­فرنگی با نام علمی Fragaria و از خانواده Rosaceaeمی­باشد. میوه­ توت­فرنگی شبیه توت ولی کمی درشت­تر با رنگ قرمز است. ارقام بومی توت­فرنگی ایران شامل کردستان، گیلاسی، اتابکی و دلندی و ارقام تجاری عمده شامل سلوا، کاماروسا، کوئین الیزا، پاروس، گاویتا و پاجارو می­باشد. توت­فرنگی میوه­ای فوق­العاده حساس در برابر عوامل محیطی و شرایط نگهداری بوده و به همین دلیل عمر پس از برداشت آن کوتاه و نیاز به مراقبت های ویژه دارد (علی عسگریان 1390). این محصول به دلیل داشتن رطوبت زیاد وخصوصیات فیزیکی آن بسیار فساد پذیر بوده ودر دوره برداشت وپس از برداشت بخش عمده ای از آن ضایع و غیر قابل مصرف می شود برای کاهش ضایعات این محصول باغی استان( که مقدارضایعات آن بعضآ به 35-40 در صد هم می رسد) به حداقل ممکن با بهره گرفتن از روش های صحیح برداشت و بکارگیری اصول وتکنیکهای پس از برداشت مثل سورت ودرجه بندی ،بسته بندی،سردکردن مقدماتی، حمل ونقل مناسب ونگهداری فنی قابل اهمیت می باشد(شمس الله مرادی،چوب تراشان1390). لذا بکار گیری راهکارهای عملی واصولی به همین منظور بایستی مد نظر مسئولین ،دست اندرکاران وبرنامه ریزان بخش کشاورزی قرار گیرد. سطح زیر کشت توت­فرنگی در ایران بر اساس آخرین آمارهای ارائه شده توسط سازمان خوار و بار جهانی (FAO) در حدود 2500 هکتار می­باشد که در مقایسه با سطح زیر کشت جهانی، ایران در حدود 1/0 درصد سطح زیر کشت جهانی را در اختیار داشته و از این نظر مقام بیست­و­یکم را در بین کشورهای جهان دارا می­باشد (بی­نام 2010). مناطق عمده تولید کننده این محصول در ایران به ترتیب استان­های کردستان، مازندران، گلستان، تهران و منطقه جیرفت می­باشند که بخش عمده تولید (در حدود 85 درصد) در استان کردستان صورت می­گیرد. بر اساس آمارهای ارائه شده توسط سازمان جهاد کشاورزی،% 95 درصد این محصول در فضای باز تولید می­شود و زمان عرضه به بازار در دو بازه زمانی اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد و اواسط شهریور تا اواسط آبان ماه می­باشد. هر ساله مقدار قابل توجهی از محصول توت فرنگی در مراحل چیدن وبسته بندی از بین میرود که عمده آن لهیدگی و خرابی وارد شده به محصول به علت جابه جایی و ظروف نا مناسب است.
2-1- هدف های تحقیق
هدف ارائه پروسه چیدن و بسته بندی محصول می باشد به نحوی که به ارائه محصول با کیفیت تر در بازار و عرضه آن به مشتری منجر شود.همچنین ازفساد و از بین رفتن محصول جلوگیری کند، همچنین موجب سود بیشتر و توزیع محصول با کیفیت تر به بازار می گردد.همچنین از 30% خرابی محصول به دلیل عدم بسته بندی مناسب جلوگیری می کند که با توجه به میزان سالانه محصول مبلغ قابل توجهی صرفه جویی می گردد.و موجب به وجود آمدن هویت یک محصول با کیفیت عالی می گردد. هدف طرح پیشنهادی، مکانیزاسیون زنجیره چیدن و بسته بندی توت­فرنگی است، و انتظار می­رود اجرای این طرح منجر به کاهش ضایعات، حفظ کیفیت و در نهایت افزایش عمر نگهداری محصول عرضه شده گردد.
3-1- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن
برطبق برآوردهای انجام شده توسط سازمان جهاد کشاورزی، تلفات توت­فرنگی از زمان برداشت تا زمان ارائه به بازار در حدود (%35-%40 ) درصد تولید کل این محصول در کشور می­باشد که رقم بالایی بوده و بازگو کننده ضرورت ایجاد تغییرات بنیادی در عملیات برداشت و پس از برداشت این محصول در کشور است. در این پژوهش با بررسی فرآیند چیدن ،جابه جایی و بسته بندی توت فرنگی به ارائه راه کاری درست برای ارائه توت فرنگی با کیفیت بهتر و قابلیت ماندگاری بیشتر برای مصرف کننده ارائه شده و با بررسی روش های موجود اقدامات لازم در جهت عرضه محصول به صورت مناسب و در خور توجه مصرف کننده به جنبه های عملکردی و استتیکی بسته پرداخته و مواد مناسب طراحی پایدار برای استفاده پیشنهاد می گردد.طرح