عنوان:
 

تأ ثیر فرهنگ سازمانی بر میزان گرایش به معنویت در محیط کار
 

(مطالعه موردی: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم )
 

استاد راهنما
 

دکتر محمد رضا عسگری

فهرست مطالب
چکیده ‌أ
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه. 2
1-1- بیان مسأله. 3
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق 5
1-3- اهداف تحقیق 7
1-3-1- هدف اصلی 7
1-3-2- اهداف فرعی 7
1-4- فرضیه های تحقیق 7
1-4-1-فرضیه های اصلی 7
1-4-2-فرضیه های اخص. 7
1-5-  قلمرو تحقیق 8
1-5-1-قلمرو موضوعی 8
1-5-2- قلمرو مکانی 8
1-5-3- قلمرو زمانی 8
1-6-  روش شناسی تحقیق 9
1-6-1- نوع تحقیق از نظر هدف: 9
1-6-2- نوع تحقیق از نظر روش: 9
1-7- جامعه آماری و حجم آن : 9
1-8- بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری : 9
1-9- روش گرد آوری اطلاعات : 10
1-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : 11
1-11- تعریف متغیرهای تحقیق 11
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه. 14
2-1- بخش اول : فرهنگ سازمانی 15
2-1-1- واژه شناسی فرهنگ و کابرد آن: 16
2-1-2- تعریف فرهنگ 16
2-1-3- مفهوم فرهنگ: 17
2-1-4- ویــــژگیهای فـــــــرهنگ 17
2-1-5- تعــــریف سازمان. 18
2-1-6- مفهــــوم فــــرهنگ ســـازمـــان. 19
2-1-7- تعریف فرهنگ سازمانی: 20
2-1-8- ویــــژگیهای فــــرهنگ سازمانـــی 21
2-1-9- عوامل و اجــــزاء فـــــرهنگ سازمانی 23
2-1-10- چگونگــــی شکل‌گیری و تداوم فـــرهنگ سازمانی 25
2-1-11- اهمیت شناخت فرهنگ برای سازمان ها: 26
2-1-12- کارکردهای فرهنگ سازمانی: 27
2-1-13- ریشه های فرهنگ سازمانی 28
2-1-14- انواع فرهنگ سازمانی: 29
2-1-15- تفاوت فرهنگ سازمانی و جو سازمانی: 29
2-1-16- الگوها ومدل تبیین شناخت فرهنگ سازمانی: 30
2-1-16-1- مدل کویین و گارث 30
2-1-16-2- مدل استیفن رابینز. 30
2-1-16-3- الگوی ویلیام اوچی: 31
2-1-16-4- الگوی پارسونز: 31
2-1-16-5- الگوی میلر. 31
2-1-16-6- الگوی سیت وین و استرینگر: 32
2-1-16-7- الگوی پیترز و واترمن: 32
2-1-16-8- مدل هافستد: 32
2-1-16-9- مدل دنیسون: 33
2-1-16-9-1- درگیرشدن در کار (فرهنگ مشارکتی): 34
2-1-16-9-2- ثبات و یکپارچگی (فرهنگ بورکراتیک): 35
2-1-16-9-3- انطباق پذیری (فرهنگ کارآفرینانه): 35
2-1-16-9-4- رسالت (فرهنگ مأموریتی): 36
2-1-16-9-5- طیف های ثابت- منعطف و تمرکز داخلی- خارجی 37
2-2- بخش دوم: معنویت در کار. 38
2-2-1- مفاهیم معنویت 38
2-2-2- دین و معنویت 40
2-2-3- اخلاق و معنویت 42
2-2-4- جنبه های معنویت 43
2-2-4-1- جنبه های درونی 44
2-2-4-2- جنبه های تلفییقی 44
2-2-4-3- جنبه های بیرونی 44
2-2-5- نیازهای معنوی کارکنان و ظهورپارادایم معنویت در محیط کار. 45
2-2-6- مفاهیم معنویت در کار. 46
2-2-7- رویکردها و پاردایم های معنویت در محیط کار از دیدگاه محققان مختلف. 48
2-2-7-1- دیدگاه اول. 48
2-2-7-1-1- رویکرد درون گرا/ متافیزیکی 48
2-2-7-1-2- رویکرد دینی 49
2-2-7-1-3- رویکرد اگزیستانسیالیستی/ سکولار. 50
2-2-7-1-4- رویکرد مخالفان معنویت 50
2-2-7-2- دیدگاه دوم 52
2-2-7-3- دیدگاه سوم 52
2-2-8- مزایای معنویت در محیط کار. 53
2-2-9- ویژگی های معنویت در کار و محیط کار. 54
2-2-10- پیش فرضهای معنویت در کار. 55
2-2-11- عناصر مهم معنویت در محیط کار. 56
2-2-12- تبدیل محیط کار به نوعی محیط کار معنوی 57
2-2-13- دلایل احتمال تغییر محیط کار غیر معنوی به محیط کار معنوی 58
2-2-14- عوامل تقویت کنند معنویت در محیط کار. 59
2-2-15- تشویق و پرورش معنویت در محیط کار. 60
2-2-16- ابعاد معنویت در محیط کار. 61
2-2-17- مدل معنویت در کار ارائه شده توسط میلیمن. 63
2-3- بخش سوم: پیشینه تحقیق 65
2-3-1- پیشینه داخلی 66
2-3-1-1- فرهنگ سازمانی 66
2-3-1-2- معنویت در محیط کار. 68
2-3-2- پیشینه خارجی 69
2-3-2-1- فرهنگ سازمانی 69
2-3-2-2- معنویت در محیط کار. 70
2-4- بخش چهارم: جمع بندی و مدل پژوهشی تحقیق 70
فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق
مقدمه. 72
3-1- روش شناسی تحقیق 72
3-2- جامعه آماری 73
3-3 – نمونه آماری 73
3-4- روش گردآوری داده ها 74
3-5- ابزار سنجش تحقیق 75
3-6- روایی وپایایی پرسشنامه. 76
الف) روایی(اعتبار) 76
‌ب) پایایی (قابلیت اعتماد) 77
3-7- متغیرهای پژوهش. 78
3-8- روش های آماری مورد استفاده 79
3-9- جمع بندی 79
فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه. 81
4-2- آمار توصیفی 82
4-2-1- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر جنسیت 82
4-2-2- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر میزان تحصیلات 83
4-2-3- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر سابقه کار. 84
4-2-4- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده ازنظر تأهل. 85
4-2-5- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر وضعیت استخدام 86
4-2-6- متغیرهای تحقیق 87
4-3- آزمون پیرسون. 88
4-4- آزمون ANOVA. 89
4-5- آزمون دوربین – واتسون. 90
4-6- آزمون هم خطی 91
4-7- آزمون فرضیه های تحقیق 94
4-7-1- فرضیه فرعی اول. 94
4-7-2- فرضیه فرعی دوم 95
4-7-3- فرضیه فرعی سوم 96
4-7-4- فرضیه فرعی چهارم 97
4-7-5- فرضیه فرعی پنجم 98
4-7-6- فرضیه فرعی ششم 99
4-7-7- فرضیه اصلی 100
4-8- سایر یافته های تحقیق 101
4-8-1- سنجش وضعیت موجود متغیرهای تحقیق 101
4-8-2- آزمون T دو جامعه مستقل. 104
4-8-3- آزمون فریدمن. 106
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه. 110
5-2- خلاصه تحقیق 110
5-3- تحلیل نتایج تحقیق 112
5-3-1- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی 112
5-3-2- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از آزمون پیرسون. 113
5-3-3- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از فرضیات تحقیق 113
5-3-3-1- نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول. 113
5-3-3-2- نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم 114
5-3-3-3- نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم 114
5-3-3-4- نتایج حاصل از فرضیه فرعی چهارم 115
5-3-3-5- نتایج حاصل از فرضیه فرعی پنجم 115
5-3-3-6- نتایج حاصل از فرضیه فرعی ششم 116
5-3-3-7- نتایج حاصل از فرضیه اصلی 116
5-3-4- نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای 117
5-3-5- نتایج حاصل از آزمون T دو جامعه مستقل. 118
5-4- پشنهادها 119
5-4-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج به دست آمده از تحقیق 119
5-4-2- ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی 119
5-5- موانع و محدودیتهای تحقیق 120
پیوست ها
پیوست شماره 1، پرسشنامه مورد استفاده 122
پیوست شماره 2، نتایج خروجی های نرم افزار spss. 127
فهرست منابع
منابع فارسی : 155
منابع لاتین 159
چکیده انگلیسی 160
چکیده
فرهنگ سازمانی به‌عنوان مجموعه‌ای از باورها و ارزشهای مشترک بر رفتار و اندیشۀ اعضای سازمان اثر می‌گذارد و می‌توان نقطه شروعی برای حرکت و پویایی و یا مانعی در راه پیشرفت به شمار آید. فرهنگ سازمانی از اساسی‌ترین زمینه‌های تغییر و تحول در سازمان است. از جمله موضوعاتی که امروزه به طور وسیعی، در پاسخ به محیط های متلاطم و پیچیده در سازمان ها به آن توجه می شود معنویت و اخلاق است. سازمان‌ها برای دستیابی به موفقیت و رقابت با دیگر سازمان‌ها نیازمند منابع انسانی متعهد و دارای انگیزه‌ هستند. نیروهایی که افزون بر انجام وظایف محوله، خود را وقف سازمان نموده و برای تحقق اهداف آن از هیچ تلاشی دریغ نورزند.
به منظور سنجش متغیرهای تحقیق، داده­های مورد نیاز از طریق 2 پرسشنامه فرهنگ سازمانی و پرسشنامه معنویت در محیط که هر کدام به صورت طیف لیکرت می باشد و بین 124 نفر از کارکنان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم با درنظرگرفتن روش نمونه گیری تصادفی ساده توزیع شده است، جمع­آوری شده ­اند. لذا تحقیق حاضر پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی است. نتایج تحلیل آماری و بررسی متغیرهای تحقیق نشان داد که در سطح کلی رابطه مثبت و موثری بین فرهنگ سازمانی با میزان گرایش به معنویت وجود دارد؛ همچنین بین ابعاد فرهنگ سازمانی با  معنویت در محیط کار رابطه معناداری مشاهده شده است. بنابراین با توجه به اینکه در تمامی موارد ضریب همبستگی آزمون دارای علامت مثبت می­باشد، در نتیجه می­توان بیان نمود که این روابط از نوع مستقیم می­باشد و می توان با تقویت هر یک از ابعاد فرهنگ سازمانی می توان میزان گرایش به معنویت در محیط کار را نیز بهبود بخشید.
واژگان کلیدی: فرهنگ سازمانی، معنویت در محیط کار
 
«فضایل کوچک در نزد عوام جلب تحسین می کند و فضایل متوسط باعث تحقیرشان می شود و فضایل عالیه را هیچ درک نتوانند کرد»
فرانسیس بیکن
مقدمه
فرهنگ سازمانی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. به دنبال نظریات و تحقیقات جدید در