۳-۵-۱-۶- تعداد دانه (برای آفتابگردان)

برای اندازه‌گیری تعداد دانه هر بوته پس از جدا کردن دانه‌ها از طبق، تعداد دانه (دانه‌های پر+پوک) هر بوته اندازه‌گیری و سپس میانگین آن برای هر تیمار ثبت گردید.
۳-۵-۱-۷- تعداد دانه پر (برای آفتابگردان)
تعداد دانه پر هر بوته پس از جدا کردن دانه‌های پر از بین کل دانه‌های هر بوته، شمارش و سپس میانگین آن برای هر تیمار ثبت گردید.
۳-۵-۱-۸- درصد پوکی دانه (برای آفتابگردان)
درصد پوکی دانه از نسبت تعداد دانه پوک (اختلاف تعداد کل دانه از تعداد دانه پر) به تعداد کل دانه بر حسب درصد در هر تیمار بدست آمد.
۳-۵-۱-۹- عملکرد دانه
پس از جدا کردن تمام بذور از بوته‌های کف‌بر شده هر گیاه، وزن دانه آنها در هر تیمار با ترازو توزین و سپس مقدار عملکرد دانه به کیلوگرم در هکتار تعمیم داده شد.
۳-۵-۱-۱۰- شاخص برداشت (HI)^[1]
شاخص برداشت از نسبت عملکرد دانه به عملکرد بیولوژیک بر حسب درصد در هر تیمار برای هر یک از گیاهان بدست آمد.
۳-۵-۱-۱۱- وزن صد دانه
پس از شمارش ۳ نمونه ۱۰۰ تایی بذور (بطور تصادفی) هریک از گیاهان هر کرت و توزین آنها با ترازوی با دقت ۰۱/۰ گرم، وزن صد دانه هر گیاه در هر تیمار بر حسب گرم ثبت شد.
۳-۵-۲- صفات علف‌های‌هرز
به هنگام رسیدگی فیزیولوژیک گیاهان زراعی با درنظر گرفتن یک کوآدرات ۶۰×۲۰۰ سانتیمتر در سه ردیف میانی هر کرت‌، علف‌های‌هرز داخل کوآدرات کف‌بر شدند و صفات زیر مورد ارزیابی قرار گرفتند.
۳-۵-۲-۱- تعیین گونه‌های علف‌های هرز
نام فارسی، نام علمی علف‌های هرز و پهن برگ و باریک برگ بودن هر گونه با مراجعه به منابع مصور معتبر و مشورت با افراد صاحب نظر تعیین گردید.
۳-۵-۲-۲- تراکم علف‌های هرز
با شمارش تعداد هر گونه علف‌هرز در کوآدرات و مشخص بودن مساحت کوآدرات، تراکم علف‌های‌هرز پهن برگ و باریک برگ و تراکم کل بر حسب تعداد در متر مربع در هر تیمار تعیین گردید.

۳-۵-۲-۳- وزن خشک علف‌های هرز
هریک از گونه‌های کف‌بر شده علف‌هرز هر کرت پس از شمارش و کف بر شدن و قرار گرفتن در آون ۶۰ درجه سانتیگراد و ثابت شدن وزن خشک آنها با ترازو توزین و سپس وزن خشک تراکم کل علف‌های‌هرز پهن برگ و باریک برگ و وزن خشک کل علف‌های‌هرز بر حسب گرم در متر مربع در هر تیمار تعیین گردید.
۳-۶- شاخص‌های ارزیابی کشت مخلوط
برای ارزیابی تیمارهای کشت مخلوط از شاخص‌های نسبت برابری زمین (LER)^[2] (رابطه ۳-۱، ویلی، ۱۹۷۹)، شاخص غالبیت (A)^[3] (رابطه ۳-۲، چیتی و ریدی، ۱۹۸۷)، نسبت رقابت (CR)^[4] (رابطه ۳-۳، ویلی و رائو، ۱۹۸۰)، ضریب ازدحام نسبی (RCC)^[5] (رابطه ۳-۴، ویلی و رائو، ۱۹۸۰)، افزایش یا کاهش عملکرد واقعی (AYL)^[6] (رابطه ۳-۵، بانیک، ۱۹۹۶)، شاخص بهره‌وری سیستم (SPI)^[7] (رابطه۳-۶، اودو، ۱۹۹۱)، شاخص سودمندی کشت مخلوط (IA)^[8] (رابطه ۳-۷، واندرمیر، ۱۹۹۰) مجموع ارزش نسبی (RVT)^[9] (رابطه ۳-۸، واندرمیر، ۱۹۹۰)‌ و شاخص مزیت مالی (MAI)^[10] (رابطه ۳-۹، دهیما و همکاران، ۲۰۰۷) استفاده شد.
رابطه (۳-۱) 
که LER_S و LER_W، به‌ترتیب LER جزئی گونه اول و دوم؛ Y_SW و Y_WS، به‌ترتیب عملکرد گونه اول دوم در کشت مخلوط؛ و Y_SS و Y_WW، عملکرد گونه اول و دوم در کشت خالص می‌باشند.
رابطه (۳-۲) 
که A_S، ضریب غالبیت جزئی گونه اول؛ Z_SW و Z_WS، به‌ترتیب سهم گونه اول و دوم در کشت مخلوط می‌باشند. A_W، ضریب غالبیت جزئی گونه دوم نیز به روشی مشابه قابل محاسبه است.
رابطه (۳-۳) 
که CR_S، نسبت رقابت جزئی گونه اول می‌باشد. CR_W، نسبت رقابت جزئی گونه دوم نیز به روشی مشابه قابل محاسبه است.
رابطه (۳-۴) 
که RCC_S و RCC_W، به‌ترتیب ضریب ازدحام نسبی جزئی گونه اول و دوم می‌باشند.
رابطه(۳-۵) 
که AYL_S و AYL_W، به‌ترتیب افت عملکرد واقعی جزئی گونه اول و دوم می‌باشند.
رابطه (۳-۶) 
رابطه (۳-۷) 
که P_S و P_W، به‌ترتیب قیمت محصول گونه اول و دوم در کشت مخلوط می‌باشند.
رابطه (۳-۸) 
رابطه (۳-۹) 
۳-۷- محاسبات آماری
تجزیه و تحلیل آماری داده های حاصله با بهره گرفتن از نرم افزار SAS (نسخه ۱/۹) و محاسبات شاخص‌های ارزیابی کشت مخلوط با نرم‌افزار Exel انجام شد. همچنین میانگین داده ها با آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار (LSD) در سطح پنج درصد انجام شد. نمودارهای مقایسات میانگین نیز با Excel ترسیم شدند.
فصل چهارم
نتایج
۴-۱- آفتابگردان
۴-۱-۱- عملکرد دانه
نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات بررسی شده آفتابگردان نشان داد که عملکرد دانه آفتابگردان تحت تأثیر الگوهای کشت مخلوط (p<0.01) قرار گرفت (جدول۴- ۱).
نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه (۴۴۰۴ کیلوگرم در هکتار) در تیمار کنترل تمام فصل علف‌های هرز در کشت خالص آفتابگردان و کمترین مقدار عملکرد (۳۴۰۲ کیلوگرم در هکتار) در تیمار ۵۰٪ لوبیا چشم بلبلی در تیمارهای افزایشی کشت مخلوط آفتابگردان- لوبیا چشم بلبلی مشاهده شد که البته تفاوت معنی‌داری با مقدار عملکرد در تیمار تداخل تمام فصل علف‌های هرز در کشت خالص آفتابگردان (۳۴۰۶ کیلوگرم در هکتار) نداشت (شکل ۴-۱).