استاد راهنما:
 

جناب آقای دکتر محسن شفیعی نیک آبادی

فهرست مطالب:
فصل اول کلیات تحقیق 1
1-1- مقدمه 2
1-3- اهمیت و ضرورت موضوع 7
1-4- اهداف تحقیق. 10
1-5- سوالات تحقیق. 10
1-6- فرضیه های تحقیق. 11
1-7- جامعه و نمونه آماری تحقیق. 11
1-9- نوع تحقیق. 12
1-10- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژگان تحقیق. 12
1-10-1- شخصیت. 12
1-10-2-روان رنجوری. 13
1-10-3-برون گرایی. 13
1-10-7- اعتیاد به اینترنت. 15
1-10-8- تمایل استفاده از اینترنت. 16
فصل دوم ادبیات تحقیق. 19
2-1- مقدمه 21
2-2- شخصیت (تعاریف و نظریه ها ). 22
2-3- نظریه ویژگی های شخصیت. 24
2-4- سه بعد شخصیت آیزنک. 24
2-5- 16عامل شخصیت ریموند کاتل 26
2-6- نظریه پنج عامل شخصیت. 27
2-7- رویکرد صفات. 27
2-8- رویکرد یادگیری اجتماعی. 31
2-9- رویکرد پدیدار شناختی (نظریه ی انسان گرا ). 36
2-10- شبکه جهانی اینترنت. 38
2-11- ویژگی های کار کردی اینترنت. 39
2-12- اعتیاد 40
2-13- اعتیاد به اینترنت. 41
2-14- تشخیص اعتیاد به اینترنت. 42
2-15- نشانه هایی از اعتیاد به اینترنت. 43
2-16- مراحل اعتیاد به اینترنت. 43
2-17- تاریخچه بحث اعتیاد به اینترنت. 43
2-18- دیدگاه ها و نظریه ها در تبیین اعتیاد اینترنتی و پیامد های آن 46
2-19- پیامد های اعتیاد اینترنتی. 49
2-20- تمایل استفاده از اینترنت. 50
2-21- مولفه های تمایل استفاده از اینترنت. 50
2-22- پیشینه تحقیق. 52
2-22-1- تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 52
2-22-2- تحقیقات انجام شده در خارج کشور .54
2-23- جمع بندی تحقیقات انجام شده در پیشینه 58
2-24 مدل مفهومی تحقیق. 60
فصل سوم روش تحقیق. 61
3-1- مقدمه 62
3-2- هدف تحقیق. 63
3-3- موضوع تحقیق. 63
3-4- روش تحقیق. 63
3-5- قلمرو تحقیق. 64
3-5-1- قلمرو زمانی. 65
3-5-2- قلمرو مکانی. 65
3-5-3- قلمرو موضوعی. 65
3-6- جامعه آماری. 65
3-7- نمونه آماری و روش نمونه گیری. 66
3-8- ابزار گردآوری داده ها. 67
3-9- روایی و پایایی ابزار گردآوری داده. 68
3-9-1- روایی پرسشنامه 68
3-9-2- پایایی پرسشنامه 69
3-10-روش های آماری مورد استفاده. 71
3-10-1-آمار توصیفی. 71
3-10-2-آمار استنباطی. 71
3-11-متغیرهای تحقیق. 72
3-12- نتیجه گیری. 73
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها. 74
4-1- مقدمه 76
4-2- آمار توصیفی. 77
4-2-1- جنسیت پاسخ دهندگان 77
4-2-2- سن پاسخ دهندگان 77
4-2-3- رشته های تحصیلی پاسخ دهندگان. 78
4-2-4- میزان تحصیلات پاسخ‌دهندگان. 79
4-3- آمار استنباطی. 79
4-3-1- آزمون کفایت نمونه گیری. 80
4-3-2- آزمون نرمال بودن متغیرهای پژوهش. 81
4-3-3- وضعیت متغیر های پژوهش 82
4-3-4- بررسی مدل های اندازه گیری متغیرهای پژوهش. 83
4-3-4-1- تحلیل عاملی تأییدی. 84
4-3-4-1-1- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر تمایل استفاده از اینترنت 85
4-3-4-1-2- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم متغیر تمایل استفاده از اینترنت. 89
4-3-3-1-3- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر ویژگی های شخصیتی. 91
4-3-4-1-4- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم متغیر ویژگی های شخصیتی 95
4-3-4-1-5- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر اعتیاد اینترنتی 97
4-3-4- همبستگی متغیرهای پژوهش 102
4-3-5- آزمون فرضیات پژوهش 103
4-4- جمع بندی. 107
فصل پنجم بحث نتیجه گیری و پیشنهادات. 110
5-1- مقدمه 109
5-2- یافته های تحقیق. 109
5-2-1- یافته های توصیفی. 109
5-2-2- یافته های آزمون فرضیات تحقیق با بهره گرفتن از مدل معدلات ساختاری و تکنیک تحلیل مسیر110
5-2-2-1- آزمون فرضیات اصلی. 110
5-3- بحث در مورد یافته های تحقیق. 111
5-4- پیشنهادات کاربردی. 113
5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی. 114
5-6- محدودیت های تحقیق. 114
منابع 116
منابع انگلیسی. 120
پیوست. 123
چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک شخصیتی پنج عاملی، اعتیاد اینترنتی و تمایل استفاده از اینترنت صورت گرفته است که دانشگاه سمنان به عنوان مورد مطالعه برای این منظور انتخاب گردید. روش تحقیق از نوع توصیفی(غیر آزمایشی) و از نوع پیمایشی می باشد و با بهره گرفتن از داده های به دست آمده به بررسی روابط احتمالی بین ابعاد پنچ گانه ی شخصیت به عنوان متغیر مستقل، اعتیاد اینترنتی به عنوان متغیر وابسته و تمایل استفاده از اینترنت به عنوان متغیر میانجی می پردازد. جامع آماری کلیه دانشجویان دانشگاه سمنان هستند روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای می باشد و حجم نمونه نیز با بهره گرفتن از فرمول کوکران مشخص شده است. برای انجام این پژوهش از سه پرسشنامه استفاده گردید. برای ارزیابی پنج عامل شخصیت( برونگرایی، روان رنجوری، گشودگی نسبت به تجربه، سازگاری و وظیفه شناسی)از پرسشنامه پنج عاملی ویژگی های شخصیتی نئو ( 60 ماده ای)،و به منظور سنجش اعتیاد اینترنتی از پرسشنامه ی یانگ(1998)و برای تعیین تمایل استفاده از اینترنت از پرسشنامه اسلانبای(2008)استفاده گردید. هر سه پرسشنامه استاندارد بوده و مجددا نیز روایی آن ها با اضهار نظر اساتید و صاحب نظران محترم تائید شد و پایایی آن ها نیز با بهره گرفتن از معیار آلفای کرونباخ به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزاری اس پی اس اس و لیزرل با اعمال آزمون های مدل معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تائیدی، با توجه به فرضیات تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که پنج عامل شخصیت برای مناسب بودن سنجش شخصیت تائید شدند و همچنین مولفه های تمایل استفاده از اینترنت در تعیین تمایل به اینترنت تائید شدند و شاخص های اعتیاد اینترنتی نیز در نمونه تائید شدند.نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بین ویژگی های شخصیتی و اعتیاد اینترنتی و بین اعتیاد اینترنتی و تمایل استفاده از اینترنت رابطه معنادار وجود دارد اما وجود رابطه معنادار بین ویژگی های شخصیتی و تمایل استفاده از اینترنت تائید نشد.
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
اینترنت به عنوان ترکیبی از منابع و فناوری است که انتظار می رود به عنوان زیرساختها و تسهیلاتی برای خدمت کردن در نظر گرفته شود.وابستگی گسترده به اینترنت برای فعالیتهایی متنوع و روزمره شامل ارتباطات ، همکاری های شغلی ، معاملات تجاری ، سرگرمی و آموزش وجود دارد و استفاده غیر مسئولانه از این منبع ارتباطی تهدیدی بزرگ برای جامعه محسوب می شود (سهرابی و خانلری، 1388(.
انقلاب الکترونیک، انفجار اطلاعات و انقلاب رایانه ای تفاوت های کمی و کیفی بسیاری در جهان نسبت به دو دهه ی پیش با خود به همراه آورده است. اینترنت قبل از آنکه در دسترس عموم قرار گیرد (قبل از سال 1990) بیشتر به عنوان وسیله ای برای مکاتبات محرمانه برای دستیابی به روابط مطرح بود. سپس به صورت وسیعی رشد کرد و تبدیل به وسیله ای ضروری در زندگی ما گردید (یونگ، 1998).
ایوان گلدبرگ[1] ، روان پزشکی از دانشگاه کلمبیا، اولین بار اختلال اعتیاد به اینترنت را در جولای 1995 مطرح کرد و واژه اعتیاد به اینترنت را ابداع و معیارهای تشخیصی آن را ثبت کرد (گونزالز،2008).
در سالهای اخیر مطالعات شیوع اعتیاد به اینترنت را بین 3/0 % تا 22% گزارش کرده اند. همچنین اعتیاد به اینترنت با فوبی اجتماعی و اختلال کمبود توجه همراه با بیش فعالی ، اختلال دو قطبی، مشکلات در روابط بین فردی، اختلال اضطرابی و تکانه ای، خودکشی و پرخاشگری، افسردگی، برانگیختگی بالا در ارتباط بوده است. از طرفی برخی مطالعات با بررسی مشخصات دمو گرافیک به عنوان متغیر های پیش بینی کننده اعتیاد به اینترنت، شانس جنسیت، سن ، بیکاری و تاهل را موثر دانسته اند. متغیر دیگری که برخی مطالعات در ارتیاط با اعتیاد به اینترنت بررسی نموده اند، ویژگیهای شخصیتی کاربران می باشد که خصوصیاتی مانند کمرویی، تکانشی بودن، تنهایی، اضطراب، افسردگی، صفات روان نژندی( اضطراب، خشم و کینه، خلق افسرده، شرم، تکانشی بودن، آسیب پذیری در برابر استرس) خشونت و پرخاشگری، سبک شخصیتی درون گرایی، احترام به خود پایین، احساسات نا پایدار و خیال پردازی، دنبال تازگی بودن، اجتناب از آسیب و کاهش وابستگی به پاداش، برون گرایی و باز بودن تاثیر گذار است(ویلدت و پائوتزینک[2]،2007). در سال های اخیر توجه زیادی به رابطه بالقوه میان ویژگی های شخصیتی و اعتیاد اینترنتی صورت گرفته است.از آنجا که این ویژگی ها زیربنای نظام رفتاری افراد را تشکیل می دهند،پرداختن به این مقوله می تواند جنبه های خاصی از عملکرد افراد را روشن سازد.
هدف کلی این مطالعه به دنبال بررسی تاثیر اعتیاد به اینترنت بر ویژگیهای شخصیتی با تاکید بر تمایل استفاده از اینترنت در بین دانشجویان دانشگاه سمنان می باشد.
1-2- تعریف موضوع و بیان مسئله
به طور کلی اعتیاد به اینترنت را می توان به عنوان” نوعی استفاده از اینترنت که می تواند مشکلات روانشناختی، اجتماعی، درسی و یا شغلی در زندگی فرد ایجاد کند،” تعریف کرد( گونزالز[3]،2008).
اعتیاد به اینترنت یا وابستگی رفتاری به اینترنت صرف نظر از اینکه آن را یک بیماری یا آسیب روانی یا معضل اجتماعی بدانیم پدیده ای است مزمن ، فراگیر و عود کننده که با صدمات جدی جسمانی ، مالی ، خانوادگی ، اجتماعی و روانی همراه است. رایج ترین اصطلاح” اعتیاد به اینترنت” است که نوعی وابستگی رفتاری به اینترنت ایجاد می کند. انجمن روان پزشکی آمریکا اعتیاد به اینترنت را یک الگوی استفاده از اینترنت که موجب اختلال عملکردی شده و با حالات ناخوشایند درونی در حلول یک دوره ی دوماهه همراه باشد تعریف کرده است و برای تشخیص آن هفت ملاک ارائه کرده