استاد راهنما:
 

دکتر سعید خیرخواه

فهرست مطالب:
مقدمه. 1
فصل اول: کلیات. 2
1-1- بیان مسأله. 3
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق 3
1-3- پیشینه تحقیق 3
1-4- اهداف تحقیق 3
1-5- سوالات تحقیق 4
1-6- فرضیه تحقیق 4
فصل دوم:  نگاهی به موقعیت و جایگاه زن. 5
2-1- بخش اول. 6
2-1-1- نگاهی به جایگاه زن در ایران پیش از اسلام. 6
2-1-2- حقوق و اختیارات زنان در عصر هخامنشیان. 8
2-1-3- ازدواج و زناشویی در ایران باستان. 9
2-1-4- ازدواج با محارم. 9
2-2- زن در مادر سالاری یا مادر شاهی 10
2-2-1- انواع ازدواجهای ساسانی 13
2-5- طلاق زن در ایران باستان. 14
2-3- سیمای زن در شاهنامه فردوسی 15
2-4- زن در اساطیر ایران. 18
2-4-1- اسطوره­های اهورایی 18
2-4-2- اسطوره­های اهریمنی 19
بخش دوم: جایگاه زن در اسلام. 21
2-2-1- جایگاه زن در اسلام. 22
2-2-2- زن در قرآن. 24
2-2-3- زنان صدر اسلام. 31
2-2-4- زن از نقطه نظر اندیشمندان. 34
2-2-5- فلسفه اسلام درباره حقوق خانوادگی 35
2-2-6- مهر و نفقه. 39
2-2-7- علل پیدایش چند همسری 41
2-2-8- اشکالات و معایب چند همسری 41
بخش سوم: زن از نگاه فرهنگ غرب. 42
3-1- زن از نگاه فرهنگ غرب. 43
2-3-1- فمینیسم و سابقه آن. 43
2-3-2- خود آگاهی فمینیستی 46
2-3-3- زنان و جایگاه زنان در جامعه کهن بدوی 48
2-3-4- نظرات انگلس در مورد ویژگی های جامعه بدوی 48
2-3-5- زن از دیدگاه سفرنامه نویسان فرنگی 51
بخش چهارم:  جایگاه زن در عصر مشروطیت (نگاهی گذرا به موقعیت اجتماعی، فرهنگی و ادبی زن در نهضت مشروطه) 53
2-4-1- جایگاه زن در عصر مشروطیت (نگاهی گذرا به موقعیت اجتماعی، فرهنگی و ادبی زن در نهضت مشروطه) 54
2-4-2- نگاهی گذرا به مسائل زنان در عصر مشروطه. 58
2-4-3- تصویر زن در شعر شاعران مشروطه. 69
فصل سوم: ادبیات مشروطه. 74
3-1- مقدمه: ادبیات عصر مشروطه. 75
3-1-1- ویژگی های شعر دوره مشروطه. 75
3-1-2- موج های شعری در دوران مشروطه. 75
3-1-3- حوزه­های مختلف شعری 76
3-2- مروری بر زندگی نامه میرزاده عشقی 78
3-3- مروری بر زندگی نامه ایرج میرزا 83
3-4- مروری بر زندگی نامه عارف قزوینی 87
3-4-1- شعر و تصنیف عارف. 88
فصل چهارم: پیکره اصلی ـ متن اصلی 91
بررسی جایگاه زن در آثار شاعران عصر مشروطه .
4-1- مقدمه. 92
4-2- بخش اول: زن در شعر میرزاده عشقی 94
4-3- بخش دوم: زن در شعر ایرج میرزا 120
4-4- بخش سوم: زن در شعر عارف قزوینی 145
فصل پنجم: برآیند نتیجه گیری و تحلیل کلی نظرات سه شاعر و مقایسه آنها 167
5-1- برآیند نظرات مثبت یا منفی میرزاده عشقی در باب زن. 168
5-2- برآیند نظرات مثبت یا منفی ایرج میرزا در باب زن. 170
5-3- برآیند نظرات مثبت یا منفی عارف قزوینی در باب زن. 172
5-4-  نتیجه گیری و مقایسه نظرات سه شاعر در مورد زن. 174
فهرست واژگان: 175
فهرست اعلام: 177
فهرست منابع و مآخذ. 183
Abstract 186
چکیده:
رساله حاضر ضمن معرفی جایگاه زنان و بررسی شخصیت آنان در ایران باستان، در عصر هخامنشیان، ساسانی، اسلام، غرب و عصر مشروطیت می­کوشد تا جایگاه ادبیات زنانه را در شعر عصر مشروطیت و در دیوان شاعران (میرزاده عشقی، ایرج میرزا، عارف قزوینی) تبیین کند و در قالب مباحثی جداگانه به بررسی نقش زن در اساطیر ایران باستان و متون کهن مبادرت می­ کند همچنین در حاشیه­ی بررسی اشعار شاعران به بررسی جنبه­های نگرش زن سالارانه، فمینیسم، ستایش و نکوهش بانوان، حضور گرم و گسترده آنان همپای مردان پرداخته، و حقوق زنان و نقش آنان در تحولات عصر مشروطه به تصویر کشیده شده است.
مقدمه
در فرهنگ واژگان زبان فرانسه (femme) به معنای موجود انسانی با جنسیت مونث یعنی زن است ریشه­ این کلمه، لاتین بوده (femmena) خوانده می­شود.
در فرهنگ (Robert) این کلمه این گونه توصیف شده است: موجودی انسانی که کودک را در خود پرورش داده و به دنیا تقدیم می­ کند؛ کلمات دیگر از خانواده این کلمه که از زبان لاتین وارد زبان فرانسه شده ­اند عبارت­اند از:
(femmelle) با ریشه­ لاتینی (femininus) به معنی خصوصیات زنانه.
نشانه­ های فمینیسم در شعر و ادبیات فارسی بسیار است اما نگاه فمینیستی به زن در عصر مشروطیت بیشتر به چشم می­خورد شاعران عصر مشروطه که به دنبال تجدد و زن سالاری و زن مداری بودند. مایل بودند زن را با آزادی عمل و نوگرایی آشنا کنند و حقوقی که از او گرفته شده است به او برگردانند.