اهداف پژوهش: 8
اهداف فرعی: 8
سوالات پژوهش : 8
فرضیه های پژوهش: 9
تعریف مفهومی متغیرها: 9
انگیزه: 9
انگیزش: 9
خلاقیت: 10
عملکرد تحصیلی: 10
الگوی بالینی خلاقیت درمانی: 10
تعریف عملیاتی متغیرها: 11
انگیزه تحصیلی: 11
عملکرد تحصیلی: 11
الگوی خلاقیت درمانی: 11
فصل دوم. 12
انگیزه و انگیزش: 13
انواع انگیزش. 14
نقش انگیزش در رفتار و یادگیری 15
فنون ایجاد انگیزه در یاد گیرندگان. 15
با انگیزه کردن دانش آموزان. 16
نظریه‌های انگیزش. 17
الف. نظریه‌های انسان‌گرایانه. 17
ب. نظریه‌های شناختی و کارآمدی شخصی 17
پ. نظریه‌های رفتاری 18
ت. نظریه اسناد. 19
ث. نظریه برانگیختگی 19
عملکرد تحصیلی: 19
خلاقیت: 20
تمایز خلاقیت از تیزهوشی و حل مسأله. 24
آموزش خلاقیت 24
نظریه های خلاقیت 25
رابطه خلاقیت وانگیزه 30
الگوی بالینی خلاقیت درمانی 31
مفهوم خلاقیت درمانی 34
تصمیم سازی 44
به سازی و بسط ادراکی کلامی 45
وسعت بخشی معنایی و استعاره ای 46
اعتماد بنفس. 47
جسارت ورزی 48
ریسک پذیری متعادل. 49
جهت دهی انگیزشی 50
پشتکار(انگیزه مضاعف). 51
رفتارهای حرکتی 52
زبان بدنی 52
سوابق و نتایج بدست آمده در داخل و خارج از کشور. 53
فصل سوم. 58
متغیرهای پژوهش: 59
قلمرو تحقیق : 60
برنامه اجرای  دوره الگوی بالینی خلاقیت درمانی 65
فصل چهارم. 70
مقدمه:ر این فصل یافته های پژوهش در دو بخش ارائه خواهد شدالف: یافته های توصیفی 71
ب: یافته‌های استنباطی 74
خلاصه فصول: 82
5-1 بحث و  نتیجه گیری: 84
5-3 محدودیت های پژوهش: 89
5-4 پیشنهادات: 89
فهرست منابع: 90
منابع لاتین: 96
 

چکیده:
 

هدف: این پژوهش با هدف  بررسی اثر بخشی الگوی بالینی خلاقیت  درمانی برارتقاء انگیزه وعملکرد تحصیلی دانش آموزان مقطع دبیرستان انجام شد.
روش: این پژوهش به روش شبه آزمایشی، از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر اول دبیرستان شهرتهران در سال تحصیلی 93/1392بود که با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای مدرسه ای در جنوب شرق تهران انتخاب شد و 30 دانش آموزی که پایین ترین نمره در عملکرد تحصیلی را در نیم سال اول سال تحصیلی بدست آورده بودند از روش هدفمند انتخاب شدند.(پایین ترین معدل در این گروه 12.20 صدم وبالاترین معدل 15.90 صدم بود). و در دو گروه 15نفره جایگزین شدند. برای افراد گروه آزمایش یک دوره  برنامه آموزشی خلاقیت درمانی در طی 10 جلسه ومدت بیست ساعت برگزار شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر است.
یافته ها:  نتایج تحلیل کواریانس نشان می دهد که پس از آموزش دوره خلاقیت درمانی  بین گروه آزمایش وگروه کنترل  در پس آزمون انگیزش تفاوت معنی داری دیده شد به نحوی که انگیزه درونی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش یافته بود. همچنین عملکرد تحصیلی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل نیز تفاوت معناداری را نشان می دهد.
نتیجه گیری: نتایج به طور کلی حاکی از تاثیرگذاری الگوی بالینی خلاقیت درمانی بر افزایش انگیزش تحصیلی دانش آموزان بویژه انگیزه درونی  وارتقاء عملکرد تحصیلی گروه آزمایش بود.
کلمات کلیدی: خلاقیت درمانی،  انگیزه تحصیلی، عملکرد تحصیلی
 

فصل اول
 

کلیات پژوهش
 
 
 
 

مقدمه
 

خلاقیت[1] یکی از مفاهیم بحث برانگیز در حوزه روان شناسی بشمار میرود و در عصر کنونی به شدت مورداقبال و نظر قرار گرفته است. بدون تعارف، در جهان فوق صنعتی امروز، خلاقیت یکی از تکنیکهای مهم دستیابی به اکتشافات، اختراعات و پیشرفتهای علمی، فنی و هنری تلقی می شود. از این رو بروز این قریحه در دوران کودکی مورد آموزش و حمایت قرار می گیرد (پیرخائفی، 1379).
باتوجه به شرایط امروز کشور ولزوم ساخت وبومی کردن علوم فعلی وابداع علوم واختراعات جدید در کشور به نظر میرسد سیستم آموزش وپرورش ما در دهه های گذشته دچار تغییرات اساسی نشده است وروزمرگی در بین دانش آموزان به چشم می خورد به این صورت که دانش آموز هر روز با یک برنامه خاص هفتگی به مدرسه رفته وفقط دروس اعلام شده از طرف آموزش وپرورش را به صورت اجباری مطالعه کرده وبه سمت مطالعات فرا درسی نمی روند البته استثنائاتی هم وجود دارد وبعضی از مدارس البته با صرف هزینه های سنگین برای خانواده ها  اقداماتی را در زمینه نوآوری در دانش آموزان انجام می دهندکه در مقایسه با نسل جوان ودر حال تحصیل ما بسیار ناچیز است.
امروزه صاحبنظران خلاقیت را دانشی بنیادی برای هرگونه تغییر و نوآوری می دانند خلق ایده های نو و تولیدات ابتکاری از ویژگی های شناختی انسان ها است. با چنین نگاهی خلاقیت عاملی مهم در شتاب بخشیدن به نوآوری های علمی و فناورانه بشر تعبیر شده است. از نظر ریهامر[2]و برولین[3] (1999)خلاقیت توانایی و ظرفیت فرد برای تولید ایده ها، آثار و محصولات نو و ابتکاری تعبیر می‌شود. به عبارت دیگر، خلاقیت موجب می‌شود تا فرد انطباقی جدید با شرایط و موقعیتهای محیطی به گونه‌ای غیر مرسوم ولی مفید پیدا کند. مطالعات موجود نیز نشان می دهند که مرکز ثقل حرکات نوین در آینده را خلاقیت و میزان بهره گیری از تفکر خلاق تشکیل می دهد. بر این اساس ، یکی از چالش های جدی و قابل پیش بینی بشر در آینده  مساله میزان بهره گیری از ذهن ها و شخصیت های خلاق در حوزه های مختلف علمی، پژوهشی، فناورانه و بهداشتی است (به نقل از پیرخائفی ، 1388).
با توجه به مسائل موجود چگونه می توانیم خلاقیت را در بین محصلان و دانش آموزان ارتقاء دهیم یا اصلا لزومی بر اقداماتی که بتوانیم با آن ها ایده های نو وجدید را شکوفا وپرورش نماییم هست؟ چگونه می توانیم خلاقیت در بین محصلان پویا وفعال نماییم؟ پژوهشهای اخیر، بودو[4]، تورنس[5]، پارنز[6]، دبونو[7]، فلوهیرسن[8] وکلینکنبر[9] ثابت کرده است که خلاقیت با ضعف و شدت بالقوه و پرورش پذیری در عموم افراد وجود دارد و میتوان آنرا با به کارگیری روشها و فنون معین، تولید طرز تفکرهای نو و ایجاد محیط مناسب پرورش داد(سمخانیان،2008) . گیلفورد[10] ( 1967) دراین ارتباط معتقد است که خلاقیت را از طریق تحریک می توان در افراد پویا ساخت و به حرکت در آورد. او معتقد است که پویا سازی بایستی در تمامی عناصر خلاقیت روی دهد؛ این عناصر شامل مولفه های واگرا، مولفه های همگرا و مولفه ارزشیابی خلاقیت است.تورنس (1974) معتقد است خلاقیت یک اثر شخصی است یعنی به عواملی نظیرانگیزش، هیجان، عواطف، احساسات، تجربه ها ویادگیریهای شخصی او وابسته است.خلاقیت هر چند بعد فردی دارد ولی ماهیتا قابل آموزش است(به نقل از پیرخائفی، 1388).
یکی از نکات قابل ملاحظه در این راستا به الگوهای ارتقای خلاقیت برمی گردد. درواقع موضوع مهم این است که از چه الگوهایی می توان برای ارتقای انگیزه درونی و نیز عملکرد تحصیلی بهره مند گردید. یکی از الگوهای جدید در این زمینه الگوی فعال سازی ذهن و شخصیت (یا همان الگوی بالینی خلاقیت درمانی است ). این رساله پژوهشی تلاش می کند تا دورنمایی را از اثربخشی این الگو در حوزه ارتقای انگیزه درونی و عملکرد تحصیلی ارائه کند.

بیان مساله