تعریف عملیاتی خبرگان
سنجش صوری و توزیع آزمایشی
اکتشافی
جدول نمونه‌های مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی در ایران
مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی تحقق پذیر در ایران
پرسشنامه
معرفی نمونه‌های هریک از مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی در گردشگری ایران
استخراج داده‌ها، انجام آزمون‌های آماری و تحلیل پرسش‌‌نامه ‌های جمع‌ آوری شده
شکل ۶. مدل روش شناسی اجرای پژوهش
۴-۳- نمونه آماری
زیر مجموعه‌ای از جامعه آماری که نماینده کل باشد، معرف نمونه آماری است. روش‌های تعیین حجم نمونه به دو دسته روش‌های نمونه‌گیری احتمالی و غیراحتمالی تقسیم می‌شوند. در نمونه‌گیری احتمالی، شانس انتخاب هر یک از افراد جامعه برابر است. نمونه‌گیری خوشه‌ای، طبقه‌بندی شده و تصادفی ساده از جمله روش‌های انتخاب نمونه تصادفی (احتمالی) است. در نمونه‌گیری غیراحتمالی، قضاوت و نظر محقق ملاک انتخاب نمونه قرار می‌گیرد. بنابراین برخلاف نمونه‌های احتمالی، نمی‌توان درجه احتمال گزینش هر عضو خاص از جامعه را در نمونه غیراحتمالی محاسبه کرد. نمونه‌گیری سهمیه‌ای و قضاوتی از جمله روش‌های نمونه‌گیری غیر احتمالی است (گال، بورگ و گال، ۱۳۸۴).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نمونه‌گیری گلوله‌برفی، یکی از روش‌های نمونه‌گیری غیراحتمالی است که برخی آن را مشابه با نمونه‌گیری سهمیه‌ای می‌دانند. نمونه‌گیری گلوله برفی، گاهی بهترین شیوه برای دست‌یابی به جامعه‌ای دارای ویژگی‌هایی خاص است. ابتدایی‌ترین استراتژی گلوله‌برفی شناسایی چند عضو جامعه دارای ویژگی مورد نظر در مرحله اول و مصاحبه با آن‌ها یا درخواست از آن‌ها برای پاسخ‌گویی به یک پرسشنامه است. در مرحله دوم از این افراد درخواست می‌شود تا افراد دیگری که دارای ویژگی‌های مشابه هستند را معرفی کنند (بِرگ^[۲۶۲]، ۲۰۰۱). یکی از دشواری‌ها در ارتباط با با روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی، پیدا کردن اولین افراد (حلقه اول) برای یافتن سایر اعضای نمونه است. اغلب مطالعاتی که تمایل به استفاده از این روش دارند نیازمند دانش و آگاهی قبلی برای دست‌یابی به پاسخ‌دهندگان اولیه هستند. چنین دانشی ممکن است در دسترس محقق قرار نداشته و یا زمان و نیروی کار زیادی را طلب کند. در چنین شرایطی، می‌توان از افراد دارای اختیار و نزدیکی نسبی به جامعه هدف خواست تا اولین پاسخگویان را معرفی کنند (گروئگر، مِی‌بِری و استراکِر^[۲۶۳]، ۱۹۹۹؛ به نقل از اتکینسون و فلیت^[۲۶۴]، ۲۰۰۱).
با توجه به ماهیت پژوهش، به نظر می‌رسید سئوالات تحقیق باید از کسانی پرسیده می‌شد که به ادبیات مدل‌های کسب‌وکار اشراف داشته و با صنعت گردشگری نیز آشنایی داشته باشند. بر همین اساس، ‌در این پژوهش از نمونه‌گیری گلوله برفی جهت انتخاب خبرگان صنعت گردشگری و فناوری اطلاعات استفاده شده است.
۵-۳- روش گردآوری اطلاعات
اطلاعات را می‌توان به روش‌های گوناگون، در مکان‌های مختلف و از انواع منابع گردآوری کرد. روش‌های گردآوری اطلاعات مشتمل بر مصاحبه (ساختار یافته و ساختار نیافته)، مشاهده، پرسشنامه (سؤالات باز و بسته) و انواع فنون انگیزشی هم‌چون آزمون‌های برون‌فکنی است. منابع اطلاعاتی می‌تواند دست اول، دست دوم یا از هر دو نوع باشد. افراد و پاسخ دهندگانی که پژوهشگر آن‌ها را برگزیده است نمونه‌هایی از منابع دست اول هستند. نمونه‌های منابع ثانویه نیز عبارتند از: سوابق و بایگانی‌ها، نشریات دولتی، تحلیل‌های صنعتی و نظایر آن‌ها (سکاران، ۱۳۸۵).
در این پژوهش، به منظور شناسایی اجزای مدل کسب‌وکار الکترونیکی در صنعت گردشگری که سؤال اول این تحقیق را تشکیل می‌دهد، از منابع کتابخانه‌ایی به‌عنوان روش اصلی و مناسب جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است. بدین ترتیب که ابتدا اجزای مدل کسب‌وکار الکترونیکی هدمن و کالینگ (۲۰۰۳) که مدل پایه جهت انجام این پژوهش بوده است، تشریح شده و سپس اجزای متناظر آن‌ در صنعت گردشگری از ادبیات مربوط به این صنعت استخراج گردیده است. حاصل این فرایند در فصل چهار ارائه و گزارش شده است.
گردآوری اطلاعات لازم درباره‌ امکان تحقق اجزای مدل کسب‌وکار الکترونیکی در صنعت گردشگری ایران، که بر اساس نظر خبرگان این صنعت است، با بهره گرفتن از روش پیمایش میدانی و توزیع پرسشنامه صورت گرفته است. در پایان، نمونه‌ هریک از مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی در صنعت گردشگری ایران، با بهره گرفتن از پیمایش در وب‌سایت‌های ایرانی شناسایی و معرفی شده‌اند.
۶-۳- ابزار جمع­آوری اطلاعات
در پژوهش حاضر، ابزار اصلی سنجش پرسش‌نامه است که یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده‌های تحقیق می‌باشد. پرسشنامه مجموعه‌ای ازسوال‌هاست که پاسخ‌دهنده با ملاحظه آن‌ها، پاسخ لازم را ارائه می­دهد، این پاسخ داده موردنظر پژوهشگر راتشکیل خواهد داد (ونوس وهمکاران، ۱۳۷۵). پرسش‌نامه این پژوهش، پرسشنامه‌ای محقق ساخته است که موانع پیاده‌سازی ۲۲ مدل کسب‌وکار الکترونیکی گردشگری در ایران را بر مبنای شش مؤلفه معرفی شده توسط شِتری^[۲۶۵] (۲۰۰۷) برای تجارت و مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی در کشورهای درحال توسعه شامل: سیستم‌های مالی و پرداخت الکترونیکی، عوامل فنی، قوانین، سواد رایانه‌ای مشتریان، اعتماد و نیروی کار متخصص، بررسی می‌کند.
و در پایان امکان‌پذیری کلی مدل را مورد پرسش قرار می‌دهد. این پرسشنامه از طیف ۵ مقیاسی لیکرت پیروی می‌کند.
سؤال‌های مورداستفاده در پرسش‌نامه حاضر از نوع سؤال‌های بسته– پاسخ است. سؤال‌های بسته– پاسخ، مجموعه‌ای ازگزینه‌ها را ارائه می‌دهند تا پاسخ‌دهنده ازمیان آن‌ها یکی را انتخاب کند. پاسخ‌دهنده این نوع سؤال-ها را به سرعت درک کرده و به سهولت به آن‌ها پاسخ می‌دهد. مزیت عمده این سؤال‌ها در استخراج و تجزیه و تحلیل آسان و سریع داده‌هاست (بازرگان، ۱۳۷۶). در پرسشنامه تحقیق حاضر، پاسخ‌دهنده وجود هریک از شش مانع مذکور در هریک از مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی را بر اساس طیف لیکرت در دامنه‌ای از ۱ (وجود مانع به‌میزان خیلی کم) تا ۵ (وجود مانع به میزان خیلی زیاد) مشخص‌ کرده و هم‌چنین تحقق‌پذیری هر مدل کسب‌وکار را براساس همین طیف در دامنه‌ای از ۱ (امکان‌پذیری خیلی کم) تا ۵ (امکان‌پذیری خیلی زیاد) مشخص کرده است.
۷-۳- اعتبار (روایی) ابزار سنجش
ریشه‌های معیار روایی را می‌توان در پارادایم اثبات‌گرایی یافت. روایی تعیین می‌کند ابزار تهیه شده تا چه حد دقیقاً مفهوم خاص مورد نظر را اندازه‌‌گیری می‌کند. روش‌های متعددی برای تعیین اعتبار (روایی) ابزار جمع آوری داده‌ها وجود دارد. در این پژوهش برای تعیین اعتبار (روایی) پرسشنامه، از اعتبار محتوا استفاده شد تا نتایج زیر حاصل شود: ۱) محقق مطمئن گردد کلمات، واژه ها، اصطلاحات و عبارات استفاده شده در پرسشنامه طوری انتخاب شده که از آن‌ها، عناصر اصلی مورد‌نظر تحقیق استنباط شود؛ و ۲) پرسش‌های مطرح شده و کلمات و عبارات استفاده شده در آن‌ها، برای پاسخگویان قابل فهم باشد به گونه‌ای که ادراک یکسانی از سئوالات تحقیق داشته باشند.
برای سنجش اعتبار محتوا در این پژوهش، مراحل زیر طی شد. پیش از توزیع پرسش نامه، ۵ خبره دانشگاهی بسیت به پرکردن پرسش نامه اقدام کردند و نقاط ابهام احتمالی برطرف گردید. پس از دریافت نظرات این افراد و انجام اصلاحات مورد نظر، پرسشنامه نهایی شده و در اختیار خبرگان مورد نظر پژوهش قرار گرفت.
۸-۳- قابلیت اعتماد (پایایی) ابزار سنجش
قابلیت اعتماد، مبین این نکته است که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی ارائه می‌دهد. از نقطه نظر آماری، پایایی، همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک آزمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است را نشان می دهد. اکثر سازندگان آزمون و محققان اگر ضریب پایایی۹۰/۰ یا بیش‌تر را به دست آورند، احساس رضایت می‌کنند اما از ضریب کمتر از ۷۰ /۰ ناراضی می‌شوند. پایایی یک آزمون تا حدی تابع طول آزمون است. هر چه طول آزمون بیش‌تر باشد، پایایی آن بیش‌تر است. پایایی تا حدی تابع ناهمگنی گروه نیز هست. ضریب پایایی با افزایش گستردگی یا ناهمگنی آزمودنی‌هایی که در آزمون شرکت می‌کنند، افزایش می‌یابد. بر عکس، هر چه گروه نسبت به ویژگی‌ای که اندازه‌گیری می‌شود، همگن‌تر باشد، ضریب پایایی کمتر خواهد بود (بیابانگرد، ۱۳۸۴). برای سنجش ضریب قابلیت اعتماد شیوه‌های متفاوتی وجود دارد. از آن جمله می‌توان به اجرای دوباره آزمون (روش بازآزمایی)، روش همتا (موازی)، روش تصنیف (دو نیمه کردن)، و روش همسانی درونی (روش کودر- ریچاردسون و روش آلفای کرونباخ^[۲۶۶]) اشاره کرد (گال، بورگ و گال، ۱۳۸۴).
در این پژوهش به منظور تعیین ضریب قابلیت اعتماد از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری از جمله پرسشنامه به کار می‌رود. این پژوهش، دو پرسشنامه اصلی دارد. آلفای کرونباخ برای پرسشنامه موانع پیاده‌سازی و استقرار مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی صنعت گردشگری ایران، مقدار ۹۲/۰ و برای پرسشنامه امکان‌پذیری کلی مدل، مقدار ۹۱/۰ به دست آمده است که هر دو مقدار نشان‌دهنده پایایی مطلوب و عالی برای پرسشنامه‌های پژوهش است.
۹-۳- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
برای تحلیل داده‌ها از دو روش استفاده می‌شود. در روش اول به توصیف داده با بهره گرفتن از جداول فراوانی، آماره‌های خلاصه مثل میانگین، میانه، واریانس و. . . پرداخته شده و با بهره گرفتن از شکل­ها، داده‌ها به صورت ملموسی خلاصه و بیان می‌گردند. این بخش به آمار توصیفی معروف است. . در آمار استنباطی به ‌این سئوال کلی پاسخ داده می‌شود که آیا نتایج حاصل از داده‌ها، قابلیت تعمیم به کل جامعه را دارند یا خیر؟ (‌آذر و مومنی، ۱۳۸۴).
در این پژوهش از آمار توصیفی (جداول آماری، جداول ماتریسی، شکل‌ها و. . . )، و استنباطی (آزمون تی تک نمونه‌ای) استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل کمی داده‌های تحقیق، از نرم افزار SPSS استفاده شده است.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل آماری یافته‌های تحقیق
۱-۴- مقدمه
در هر پژوهش، به‌منظور دست‌یابی به اطلاعاتی قابل فهم برای تصمیم‌گیری در خصوص صحت یا سقم فرضیه‌ها یا سؤالات پژوهش، لازم است داده‌های جمع‌ آوری شده مورد تجزیه و تحلیل دقیق قرار گیرند.
امروزه در بیشتر تحقیقاتی که متّکی بر اطلاعات جمع‌ آوری شده از موضوع مورد تحقیق است؛ تجزیه تحلیل اطلاعات از اصلی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های تحقیق محسوب می‌شود. داده‌های خام با بهره گرفتن از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده کنندگان قرار می‌گیرند.
به طورکلی در این مرحله داده‌ها در دو بعد توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند. آمار توصیفی و استنباطی یکی از قدیمی‌ترین تقسیم بندی‌های علم آمار است. تغییر رویکرد فکری بشر از قیاس به استقراء، که در آن تعمق بر اجزاء و حکم کردن بر کل مدنظر است، مبنای این تقسیم بندی است. تجزیه و تحلیل توصیفی مبین به‌کارگیری روش‌های لازم جهت سازماندهی، تلخیص، تهیه جدول، رسم کردار و توصیف داده ­های جمع‌ آوری شده است. در آمار استنباطی، محقق، نتایج حاصل از مشاهدات خود در نمونه انتخابی را به کل جامعه آماری تعمیم می‌دهد. بحث نمونه‌گیری و تعمیم نتایج نمونه به کل جامعه، از موضوعاتی است که حیطه آمار استنباطی را از آمار توصیفی جدا کرده است.
بر این اساس، در این فصل، یافته‌های حاصل از مراحل سه‌گانه تحقیق در قالب ارائه یک هستی‌شناسی مدل کسب‌وکار الکترونیکی گردشگری، معرفی مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی گردشگری تحقق پذیر در ایران و معرفی نمونه‌های موجود ارائه خواهد شد.
۲-۴- هستی‌شناسی مدل کسب‌وکار الکترونیکی صنعت گردشگری
فناوری اطلاعات تاثیری عمیق بر صنعت گردشگری داشته است. ظهور فناوری‌های اطلاعات، صنعت را وادار کرده است تا به بازبینی روش سازمان‌دهی کسب‌وکارهای گردشگری، ارزش‌ها یا هنجارهای رفتاری و روش آموزش نیروی کار بپردازد (لویس^[۲۶۷]، ۱۹۹۸به نقل از جارولا، ۱۹۹۹). در مدیریت صنعت سفر، فناوری اطلاعات همکاری بین سازمان‌های گردشگری را افزایش داده و خلق، گردآوری، پردازش، کاربرد و تبادل اطلاعات را در فعالیت‌‌های روزمره صنعت افزایش داده است (بوهالیس، ۱۹۹۸).
همان‌گونه که در بخش ۴-۲ شرح داده شد، مدل کسب‌وکار گردشگری را در قالب هفت جزء شامل مشتریان، رقبا، عرضه، فعالیت‌ها و سازمان، منابع، تأمین‌کنندگان و مدیریت و بعد زمانی می‌توان تعریف کرد. بر این اساس و با توجه به ادبیات گردشگری بررسی شده در فصل دوم، هستی‌شناسی مدل کسب‌وکار صنعت گردشگری را می‌توان به طور خلاصه در شکل زیر نمایش داد.
شکل ۷. هستی‌شناسی مدل کسب‌وکار صنعت گردشگری
همان‌گونه که هدمن و کالینگ در توضیح مدل خود به آن پرداخته‌اند، اجزای مختلف این مدل در پنج سطح عرضه، بازار محصول، فعالیت و سازمان، منابع و تأمین‌کنندگان قابل طبقه‌بندی و تفسیر هستند. به منظور ارائه‌ هستی‌شناسی مدل کسب‌وکار الکترونیکی گردشگری، این سه سطح مورد استفاده قرار گرفته و گونه‌های مدل‌ کسب‌وکار الکترونیکی در هر یک تعیین شده‌اند.
۱-۲-۴- سطح عرضه
۱-۱-۲-۴- مشتریان
صنعت گردشگری یکی از موفق‌ترین حوزه‌‌ها در بازار الکترونیکی است. چراکه صنعتی مشتری محور بوده که خدمات و اطلاعات نقش بزرگی در فرایند تبادلات آن بازی می‌کند (جوو، ۲۰۰۲). مشتریان افرادی هستند که قصد سفر دارند یا سازمان هایی هستند که گروه‌هایی را برای سفر برنامه‌ریزی می‌کنند (سازمان‌هایی که برای کارمندان خود به دنبال خدمات مسافرتی هستند و یا سازمان‌هایی که قصد فروش خدمات مسافرتی ما را به دیگران دارند). همان‌گونه که هستی‌شناسی مدل کسب‌وکار گردشگری ارائه شده در شکل ۷ نشان می‌دهد (در فصل دوم به تفصیل به آن پرداخته شده)، گردشگران که مشتریان صنعت گردشگری به شمار می‌روند را می‌توان به اشکال گوناگونی بخش‌بندی کرد. گردشگران دارای ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، رفتاری، روانشناختی، انگیزشی مختلفی بوده و از مناطق جغرافیایی گوناگونی هستند. هر دسته از آن‌ها دارای نیازها و خواسته‌های مخصوص به خود بوده و به‌دنبال محصولاتی خاص و مناسب خود هستند. ‌ رشد اینترنت در دهه ۱۹۹۰، تاثیر شگرفی بر توزیع محصولات گردشگری ایجاد کرد. اینترنت رفتار مشتریان بالقوه را تغییر داده و این امکان را برای آن‌ها ایجاد کرده است تا اطلاعات را به طور مستقیم کسب کرده و به سازمان‌دهی سفر خود و محصولات سفر خود بپردازند (لیوی^[۲۶۸]، ۲۰۰۸).
۲-۱-۲-۴- رقبا
محیط رقابتی یک بنگاه گردشگری، بنگاه‌های رقیب مستقیم و غیر مستقیم آن هستند. به‌عبارت دیگر، محیط رقابتی، کلیه بنگاه‌هایی هستند که محصولاتی مشابه و جایگزین به یک بازار ارائه می‌کنند (سیه، ۲۰۰۷). در بازار گردشگری، کاهش موانع ورود به صنعت و موانع جغرافیایی در نتیجه گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، رقابت در بازار را شدت بخشیده است (لیوی، ۲۰۰۸). استفاده از مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی، امکان دسترسی به بازار جهانی را برای بنگاه‌های گردشگری فراهم آورده است (لیوی، ۲۰۰۸). فراهم آوردن امکان ورود اشکال جدیدی از بنگاه‌ها به صنعت توسط فناوری اطلاعات، موجب تغییر ساختار رقابت در درون این بخش شده که خود به تغییر استراتژی‌ها و فعالیت‌های فنی و عملیاتی تور اپراتورهای فعال در این صنعت انجامیده است. یک بنگاه زمانی می‌تواند به مزیت رقابتی دست ‌یابد که خدمت یا محصولی برتر از رقیبانش ارائه دهد. دست‌یابی به این مهم از طریق گوناگونی چون قیمت پایین‌تر، کیفیت بالاتر، آسان‌تر بودن و یا کاهش زمان جستجو یا دریافت، امکان‌پذیر است. استفاده از فناوری‌های به‌روز اغلب کلید دست‌یابی به مزیت‌های رقابتی است (سیه، ۲۰۰۷).
تجارت الکترونیک علاوه بر کاهش موانع ورود به صنعت، هزینه‌‌ی انجام تبادلات را کاهش داده و بنابراین وابستگی بنگاه‌ها به واسطه‌‌ها کمتر شده و می‌توانند محصولات و خدمات را به صورت مستقیم به مشتریان ارائه کنند (مانند ارائه بلیط الکترونیکی توسط شرکت‌های هواپیمایی) (لیوی، ۲۰۰۸).
۳-۱-۲-۴-عرضه
محصول گردشگری، از سه مولفه ملموس (فیریکی) مانند اتاق، هواپیما، غذا و …، مولفه ناملموس (خدمات) و قیمت تشکیل می‌شود. محصول گردشگری قابل ذخیره‌سازی نبوده و از تقاضای فصلی برخوردار است. با توجه به این ویژگی‌ها، بنگاه‌های گردشگری سیاست‌‌های قیمت‌گذاری گوناگونی را برای حداکثر ساختن بازده خود اتخاذ کرده و با شناسایی نیازها و خواسته‌های گروه‌های مختلف مشتریان، بسته‌های سفر با کیفیت‌های متفاوتی را ارائه می‌دهند.
به‌علاوه، چناچه مولفه خدمات در شکل ۷ نشان می‌دهد، قدرت انتخاب و مشارکت مشتریان در فرایند دریافت محصول گردشگری، بخشی از محصول گردشگری را شامل می‌شود. وجود دامنه قابل قبولی از گزینه‌های قابل انتخاب برای رضایت بخش‌کردن تجربه گردشگری ضرورتی انکار ناپذیر در طراحی یک محصول گردشگری باکیفیت است. امروزه، اینترنت رفتار گردشگران را تغییر داده و این امکان را برای آن‌ها ایجاد کرده است تا اطلاعات را به طور مستقیم کسب کرده و به سازمان‌دهی سفر خود و محصولات سفر خود بپردازند (جوو، ۲۰۰۲). بدین ترتیب، تمایز در محصولات و نیاز به “سفارشی‌سازی” آن‌ها رو به افزایش است. در فرایند سفارشی‌سازی الکترونیکی، مشتریان با بهره گرفتن از رسانه‌های الکترونیکی به‌طور مستقیم در طراحی محصول دخیل می‌شوند و مشارکت آن‌ها در بالاترین حد است. بنابراین یک جزء کلیدی یک مدل کسب‌وکار الکترونیکی گردشگری در مولفه عرضه گردشگری، سفارشی‌سازی است. سفارشی‌سازی، اطلاعات و پیشنهادها را با توجه به ترجیحات هر فرد آماده کرده و تنها اطلاعات مرتبط با نیازهای او را به وی ارائه می‌دهد (جوو، ۲۰۰۲). اثر بخشی سفارشی‌سازی، به توانایی بنگاه‌ها در ارائه خدمات دارای ارزش افزوده، توانایی انتقال تصمیم به خارج از مرزهای سازمان، متصل کردن بانک‌های اطلاعاتی مرتبط شرکا به یکدیگر و ایجاد همکاری بستگی دارد (لیوی، ۲۰۰۸).
عوامل بحرانی توسعه و اجرای موفقیت آمیز یک مدل کسب‌وکار گردشگری الکترونیکی با رویکرد عرضه به مشتریان عبارتند از: ارائه محتوا^[۲۶۹]، خدمات یکپارچه، خدمات مناسب و سفارشی‌سازی شده، خدمات پویا و جوامع مجازی. این عوامل اهمیت فراوانی در ایجاد یک تجربه بهینه برای مشتری دارند (جوو، ۲۰۰۲). مسافران بالقوه نیازمند اطلاعات جامعی درباره مقصد مورد نظر خود بوده و نیازمند پشتیبانی و اطلاعات قابل اعتماد برای برنامه‌ریزی سفر خود می‌باشند. اطلاعات مرتبط با سفر به دلیل ماهیت پویا و گوناگونی آن‌ها پیچیده هستند. یک مدل کسب‌وکار الکترونیک گردشگری باید به مسافران این امکان را بدهد تا تنها در چند کلیک به اطلاعات جامعی از مقصد، بسته‌‌های سفر و ذخیره‌جا برای خطوط هوایی، هتل‌ها و رستوران‌های مناسب خود دست یابند (جوو، ۲۰۰۲).
گونه‌های مدل‌ کسب‌وکار الکترونیکی که این سطح از مدل کسب‌وکار الکترونیکی را پوشش داده و نیازهای مرتبط با آن را برآورده می‌سازند عبارتند از:

• • ارائه اطلاعات

• مزایده‌ سنتی