چکیده
مهاجران موضوع اصلی شاخه جدیدی از حقوق بین الملل به نام حقوق بین الملل مهاجرت می باشند. براساس تعریف سازمان ملل متحد کسانی که در کشوری غیر از کشور متبوع خود به قصد اقامت برای مدتی بیش از دوازده ماه استقرار می نمایند مهاجر می باشند. علل اصلی مهاجرت ها عوامل دافعه و جاذبه در کشورهاست. مهاجرت ابعاد مثبت و منفی بسیاری برای کشورها دارد. از یکسو مهاجران می توانند برای کشورها سودمند باشند و از سوی دیگر برخی کشورها آن ها را به عنوان یک تهدید برای خود می دانند. حمایت از مهاجران در حقوق بین الملل در راستای حمایت اسناد بین المللی و سازمان های بین المللی مورد توجه می باشد. از این جهت که مهاجران نیز افراد بشری بوده و از حقوق و آزادی هایی برخوردارند، تکالیف و مسئولیت های دولتها مطرح می گردد. نخستین حق مهاجران حق آزادی تردد و جابجایی است که در اسناد مختلف حمایت گردیده است. در مدیریت مهاجرت ارتباط متقابل دولتها و مهاجران مد نظر می باشد. هر چند دولتها به مثابه حاکمیت ملی حق حفظ منافع خود را دارند، اما اعمال هر گونه تبعیض و نژادپرستی علیه مهاجران خلاف مقررات بین المللی از جمله حقوق بین الملل بشر می باشد. به محض ورود مهاجران کشور میزبان مکلف به رعایت و حمایت از حقوق مهاجران است. سیاست های جدی و سخت کشورها نه تنها از جمعیت مهاجران نمی کاهد، بلکه در مقابل حمایت های بین المللی می تواند عاملی بازدارنده برای ارتکاب برخی جرائم مربوط به مهاجرت باشد. بنابراین تنها اعمال سیاست های کنترل و سخت در خصوص مهاجران نمی تواند امنیت و منافع دولتها را تضمین کند. از این جهت دولتها با متعهد شدن به اسناد بین المللی و در همین چارچوب بایستی سیاست ها و برنامه های خود را تدوین نمایند. در حقیقت پذیرش مهاجران و توجه به آثار مثبت و سازنده مهاجرت های بین المللی از دیدگاه های مهاجرستیزی کاسته و سبب می شود حقوق بشر این گروه آسیب پذیر در سطح بین المللی و داخلی رعایت گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:مقدمه
مبحث اول: تعریف مهاجران، تاریخچه و علل مهاجرت. 12
گفتار اول: تعریف مهاجران. 13
گفتار دوم: تاریخچه مهاجرت. 15
گفتار سوم: علل مهاجرت 16
مبحث دوم: مهاجرت از دیدگاه حقوق بین الملل و
آثار بین المللی ناشی از آن 18
گفتار اول: مهاجرت از دیدگاه حقوق بین الملل. 18
گفتار دوم : آثار بین المللی ناشی از مهاجرت. 20
مبحث سوم: بررسی اجمالی اسناد و سازمانهای بین المللی
در زمینه حمایت از حقوق مهاجران 22
گفتار اول: بررسی اجمالی اسناد بین المللی
در زمینه حمایت از حقوق مهاجران. 22
بند اول: اسناد حقوق بشری عام. 23
الف) اعلامیه جهانی حقوق بشر. 23
ب) میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی. 23
ج) میثاق بین المللی حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی 23
بند دوم: اسناد حقوق بشری خاص 24
الف) کنوانسیون بین المللی حمایت از تمام کارگران مهاجر و خانواده آنان. 24
ب) کنوانسیون مربوط به وضعیت پناهندگان 24
ج) اعلامیه پناهندگی سرزمینی 24
د) پروتکل علیه قاچاق مهاجران از طریق خشکی، دریا و هوا. 25
بند سوم: سایر اسناد بین المللی. 25
عنوان صفحه
الف) اعلامیه حقوق بشر افرادی که اتباع دولتی که در آن زندگی
می کنند نیستند 25
ب) کنوانسیون بین المللی علیه جرائم سازمان یافته فراملیتی 25
ج) کنوانسیون بین المللی هواپیمایی کشوری 26
د) اعلامیه جهانی حقوق مردمان بومی 26
گفتار دوم: بررسی اجمالی سازمانهای بین المللی
در زمینه حمایت از حقوق مهاجران. 26
بند اول: سازمان های بین المللی دولتی. 27
الف) سازمان بین المللی مهاجرت 27
ب) سازمان بین ­المللی کار 27
ج) کمیسیون جهانی مهاجرت بین المللی. 28
د) کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امورپناهندگان 28
بند دوم: سازمان های بین المللی غیر دولتی 29
الف) عفو بین الملل. 29
ب) کمیسیون بین المللی مهاجرت کاتولیک. 29
ج) مرکز بین المللی مهاجرت و سلامت 30
د) مؤسسه بین المللی حقوق بشردوستانه 30
نتیجه گیری 30
فصل دوم : نظام حقوقی بین المللی حاکم بر حمایت از مهاجران
مقدمه. 34
مبحث اول: حمایت از مهاجران در چارچوب اسناد بین المللی 35
گفتار اول: حمایت از مهاجران در چارچوب اسناد بین المللی حقوق بشری. 35
بند اول: حمایت از مهاجران در چارچوب اسناد بین المللی حقوق بشری عام. 36
الف) اعلامیه جهانی حقوق بشر 36
ب) میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 38
ج) میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی 40
د) کنوانسیون بین المللی حذف تمام اشکال تبعیض علیه زنان. 41
ه) کنوانسیون حقوق کودک. 43
و) کنوانسیون بین المللی حذف تمام اشکال تبعیض نژادی 45
عنوان صفحه
بند دوم: حمایت از مهاجران در چارچوب اسناد بین المللی خاص 46
الف) کنوانسیون بین المللی حمایت از کارگران مهاجر
و اعضای خانواده آن ها 46
ب) کنوانسیون مربوط به وضعیت پناهندگان 48
ج) پروتکل 1967 در مورد وضعیت پناهندگان. 49
د) کنوانسیون شماره 97 مربوط به مهاجرت برای اشتغال. 50
ه)کنوانسیون شماره 143 مرتبط با مهاجرت در شرائط نامساعد
و اعتلای برابری فرصت ها و برخورد با کارگران مهاجر 50
و) پروتکل علیه قاچاق مهاجران از طریق خشکی، دریا و هوا. 51
ز) اعلامیه پناهندگی سرزمینی. 52
گفتار دوم: حمایت از مهاجران در چارچوب سایر اسناد بین المللی. 53
بند اول: کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه جرائم سازمان یافته فراملیتی. 53
بند دوم: کنوانسیون بین المللی هواپیمایی کشوری 54
بند سوم: اعلامیه حقوق بشر افرادی که اتباع دولتی که
در آنجا زندگی می کنند نمی باشند 55
بند چهارم: اعلامیه جهانی حقوق مردمان بومی. 55
بند پنجم: کنوانسیون کاهش بی تابعیتی. 56
مبحث دوم: حمایت از مهاجران در چارچوب سازمان های بین المللی
دولتی و غیردولتی 57
گفتار اول: حمایت از مهاجران در چارچوب
سازمان های بین المللی بین دولتی. 57
بند اول: حمایت از مهاجران در چارچوب سازمان ملل متحد 58
الف) حمایت از مهاجران در چارچوب ارکان اصلی مربوطه
سازمان ملل متحد 58
(1) مجمع عمومی سازمان ملل متحد. 58
(2) شورای امنیت. 60
(3) شورای اقتصادی و اجتماعی. 61
(4) دبیرخانه. 62
ب) حمایت از مهاجران در چارچوب نهادهای فرعی سازمان ملل متحد 63
(1)کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد. 63
عنوان صفحه
(2) کمیساریای عالی حقوق بشر 64
(3) مؤسسه تحقیق و کارآموزی سازمان ملل متحد 65
(4) کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد. 66
(5) برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد 68
ج) حمایت از مهاجران در چارچوب مؤسسات تخصصی سازمان ملل متحد. 69
(1) سازمان بین المللی کار. 69
(2) سازمان جهانی بهداشت 71
(3) سازمان آموزشی،علمی و فرهنگی ملل متحد:یونسکو 72
(4) گروه بانک جهانی. 73
(5) سازمان بین المللی دریانوردی 75
بند دوم: حمایت از مهاجران در چارچوب نهادهای مبتنی بر
معاهدات بین المللی حقوق بشر 76
الف)کمیته حقوق بشر 76
ب)کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. 77
ج)کمیته حذف تبعیض نژادی. 78
د)کمیته حقوق کودک 79
ه) کمیته حمایت از حقوق کارگران مهاجر و اعضای خانواده آنان. 80
بند سوم: حمایت از مهاجران در چارچوب سایر سازمان ها و
نهادهای بین المللی بین دولتی 81
الف) سازمان بین المللی مهاجرت 81
ب)شورای حقوق بشر 81
ج) اینترپل 82
د)گروه مهاجرت جهانی. 83
گفتار دوم: حمایت از مهاجران در چارچوب سازمانهای بین المللی غیردولتی 84
بند اول: حمایت از مهاجران در چارچوب
سازمان های بین المللی غیر دولتی تخصصی 85
الف) مرکز مهاجرت بین المللی و همگرایی 85
ب)مرکز بین المللی مهاجرت و توسعه. 85
ج)مؤسسه سیاست مهاجرت 86
د)کمیسیون جهانی مهاجرت بین المللی. 87
عنوان صفحه
ه)کمیسیون بین المللی مهاجرت کاتولیک 88
بند دوم: حمایت از مهاجران در چارچوب
سازمان های بین المللی غیر دولتی غیر تخصصی 89
الف)سازمان عفو بین الملل 89
ب)سازمان دیده بان حقوق بشر. 90
ج)کمیته بین المللی صلیب سرخ. 90
د)مؤسسه بین المللی حقوق بشردوستانه 92
نتیجه گیری 93
فصل سوم : مهاجران، مهاجرت بین المللی و حقوق بشر
مقدمه. 96
مبحث اول: حقوق و تکالیف مهاجران در قبال دولتها
در چارچوب قواعد حقوق بشر 97
گفتار اول: حقوق مهاجران در قبال دولتهای مهاجرپذیر
در چارچوب قواعد حقوق بشر 98
گفتار دوم: حقوق مهاجران در قبال دولتهای مهاجرفرست
در چارچوب قواعد حقوق بشر. 103
گفتار سوم: تکالیف مهاجران در قبال دولتها
در چارچوب قواعد حقوق بشر. 104
مبحث دوم: حقوق و تکالیف دولتها در قبال مهاجران
در چارچوب قواعد حقوق بشر. 106
گفتار اول: حقوق دولتها در قبال مهاجران
در چارچوب قواعد حقوق بشر 107
بند اول: حق دولت در پذیرش مهاجران. 107
بند دوم: حق دولت در اخراج مهاجران. 108
بند سوم: حق دولت در اعطای تابعیت به مهاجران. 109
بند چهارم: حق دولت در بازداشت مهاجران 110
گفتار دوم: تکالیف دولتها در قبال مهاجران
در چارچوب قواعد حقوق بشر. 110
نتیجه گیری 115
عنوان صفحه
فصل چهارم: بررسی مواضع کشورها در خصوص مهاجران و تأثیر آن بر حمایت
بین المللی از مهاجران، با تاکید بر نمونه های عینی
مقدمه 118
مبحث اول: بررسی مواضع گوناگون کشورها نسبت به مهاجران و تاثیر آن
بر حمایتهای بین المللی از مهاجران 120
گفتار اول: بررسی دیدگاه مهاجرستیزی 121
گفتار دوم: بررسی دیدگاه حمایت از مهاجران. 123
گفتار سوم: تأثیر متقابل تعارض دیدگاه ها
بر حمایت های بین المللی از مهاجران 123
مبحث دوم: بررسی نمونه های عینی نقض حقوق مهاجران
در برخی کشورها 125
گف تار اول: فرانسه و موضع گیری در برابر کولی ها 126
گفتار دوم: آلمان و نقض حقوق مهاجران 128
گفتار سوم: نقض حقوق مهاجران در سایر کشورها 129
بند اول:آمریکا. 129
بند دوم: نروژ 130
بند سوم: انگلیس 130
مبحث سوم: بررسی نمونه های عینی حمایت از حقوق مهاجران