استاد راهنما:
 

دکتر جعفر بیک زاد
 

استاد مشاور:
 

دکتر علیرضاحسین پور سنبلی

فهرست مطالب:
چکیده 1
فصل اول: کلیات ‌تحقیق
مقدمه 3
بیان مسئله 4
اهمیت و ضرورت تحقیق. 6
اهداف تحقیق. 7
چارچوب نظری تحقیق. 7
مدل تحلیلی تحقیق. 8
فرضیه های تحقیق.11
قلمرو تحقیق. 12
محدودیت تحقیق. 13
تعریف مفهومی متغیرها .13
تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق. 14
فصل دوم: ادبیات تحقیق  
بخش اول : تفکر استراتژیک 17
مقدمه 17
تعریف تفکر استراتژیک.18
مدلی برای آموزش استراتژیک 19
عناصر تفکر استراتژیک 23
تفکر استراتژیک خاستگاه برنامه ریزی استراتژیک 24
تعریف برنامه ریزی استراتژیک 24
فرآیند برنامه ریزی استراتژیک. 25
خصوصیات و فواید برنامه ریزی استراتژیک 26
اجزاء مورد نیاز جهت برنامه ریزی استراتژیک 27
ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک 28
تفکر و برنامه ریزی استراتژیک 28
تفکراستراتژیک در مقابل برنامه ریزی استراتژیک 30
وابستگی و هم ترازی اساسی. 32
برخی کمبودها و محدودیتهای تفکر و برنامه ریزی استراتژیک 33
یک راه کار مناسب جهت عملکرد بهتر 34
برنامه ریزی استراتژیک طی زمان های متمادی در قالب تفکر استراتژیک تکامل یافته است 34
برنامه ریزی استراتژیک یک تفاوت اساسی را به وجود می آورد 35
چارچوب رابیک کیوب   مدلی از برنامه ریزی استراتژیک با محوریت تفکر استراتژیک 36
آیا تفکر استراتژیک با برنامه ریزی استراتژیک سازگار است؟. 37
دلایل اهمیت برنامه ریزی و تفکر استراتژیک جهت کاربرد مکملی باهمدیگر 39
فاکتورهای اساسی موفقیت دربرنامه ریزی و تفکر استراتژیک و به کارگیری آنها .40
بازنگری درباره مدیریت استراتژیک جدید. 41
جایگاه خلاقیّت و شهود در تفکر استراتژیک 42
خلاقیت استراتژیک. 43
انواع تفکر و متفکران. 46
تفکر خلاقانه و آنالیزگرا.48
خلاقیت یک عامل کلیدی در شکل گیری استراتژی می باشد. 51
تفکر شهودی و نقش و اثرات آن در تفکر استراتژیک. 51
راهکارهای شهودی کلاسیک می باشند. 55
تفکر استراتژیک بستر توسعه استراتژیک منابع انسانی در سده 21. 56
تعریف توسعه استراتژیک منابع انسانی. 57
مفهوم توسعه استراتژیک منابع انسانی و کاربردآن. 58
فرضیات و فلسفه توسعه استراتژیک منابع انسانی 59
رابطه بین برنامه های کسب وکار، برنامه های منابع انسانی و توسعه منابع انسانی 59
تفاوتهای بین آموزش سنتی و توسعه استراتژیک منابع انسانی. 61
خصوصیات توسعه استراتژیک منابع انسانی 61
ارتباط دهی توسعه منابع انسانی واستراتژی. 62
نقش فرهنگ سازمانی در توسعه تفکر استراتژیک 63
فرهنگ و مکاتب فرهنگی مدیریت استراتژیک. 64
ضرورت ارتباط بین استراتژی و فرهنگ و ساختار 67
فرهنگ سازمانی و تفکر استراتژیک. 68
تاثیر فرهنگ بر روی الگوهای شناختی. 69
ساخت فرهنگی که مشوق تفکر استراتژیک باشد 69
بخش دوم: مزیت رقابتی. 71
مقدمه. 71
مزیت رقابتی و منشأ آن. 72
انواع مزیت رقابتی. 80
جایگاه و مدل رقابتی 87
اساس ماهیت رقابت. 88
منابع یک سازمان یا شرکت چه چیزهایی می باشد؟. 89
کاربرد فناوری اطلاعات در ایجاد مزیت رقابتی. 91
مزیت رقابتی پایدار در بازارهای اینترنتی. 92
روش های شناسایی عوامل راهبردی در ایجاد مزیت رقابتی.98
روش های شناسایی عوامل داخلی راهبردی 99
الف:رویکرد زنجیره ارزش. 99
ب)رویکرد وظیفه ای. 99
دلیل توجه به منابع انسانی به عنوان عاملی برای مزیت رقابتی 100
کسب مزیت رقابتی با ایجاد سازمان یادگیرنده 106
بانک،بازاریابی و مزیت رقابتی. 108
مروری بر 5 نیروی موثر بر رقابت در صنعت بانکداری. 111
بخش سوم: تاثیرتفکر استراتژیک بر مزیت رقابتی 114
مقدمه 114
چشم انداز سیستمی و مزیت رقابتی. 114
فرضیه های محرک(فرضیه محور بودن)و مزیت رقابتی. 114
تمرکز بر قصد(نیت)و مزیت رقابتی. 115
بخش چهارم: پیشینه تحقیق. 115
الف) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور 115
ب) تحقیقات انجام شده در داخل کشور115
فصل سوم: روش تحقیق  
روش تحقیق. 118
جامعه و نمونه آماری. 119
ابزار جمع آوری اطلاعات 119
مقیاسهای پرسشنامه 122
روایی و پایایی ابزار جمع آوری اطلاعات 122
روش تجزیه و تحلیل داده های آماری. 124
بررسی نرمال بودن داده ها. 124
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات   
مقدمه 127
بخش اول. 128
توصیف آماری سؤالات پرسشنامه. 128
بخش دوم. 133
تجزیه و تحلیل استباطی داده های آماری( آزمون آماری فرضیه های تحقیق). 133
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها                                                                                                          
مقدمه 199
بحث و نتیجه گیری. 199
پیشنهادها .201
منابع و مآخذ                                                                                                                                    
Abstract.
پیوست ها .220
چکیده:
تفکر استراتژیک مهم دیدن چیزی است که که دیگران نمی بینند،کشف یک نیاز نهفته به معنای کشف یک فرصت جدید است و این مفهوم اساس نوآوری در کسب وکار به شمار می آید.منافع اصلی یک نوآوری به کسی تعلق دارد که نیازهای نهفته در محیط را زودتر از دیگران کشف کند و بهتر از دیگران به آن پاسخ گوید.تفکر استراتژیک عبارت است از: استفاده از چهارچوبهای مختلف ذهنی،که هنوز بسیاری از آنها برای بررسی و تحلیل و در نهایت تصمیم گیری موقعیتهای استراتژیک ناشناخته اند.جهان امروزی دنیای کسب و کار و تغییر است. با بررسی متون مدیریتی، می توان گرایش عمومی به تغییر مستمر را مشاهده کرد. تغییر مستمر نشانه بارز قرون بیست و بیست و یک می باشد. آلوین تافلر این روند را مرگ ثبات لقب داده است و آن را با شوک آینده در ارتباط می داند. لازمه بقاء در کسب و کار امروزی داشتن چیزی برای ارائه یا همان مزیت رقابتی است. دنیای رقابت بی رحم است و هرکس که نتواند در کمترین زمان ممکن خود را با روند تحولات سازگار نماید محکوم به فنا در محیط رقابتی امروز می باشد. اینچنین اموری، مورگان، نظریه پرداز معروف را به بحث در مورد چگونگی ایجاد و توسعه مزیتهای رقابتی جدید در کسب و کار، وا داشته است. در حالت کلی می توان گفت، مزیت رقابتی عامل بقاء و در مرحله بعدی موفقیت می باشد. تفکر استراتژیک نیز کلید دستیابی به مزیت رقابتی است.
هدف اصلی این تحقیق، بررسی میزان تفکر استراتژیک مدیران بانک تجارت و تاثیر آن بر عوامل ایجاد کننده مزیت رقابتی (منبع محور) در بانک تجارت می باشد. مدلی که در این تحقیق از آن استفاده شد مدلی ترکیبی می باشد که از ترکیب دو مدل براساس نظریات جین لیدکا و مایکل پورتر می باشد که بر پایه آن سعی گردیده که میزان تفکر استراتژیک مدیران ارشد و تاثیر آن را بر عوامل ایجاد کننده مزیت رقابتی(منبع محور) در بانک تجارت سنجیده شود. روش تحقیق حاضر از نظر روش ،پیمایشی واز حیث هدف، کاربردی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر مدیران ارشد بانک تجارت می باشد که تعداد آنها 46 نفر است .از 46 نفر حاضر 3نفر امکان جوابگویی نداشتندو بخاطر این وضعیت جامعه آماری 43 نفر می باشد، با توجه به محدود بودن حجم جامعه آماری ، کل جامعه آماری به عنوان جامعه مورد بررسی در نظر گرفته شده است. جهت جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه تفکر استراتژیک و مزیت رقابتی(منبع محور) استفاده شد. در این تحقیق برای تعیین روایی ابزار جمع آوری اطلاعات از روایی نمادی یا صوری استفاده گردید. برای آزمون پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. براساس این روش با یک مطالعه مقدماتی روی 30 کارمند در حوزه جامعه مورد بررسی و با بهره گرفتن از نرم افزار آماری spss میزان پایایی سؤالات تفکر استراتژیک و عوامل ایجاد کننده مزیت رقابتی (منبع محور) بترتیب 867/0 و 933/0 بدست آمد. برای آزمون تاثیر هر متغیر مستقل بر متغیر وابسته این فرضیه ­ها از آزمون رگرسیون استفاده شده است. نتایج حاصل بیانگر آن است که اغلب ابعاد تفکر استراتژیک بر روی برخی از ابعاد عوامل ایجاد کننده مزیت رقابتی(منبع محور) در بانک تجارت تأثیر مثبت داشتند.
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
در محیطی که ویژگی آن، پیچیدگی و تغییر مستمر است، گفته می شود که ظرفیت نوآوری و تفکراستراتژیک واگرا، بسیار بیشتر از برنامه‌ریزی استراتژیک محافظه کارانه و همگرا، به عنوان هسته مرکزی خلق مزیت رقابتی به حساب می آیند. اما به نظر می رسد هم تفکر استراتژیک و هم برنامه ریزی استراتژیک هر دو نیاز امروزی سازمانها باشند. باوجود محیط غیر قابل پیش بینی و به شدت پیچیده و رقابتی، ظرفیت تفکر استراتژیک خلاقانه و واگرا در سطوح چندگانه سازمانی، به عنوان هسته مرکزی خلق و حفظ مزیت رقابتی،حساب می آید(Lietdka,1998,p.32). تفکراستراتژیک فرآیندی خلاقانه و واگرا بوده و با چشمانداز و دورنمای طراحی شده توسط رهبران سازمان مرتبط است این امرمستلزم فراتر رفتن اندیشه مدیران از عملیات روزمره